Міхась Модэль

Міхась (Мендэль Моўшавіч) Модэль (31 сакавіка (13 красавіка) 1904, мястэчка Камень, Лепельскі павет, Віцебская губерня — 26 кастрычніка 1980) — беларускі крытык, тэатразнавец. Член СП Беларусі з 1934 г.

Біяграфія

Нарадзіўся ў сям'і адваката. Скончыўшы ў 1921 школу 2-й ступені ў Лепелі, працаваў старшынёй лепельскага павятовага камітэта камсамола. 3 1921 г. у Мінску. Вучыўся на медыцынскім (да 1924 г.) і педагагічным (да 1926 г.) факультэтах БДУ, але ніводны з іх не скончыў (сярод прычын была і хвароба). Працаваў у сферы партапарату: сакратаром аддзела агітацыі і прапаганды ЦК КПБ (1923-25 гг.), рэдактарам Клімавіцкай акруговай газеты (1925-26 гг.), дырэктарам Цэнтральнага партыйнага клуба ў Мінску (1927-30 гг.), інструктарам аддзела культуры і прапаганды ЦК КПБ (1930-32 гг.). 3 1932 навуковы супрацоўнік Інстытута літаратуры і мастацтва АН БССР. У 1935-37 гг. узначальваў тэатральны аддзел Упраўлення па справах мастацтваў пры Савеце Міністраў, адначасова (1932-37 гг.) быў намеснікам галоўнага рэдактара газеты «Літаратура і мастацтва». 3 1937 г. — літкансультант, у 1940—1941 гг. — адказны сакратар СП БССР. У пачатку Айчыннай вайны эвакуіраваўся ў Тамбоў, потым — у Ташкент, дзе быў намеснікам дырэктара тэатра імя Ахунбаева. У 1943-44 гг. — дырэктар тэатра імя Маякоўскага ў Андзіжане (Узбекская ССР), у 1944-48 гг. — загадчык літаратурнай часткі тэатра оперы і балета ў Мінску, з 1945 г. працаваў у рэдакцыі часопіса «Полымя», з 1949 г. — літсупрацоўнікам газеты «Літаратура і мастацтва». 3 1962 г. персанальны пенсіянер. Узнагароджаны медалём.

Творчасць

Літаратурную дзейнасць пачаў у 1926 г. Пісаў пераважна пра яўрэйскі і беларускі тэатры. У 30-я гады прытрымліваўся апалагетычных, вульгарна-сацыялагізатарскіх поглядаў. Драматургічныя творы і спектаклі па іх ацэньваў у асноўным з пазіцый «правільнасці ўскрыцця класавай сутнасці драматычных канфліктаў». Ваяўніча выступаў супраць твораў нацыянальнай беларускай тэматыкі (п'есы «Апраметная» В. Шашалевіча, «Кастусь Каліноўскі» Е. Міровіча, «Скарына, сын з Полацка» М. Грамыкі і інш.). У артыкулах пасляваеннага часу імкнуўся пазбягаць вульгарызатарскіх трактовак. Пісаў пад псеўданімамі М. Каменскі, М. Майсееў, М. Міхайлаў, М. Міхасеў; крыптанімамі М., М. М.

У перыяд кампаніі па барацьбе супраць касмапалітызму (канец 40-х гадоў) падвяргаўся крытычным нападкам у прэсе, з-за чаго ў 1940-50 гг. нідзе не друкаваўся.

Літаратура

• Модэль Міхась // Беларускія пісьменнікі : біябібліяграфічны слоўнік : у 6 т. / рэдкал. І. Э. Багдановіч [і інш.]. — Мн., 1994. — Т. 4. — С. 329—331.