Нінсун

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Нінсун
Рэльеф з выявай Нінсун, 3 тысячагоддзе да н.э.
Рэльеф з выявай Нінсун, 3 тысячагоддзе да н.э.
Багіня жывёлагадоўлі
Міфалогія Шумера-акадская
Пол жанчына
Бацька Энмеркар
Маці магчыма Энмеркар-зі
Муж Лугальбанда
Дзеці Гільгамеш
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Нінсун, або Нінсумун (шум. 𒀭𒊩𒌆𒄢) — шумерская багіня, маці эпічнага героя Гільгамеша.

Этымалогія[правіць | правіць зыходнік]

Першапачаткова імя багіні чыталася асірыялогамі як Нінсун. У такой форме яно часцей ужываецца ў літаратуры і ў нашы дні. Аднак найбольш правільнай формай прачытання з'яўляецца Нінсумун. Імя значыць «панна дзікіх кароў».

Эпас[правіць | правіць зыходнік]

Нінсумун узгадваецца ў эпічных творах шумераў, прысвечаных Лугальбандзе і Гільгамешу. У эпасе пра Лугальбанду яна выступае ў якасці дачкі Энмеркара, валадара Урука, перад якой заляцаецца галоўны герой. У эпасе пра Гільгамеша яна называецца жонкай Лугальбанды і маці Гільгамеша, аказвае дапамогу сыну ў барацьбе супраць пачварнага волата Хумбабы.

Шанаванне[правіць | правіць зыходнік]

Вядома, што Нінсун ушаноўвалася як багіня ва Уруку, Ніпуры, Лагашы, шумерскай дзяржаве часоў трэцяй дынастыі Ура. Але яе функцыі не да канца зразумелы. Паколькі імя звязана з каровамі, што асабліва падкрэсліваецца ў акадскай форме Рымат-Нінсун, дзе частка рымат значыць буйную рагатую жывёлу, то мяркуецца, што першапачаткова яна была багіняй жывёлагадоўлі, заступніцай пастухоў. Але для Ур-Наму і валадароў Урука 2 тысячагоддзя да н. э. Нінсун і Лугальбанда ў першую чаргу — продкі кіруючых дынастый. Прычым, Нінсун разглядалася вышэй за свайгно міфічнага мужа. У Ніпуры культ Нінсун быў прысвечаны месячным цыклам.

Такім чынам, функцыі Нінсун маглі паступова трансфармавацца. Вядома, што лугалі трэцяй дынастыі Ура параўновалі сябе з пастырамі народа, і Нінсун з заступніцы пастухоў ператварылася ў заступніцу ўлады. Цыклічны характар адгоннай жывёлагадоўлі і атрымання малака мог з цягам часу быць атаесамлены з астранамічнымі цыкламі.

Распаўсюджаным знакам Нінсун была карова. На выявах высокі статус Нінсун як багіні або дачкі валадара Урука падкрэсліваўся фальбонамі на спадніцы.

Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]