Лясныя пажары ў Расіі (2021)

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Пажары ў Сібіры (29 ліпеня 2021 году)

Лясныя пажары ў Расіі (2021) — з чэрвеня 2021 года ахапілі таежныя лясы ў Сібіры і на Далёкім Усходзе. Лясныя пажары пачаліся ўслед за рэкорднай спякотай 2021 года[en] і засухай[1]. Да 16 жніўня 2021 года выгарэла больш за 17 млн гектараў — гэта больш чым усе іншыя пажары ў свеце разам узятыя, як мінімум з часоў з’яўлення першых спадарожнікавых назіранняў за Зямлёй (з канца XX стагоддзя)[2][3]. Упершыню ў гісторыі чалавецтва (як мінімум са з’яўлення спадарожнікавага назірання) дым ад лясных пажараў дасягнуў Паўночнага полюса[4][5].

Падзеі[правіць | правіць зыходнік]

Якуція[правіць | правіць зыходнік]

У Якуціі, па дадзеных Міністэрства па надзвычайных сітуацыях Рэспублікі Саха, 5 ліпеня на тэрыторыі плошчай прыкладна 5720 квадратных кіламетраў гарэла больш за 250 пажараў. 29 ліпеня ў Якуціі пажар ахапіў 3 млн га лесу, задымленне назіралася ў 100 населеных пунктах[6]. Спадарожнік Aqua НАСА таксама зрабіў здымкі буйных пажараў, якія бушуюць на Камчатцы[1]. У горадзе Якуцк таксічны дым, які ўтварыўся ў выніку пажараў, ахутаў горад, знізіўшы якасць паветра да узроўняў, апісваных як «паветраны апакаліпсіс»[7]. Аэрапорт Якуцка адмяняе рэйсы[6]. Пажары і дым вымусілі закрыць Калымскую аўтамагістраль. Было абвешчана надзвычайнае становішча[8], ваенныя самалёты і верталёты[9] выкарыстоўваліся для тушэння пажараў і стварэння аблокаў, каб выклікаць дождж[7][10]. Суднаходнай паведамленне ўздоўж Лены было прыпынена[11]. 17 ліпеня Расспажыўнагляд фіксуе ў Якуцку забруджванне паветра, якое перавышае норму па канцэнтрацыі ўзважаных часціц РМ2.5 ў дзевяць разоў[12]. Айсен Нікалаеў[ru], кіраўнік рэспублікі, сказаў, што пажары былі ў асноўным наступствамі змены клімату, да чаго дадалося незвычайна малая колькасць ападкаў у гэтым годзе[13]. Служба паветранай аховы лясоў Расіі ў ліпені паведаміла, што больш паловы пажараў не было патушана[14]. Лясныя пажары ахапілі таксама лесу ў Амурскай вобласці[15].

7 жніўня ў Якуціі згарэла сяло Бясь-Кюёль[ru] Горнага улуса. З-за моцнага ветру верхавыя пажары пагражаюць яшчэ 12 населеных пунктах[16]. З 8 жніўня 2021 года ў Якуціі ўведзены рэжым надзвычайнай сітуацыі па прычыне набліжэння лясных пажараў да населеных пунктаў і эканамічных аб’ектаў[17]. На тэрыторыі нацыянальнага парку «Ленскія слупы» перыядычна ўспыхваюць пажары[18][19].

11 жніўня СМІ паведамілі пра першую ахвяру лясных пажараў[20][21] і пра тое, што плошча лясных пажараў у Якуціі можа перавысіць 6 млн га[22].

Анамалія прыземнай тэмпературы (°C) 18-25 чэрвеня 2021 года ў параўнанні з сярэднімі тэмпературамі таго ж перыяду часу 2003—2013 гг.

Карэлія[правіць | правіць зыходнік]

19 ліпеня ў Карэліі быў часткова перакрыты рух на федэральнай трасе "Р-21 «Кола». Цалкам эвакуіраваны пасёлак Найстен’ярві. Агонь ўшчыльную падышоў да пасёлка Суоёкі[23]. Пажары былі названыя нечаканымі[14], было абвешчана надзвычайнае становішча[6].

Чэлябінская вобласць[правіць | правіць зыходнік]

9 ліпеня ў Чэлябінскай вобласці з-за лясных пажараў былі эвакуіраваны жыхары двух населеных пунктаў — пасёлкаў Запасное і Джабык Карталінскага раёна[24].

Іншыя рэгіёны[правіць | правіць зыходнік]

Буйныя лясныя пажары былі зафіксаваныя таксама ў Валагодскай[25], Арэнбургскай[26] і іншых абласцях. У Ліпецкай вобласці і ў Мардовіі гарэў Варонежскі запаведнік. У рэспубліцы Бурація ў паветры было перавышана ўтрыманне шкодных для здароўя кампанентаў.[27][28].

9 жніўня ў 4 раёнах Башкартастана працягвалі гарэць лясы на агульнай плошчы 1,9 тыс. га. Рэспубліканскія ўлады запэўнівалі, што сіл і сродкаў для барацьбы з агнём дастаткова. Аднак валанцёры, якія дапамагалі тушыць узгарання, настойвалі на тым, што для эфектыўнага супрацьстаяння агню патрабавалася яшчэ больш людзей, тэхнікі і абсталявання[29].

20 жніўня ў Рэспубліцы Марый Эл увялі рэжым надзвычайнай сітуацыі з-за лясных пажараў[30]. У дачным пасёлку Стеклянны ў горадзе Первамайск Ніжагародскай вобласці пажарам было знішчана 11 будынкаў. Рэжым надзвычайнай сітуацыі ўведзены ў закрытым горадзе Сароў[31].

22 жніўня плошча пажару ў нацыянальным парку Бузулуцкі бор у Самарскай вобласці дасягнула 100 га. у сяле Нямчанка агонь знішчыў 16 будынкаў, у сяле Канавалаўка − 2[32]. З-за ляснога пажару ў Самарскай вобласці на Паўднёва-Уральскай чыгунцы паміж Масквой, Арэнбургам і Орскам спыненыя тры пасажырскія цягнікі далёкіх зносін[33].

У Ніжагародскай вобласці і Рэспубліцы Мардовія з 24 жніўня 2021 года ўведзены рэжым надзвычайнай сітуацыі з-за хуткага распаўсюджвання агню[34]. Спынена чыгуначнае і аўтамабільнае паведамленне паміж Саровым і Арзамасам[35]. Плошчу пажараў у Ніжагародскай вобласці на 24 жніўня складае 300 гектараў[36].

Ацэнка маштабаў пажараў[правіць | правіць зыходнік]

Па дадзеных Раслегаса з пачатку года па 29 ліпеня пажары закранулі 11,5 млн гектараў (115 тыс. квадратных кіламетраў). 70 % гэтай плошчы прыпадае на Цюменскую, Омскую, Новасібірскую вобласці і Якуцію[6].

Згодна з артыкулам The Washington Post ад 11 жніўня 2021 года маштаб пажараў у Сібіры больш, чым усе іншыя пажары ў свеце разам узятыя. Дадзеныя Мінпрыроды сведчаць, што ў 2021 годзе згарэла больш 77 тыс. км² лесу, аднак паводле дадзеных Greenpeace гэтыя лічбы Мінпрыроды ў два разы менш лічбаў шкоды Greenpeace, так як ўлічваюць толькі шкоду лясах у запаведніках і паблізу населеных пунктаў[37][38].

10 жніўня 2021 года Greenpeace апублікаваў дадзеныя, што з 1 студзеня па 10 жніўня пажарамі знішчана 16 млн гектараў (160 тыс. км²) лесу[39].

Да 16 жніўня выгарала больш за 17 млн гектараў. Гэта максімум за ўсе гады спадарожнікавых назіранняў.[40]

Наступствы[правіць | правіць зыходнік]

Кароткатэрміновыя наступствы[правіць | правіць зыходнік]

У жніўні 2021 года сібірскія пажары сталі прычынай смогу і пагаршэння бачнасці ў Чэлябінскай вобласці[41], Свярдлоўскай вобласці, ХМАО, Цюменскай вобласці, Пермскім краі[42], Іркуцкай вобласці[43], Краснаярскім краі[44], Рэспубліцы Тыва[45], на Ямале[46].

Доўгатэрміновыя наступствы[правіць | правіць зыходнік]

Пры пажарах вялікая колькасць вугляроду можа быць выкінута ў атмасферу з раней прамерзлай глебы, асабліва тарфянікаў[47], якія працягвалі гарэць з мінулага года[48].

Прычыны[правіць | правіць зыходнік]

Вызначэнне прычын пажараў абцяжарваюць цяжкасці з маніторынгам[49] заканамернасцяў змены вышыннага струйного плыні і змены клімату ў Расіі[8]. Пажары былі адным з некалькіх экстрэмальных пагодных з’яў, якія адбыліся ў глабальным маштабе ў 2021 годзе[en][50].

Іншаю прычынай пажараў, па дадзеных Грынпіс, з’яўляецца парушэнне правілаў супрацьпажарнай бяспекі на лесанарыхтоўках.[51]

Гл. таксама[правіць | правіць зыходнік]

Зноскі

  1. а б Fires Scorch the Sakha Republic https://earthobservatory.nasa.gov/images/148537/fires-scorch-the-sakha-republic
  2. Greenpeace 16.08.21 2021 год стал рекордным по площади пожаров Архівавана 26 жніўня 2021.
  3. Dixon, Robyn (2021-08-10). "Siberia's wildfires are bigger than all the world's other blazes combined". Washington Post [амерыканская англійская]. ISSN 0190-8286. Архівавана з арыгінала 2021-08-11. Праверана 2021-08-11.
  4. Hayes, Kelly. Wildfire smoke reaches North Pole for 1st time in recorded history (англ.). FOX TV Digital Team (13 жніўня 2021). Праверана 15 жніўня 2021.
  5. "August 7, 2021 - Smoke from Siberian Wildfires". NASA. NAMEM. August 7, 2021.
  6. а б в г Владимир Омелин, Катя Бонч-Осмоловская, Артем Щенников, Антон Митин «Если государство жжет, то и люди будут жечь» // Новая газета. — 2021. — № 84. — С. 10.
  7. а б "'Airpocalypse' hits Siberian city as heatwave sparks forest fires". Guardian. 20 July 2021.
  8. а б Extreme weather takes climate change models 'off the scale'. www.ft.com. Праверана 24 ліпеня 2021.
  9. Russia deploys military to help contain raging Siberian wildfires (англ.). euronews (23 ліпеня 2021). Праверана 26 ліпеня 2021.
  10. Russian planes seed clouds as raging wildfires near Siberian power plant. Reuters (19 ліпеня 2021). Праверана 11 жніўня 2021.
  11. В Якутске закрыли аэропорт в связи с лесными пожарами (руск.). newizv.ru. Праверана 11 жніўня 2021.
  12. Роспотребнадзор зафиксировал в Якутске загрязнение воздуха, превышающее норму в девять раз. (руск.). News.Ykt.Ru. Праверана 11 жніўня 2021.
  13. Wildfires Rage Across Russia, Engulfing Dozens Of Towns And Villages In Haze (англ.). RadioFreeEurope/RadioLiberty. Праверана 26 ліпеня 2021.
  14. а б In Siberia, volunteers wage war on wildfires with shovels and saws. euronews (27 ліпеня 2021). Праверана 28 ліпеня 2021.
  15. Площадь пожаров в Амурской области за четыре года снизилась почти в 30 раз. ТАСС. Праверана 9 жніўня 2021.
  16. В якутском селе Бясь-Кюэль лесной пожар уничтожил несколько десятков зданий. Видео очевидцев (руск.). Meduza. Праверана 11 жніўня 2021.
  17. Екатерина Призова. В Якутии лесные пожары перешли на населённые пункты, введен режим ЧС. — Российская газета.
  18. В нацпарке "Ленские столбы" в Якутии потушили семь пожаров. — INTERFAX.RU.
  19. В Якутии начался пожар в национальном парке «Ленские столбы». — ИА REGNUM.
  20. СМИ сообщили о первой жертве лесных пожаров в Якутии (руск.). Life.ru (11 жніўня 2021). Праверана 11 жніўня 2021.
  21. Мужчина погиб в якутском лесу, где разгорелся природный пожар (руск.). Interfax.ru. Праверана 11 жніўня 2021.
  22. Якутским пожарам подсчитали цену (руск.). www.kommersant.ru (11 жніўня 2021). Праверана 11 жніўня 2021.
  23. В охваченной лесными пожарами Карелии началась эвакуация жителей
  24. Из-за пожаров в Челябинской области 18 человек обратились за медпомощью (руск.). Interfax.ru. Праверана 11 жніўня 2021.
  25. Лесной пожар в Вологодской области ликвидирован на площади 400 га. ТАСС. Праверана 9 жніўня 2021.
  26. Группировка на тушении пожара в Оренбургской области увеличилась почти до 200 человек. ТАСС. Праверана 9 жніўня 2021.
  27. В Усманском районе на территории заповедника горит лес (руск.). vesti-lipetsk.ru. Праверана 9 жніўня 2021.
  28. МЧС рассказало о ситуации с пожаром в Мордовском заповеднике (руск.). РИА Новости. Праверана 9 жніўня 2021.
  29. Чатно-государственное партнерство (руск.). www.kommersant.ru (9 жніўня 2021). Праверана 11 жніўня 2021.
  30. В Марий Эл ввели режим ЧС из-за лесных пожаров, 20 августа 2021
  31. Лесной пожар из Мордовского заповедника спалил дома в Нижегородской области, 21 августа 2021
  32. Площадь пожара в национальном парке Бузулукский бор под Самарой достигла 100 га, 22 августа 2021
  33. Из-за лесного пожара в Самарской области остановлены три пассажирских поезда дальнего сообщения, 22 августа 2021
  34. В Нижегородской области и Мордовии ввели межрегиональный режим ЧС из-за пожаров. ТАСС. Праверана 24 жніўня 2021.
  35. Из-за лесных пожаров остановлено железнодорожное сообщение с Саровом (руск.). Российская газета. Праверана 24 жніўня 2021.
  36. Площадь пожара в лесах Нижегородской области достигла 300 гектаров (руск.). ИА REGNUM. Праверана 24 жніўня 2021.
  37. Лесные пожары в России оказались масштабнее всех остальных в мире. lenta.ru (11 жніўня 2021).
  38. Robyn Dixon. Siberia’s wildfires are bigger than all the world’s other blazes combined. The Washington Post (11 жніўня 2021).
  39. Greenpeace получил первые результаты исследования причин лесных пожаров(недаступная спасылка). Greenpeace России (10 жніўня 2021). — «всего с 1 января по 10 августа огнём пройдено 16 млн га.»  Архівавана з першакрыніцы 14 жніўня 2021. Праверана 18 жніўня 2021.
  40. Greenpeace 16.08.21 2021 год стал рекордным по площади пожаров Архівавана 26 жніўня 2021.
  41. Из-за пожаров в Якутии над Южным Уралом навис смог (руск.). Российская газета. Праверана 11 жніўня 2021.
  42. Свердловскую область накрыл смог от пожаров в Якутии (руск.). РИА Новости. Праверана 11 жніўня 2021.
  43. Сотни населённых пунктов Приангарья окутал дым лесных пожаров (руск.). ИА REGNUM. Праверана 11 жніўня 2021.
  44. СЕРГЕЙ ГРИГОРЬЕВ. Смог от пожаров в Якутии дошел до Красноярска: с какими последствиями столкнулись горожане. — Сетевое издание «ТВК Красноярск».
  45. Елена Плавская. В Туву пришел смог от лесных пожаров в соседних регионах (руск.). Известия (8 жніўня 2021). Праверана 11 жніўня 2021.
  46. Гарь от лесных пожаров в Якутии почувствовали на арктических станциях (руск.). Радио Sputnik. Праверана 11 жніўня 2021.
  47. Siberia battles wildfires after hottest and driest June for 133 years - releasing high amounts of carbon into the atmosphere (англ.). Sky News. Праверана 25 ліпеня 2021.
  48. The Moscow Times. Peat Fires Smolder in Siberia Despite Bone-Chilling Temperatures (англ.). The Moscow Times (27 студзеня 2021). Праверана 11 жніўня 2021.
  49. What's Fueling Russia's 'Unprecedented' Fires? | Voice of America - English (англ.). www.voanews.com. Праверана 25 ліпеня 2021.
  50. "Amid summer of fire and floods, a moment of truth for climate action". Washington Post [амерыканская англійская]. ISSN 0190-8286. Праверана 2021-07-25.
  51. Greenpeace 10.08.21 Greenpeace получил первые результаты исследования причин лесных пожаров Архівавана 14 жніўня 2021.