Перайсці да зместу

Сконэ

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Сконэ
Skåne
Герб правінцыі Сконэ
Размяшчэнне правінцыі Сконэ на карце Швецыі
Правінцыя Сконэ на карце Швецыі
Рэгіён Гёталанд
Лены Лен Сконэ
Плошча 10 939 км²
Сімвалы правінцыі
Жывёла Алень высакародны
Птушка Чырвоны каршун
Рыба Рачны вугор

Ско́нэ (шведск.: Skåne, лац.: Scania; да рэвалюцыі таксама Шонія, Сканія) — гістарычная правінцыя ў паўднёвай Швецыі, у рэгіёне Гёталанд. Існуе толькі як гісторыка-культурнае вызначэнне. Адміністрацыйнай адзінкай у наш час з’яўляецца лен Сконэ, які практычна супадае з правінцыяй па межах.

Размеркаванне лясоў, раўнін і заселеных тэрыторый у Сконэ

Сконэ мяжуе з правінцыямі Халанд, Смоланд і Блекінгэ; мае выхад да Балтыйскага мора. Ад Даніі правінцыю аддзяляе праліў Эрэсун.

Ландшафт сфармаваўся да канца апошняга ледавіковага перыяду, у час якога ўся тэрыторыя правінцыі была пакрыта лёдам. Практычна ўся тэрыторыя правінцыі раўнінная, што моцна адрознівае яе ад большай часткі Швецыі, дзе пераважаюць лясы і шматлікія вадаёмы. На тэрыторыі Сконэ няма гор, нешматлікія ўзгоркі, лясы і азёры. З паўночнага захаду на паўднёвы ўсход працягнулася града лісцявых лясоў, якая раней з’яўлялася мяжой паміж ленамі Мальмёхус і Крысціянстад.

Сконэ, здымак з космасу

Найвышэйшы пункт — горст Сёдэрасен, 212 м. Самы нізкі пункт знаходзіцца ў горадзе Крысціянстад, 2,7 м ніжэй за ўзровень мора. Нацыянальныя паркі: Дальбю Сёдэрскуг, Сёдэрасен, Стэнсхувуд.

Зямля на раўнінах высокаўрадлівая, што з’яўляецца надзвычай важным фактарам для ўсёй Швецыі. Большая частка сельскай гаспадаркі краіны сканцэнтравана менавіта ў Сконэ.

Найбуйнейшыя гарады: Мальмё, Хельсінгбарг, Лунд, Крысціянстад, Ландскруна.

Сконэ доўгі час належала Даніі. Росквіт правінцыі ў складзе Дацкага каралеўства прыпаў на XI стагоддзе. Тым часам на тэрыторыі Сконэ размяшчаліся дзве дыяцэзіі з цэнтрамі ў Лундзе і Дальбю. Кароль Даніі Свен II Эстрыдсен меў уласную рэзідэнцыю ў Дальбю. Там жа пры яго кіраванні было распачата будаўніцтва кляштара і царквы.

Па Роскільскаму мірнаму дагавору 1658 года Сконэ адышоў да Швецыі. Востраў Борнхальм быў вернуты Даніі праз два гады па ўмовах Капенгагенскага міру.

У гонар правінцыі Сконэ названы астэроід (460) Сканія  (англ.), адкрыты ў 1900 годзе і названы ў памяць пра з’езд астраномаў у горадзе Лундзе (1904), размешчаным у гэтай правінцыі.