Васіль Паўлавіч (пісар гаспадарскі)

Васіль Паўлавіч
Род дзейнасці	дзяржаўны служачы
Грамадзянства	Вялікае Княства Літоўскае
Бацька	Павел Мішкавіч[d]
Дзеці	Васіль Васілевіч Нікольскі

Васіль Паўлавіч (да 1430 — да 1496) — пісар гаспадарскі за часам вялікага князя Казіміра.

Біяграфія

З чарнігаўскіх баяр, сын Паўла Мішкавіча.

З «маладых гадоў» служыў вялікаму князю Казіміру, з 1448 года вядомы як пісар гаспадарскі, у запісах Літоўскай Метрыкі падпісваўся як «Васко Павлович».

За службу вялікі князь Казімір даў Васілю Паўлавічу маёнтак у Дзярэчынскай воласці (10 «службаў» пазнейшага сяла Кочын), калі ён ажаніўся з удавой былога ўладальніка.  

«Палажыў сваю галаву» на гаспадарскай службе.

Меў сына Нікольскага Васілевіча, таксама пісара гаспадарскага.

Паходжанне і сваяцтва

Бацька — Павел Мішкавіч, вядомы толькі абменам у 1437 годзе свайго маёнтка Сноўск на Хальч з вялікім князем Свідрыгайлам. Ёсць думка, што Павел брат іншага набліжанага вялікага князя Свідрыгайлы — Каленіка Мішкавіча. Вядомы сыны Паўла, браты Васіля — падключы троцкі Андрэй, падключы віленскі Багдан Паўлавічы, а таксама, магчыма, гараднічы рэчыцкі Яўстафій.

Пачынаючы з Антона Ясінскага, які ўсе згадкі ў крыніцах «Васка пісара», «Васка Паўлавіча» і «Васка Любіча» атаясняў з менскім баярынам і пісарам гаспадарскім Васілём Любічам, дзве асобы — Васіля Паўлавіча і Васіля Любіча — у літаратуры часта злучаюць у гібрыдную постаць.

Вотчыны Васіля, Багдана і Андрэя Паўлавічаў былі ў Чарнігаўскім павеце. Станам на 1496 год, там маёнткамі Свібрыж (цяпер Сыбэрэж) і Забалавіссе, селішчам Ргошч (цяпер Рогашчы), ловішчам і бортнай зямлёй Замглай валодаў Багдан Паўлавіч. Паміж 1500—1506 гадамі, на замену чарнігаўскай вотчыны, захопленай маскоўскімі войскамі, атрымаў двор Вакінікі ў Троцкім павеце і сын Васіля Паўлавіча — Нікольскі Васілевіч. Андрэй Паўлавіч у 1502 годзе таксама атрымаў у «хлебакармленне» двор Краснае, напэўна, замест захопленай маскоўцамі чарнігаўскай вотчыны. Хто з Паўлавічаў валодаў Хальчам, як і калі адбыўся раздзел бацькоўскай маёмасці, пэўна не вядома.

Вялікі князь Аляксандр, пры наданні Чарнігаўскага княства збегламу ў ВКЛ мажайскаму князю Сямёну, лістом ад 1 ліпеня 1496 года «выняў на сябе» некалькіх баяр, якія мелі маёнткі ў Чарнігаўскім павеце, але служылі гаспадару — сярод іх названы Андрэй Паўлавіч з «братанічамі» — пляменнікамі з боку брата — (Міхаілам) Халецкім і (Васілём) Нікольскім.

Літаратура

• Русина О. Василь Никольський — невідомий книжник XVI століття і його творчість // Записки Наукового товариства імені Шевченка. Том 240 (CCXL). Праці Комісії спеціальних (допоміжних) історичних дисциплін. Львів, 2000. — С. 43—52.