Перайсці да зместу

Уладзімір Аляксандравіч Зяленскі

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Уладзімір Аляксандравіч Зяленскі
укр.: Володимир Олександрович Зеленський
Сцяг6-ы Прэзідэнт Украіны
з 20 мая 2019
Кіраўнік урада Уладзімір Гройсман,
Аляксей Ганчарук,
Дзяніс Шмыгаль
Папярэднік Пётр Аляксеевіч Парашэнка

Нараджэнне 25 студзеня 1978(1978-01-25)[1][2] (46 гадоў)
Бацька Аляксандр Сямёнавіч Зяленскі[d]
Маці Рыма Зяленская[d]
Жонка Алена Зяленская[d][5]
Дзеці Аляксандра (2005 г.)
Кірыл (2013 года)
Грамадзянства  Украіна
Партыя
Адукацыя
Дзейнасць акцёрскае мастацтва[d][7], пародыя, show business[d], палітыка[8], presidency of Volodymyr Zelenskyy[d], юрыст, сцэнарыст, тэлевядучы[d], кінапрадзюсар, тэлепрадзюсар[d], спявак, парадыст[d], гумарыст, шоўмен[d], палітык і кінарэжысёр
Месца працы
Аўтограф Выява аўтографа
Прыналежнасць Украіна
Род войскаў Узброеныя сілы Украіны
Званне soldat[d][9]
Бітвы
Узнагароды Памылка Lua у Модуль:WikidataSelectors на радку 335: attempt to index field 'datavalue' (a nil value).
Сайт president.gov.ua (укр.)(руск.)(англ.)
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Уладзі́мір Алякса́ндравіч Зяле́нскі (укр.: Володимир Олександрович Зеленський, нар. 25 студзеня 1978, Крывы Рог) — шосты і дзейны Прэзідэнт Украіны з 20 мая 2019 года[10].

Да ўступлення на пасаду вядомы як шоумен, акцёр, комік, рэжысёр, прадзюсар і сцэнарыст. Быў саўладальнікам і мастацкім кіраўніком «Студыі Квартал-95» (2003—2019) і генеральным прадзюсарам тэлеканала «Інтэр» (2010—2012).

Мае яўрэйскае паходжанне[11]. Маці — Рыма Уладзіміраўна Зяленская — працавала інжынерам. Бацька — Аляксандр Сямёнавіч Зяленскі — матэматык, праграміст, доктар тэхнічных навук, прафесар.

Удзельнік КВЗ у камандах «Запарожжа — Крывы Рог — Транзіт», «Зборная Крывога Рога» і «95-ты квартал», у апошняй з іх Уладзімір Зяленскі быў капітанам, акцёрам і аўтарам большасці нумароў. У 2003 годзе, пасля выхаду з КВЗ, яго каманда пачала даваць канцэрты на тэлебачанні. Ужо як «Студыя Квартал-95» у 2005 годзе каманда стварае шоу «Вячэрні квартал», у якім Уладзімір Зяленскі становіцца аўтарам, рэжысёрам і вядучым акцёрам.

У 2010—2011 гадах працаваў генеральным прадзюсарам тэлеканала «Інтэр». На працягу сваёй кар’еры выступаў у шматлікіх тэлепраектах, найбольш знамянальна — у ролі акцёра («Вячэрні квартал»), вядучага («Кіеў вячэрні», «Ліга смеху») і суддзі («Рассмяшы коміка»).

Уладзімір Зяленскі ўдзельнічаў у вытворчасці больш за двух дзясяткаў кінафільмаў і тэлесерыялаў як акцёр (у прыватнасці «Каханне ў вялікім горадзе», «8 першых спатканняў», «Я, ты, ён, яна»), прадзюсар (напрыклад «Сваты», «Я буду побач», «Каханне ў вялікім горадзе 3»), сцэнарыст («Сваты»), а таксама быў акцёрам дубляжу («Хортан», «Падынгтан» і іншыя).

На канцэрце ў 2016 годзе ў Юрмале Уладзімір Зяленскі заявіў, што Украіна нагадвае «актрысу з нямецкага кіно для дарослых», якая «гатова прыняць у любой колькасці, з любога боку»[12]. Гэта выказванне выклікала скандал, абвінавачанні ў абразе краіны.

На працягу 2015—2018 гадоў іграў у тэлесерыяле «Слуга народа» ролю Васіля Галабародзькі — настаўніка гісторыі, які абраны прэзідэнтам Украіны. Тэлесерыял абвінавачвалі ў палітычнай рэкламе[13][14][15], першыя серыі трэцяга сезона серыяла выйшлі непасрэдна перад выбарамі прэзідэнта Украіны, у якіх Уладзімір Зяленскі ўдзельнічаў як вылучэнец аднайменнай партыі[16].

Кандыдат у прэзідэнты Украіны на выбарах 2019 года, пераможца першага тура (31 сакавіка). Як заўважыў кіраўнік Фонду «Украінская палітыка» Косць Бандарэнка:[17]

"

…людзі, якія галасавалі за яго, галасавалі хутчэй за яго сцэнічны вобраз, не столькі за канкрэтнага чалавека, колькі супраць усіх астатніх палітыкаў.

"

Яго сапернік у другім туры выбараў, дзейны тады Прэзідэнт Украіны Пятро Парашэнка, заявіў 19 красавіка ў часе дэбатаў паміж кандыдатамі на НСК «Алімпійскі», што Уладзімір Зяленскі прымярае вобраз героя з серыяла «Слуга народа», аднак насамрэч прадстаўляе інтарэсы збеглага алігарха Ігара Каламойскага[18].

У другім туры прэзідэнцкіх выбараў, які адбыўся 21 красавіка, Уладзімір Зяленскі ўпэўнена перамог, атрымаўшы 73,22 % галасоў[19].

На чале дзяржавы

[правіць | правіць зыходнік]

З 20 мая 2019 года Прэзідэнт Украіны. У часе цырымоніі інаўгурацыі, якая прайшла ў Кіеве, Уладзімір Зяленскі заявіў, што яго першай задачай на пасадзе Прэзідэнта Украіны стане спыненне агню на Данбасе[20]. Ён таксама абвясціў пра роспуск парламента, пра зняцце недатыкальнасці з дэпутатаў, пра крымінальную адказнасць за незаконнае ўзбагачэнне, змены ў Выбарчым Кодэксе, пра зняцце з пасад генпракурора, міністра абароны і іншых урадоўцаў сілавога блока.

21 мая распусціў украінскі парламент і прызначыў пазачарговыя выбары ў Раду на 21 ліпеня. На парламенцкіх выбарах партыя Уладзіміра Зяленскага «Слуга народа» атрымала пераканаўчую перамогу і паводле партыйных спісаў, і па мажарытарных акругах[21].

Неўзабаве тэлефонная размова Уладзіміра Зяленскага і Прэзідэнта ЗША Дональда Трампа стала прычынай «украінскага крызісу» ў Злучаных Штатах Амерыкі і выклікала няўдалую спробу імпічменту Дональда Трампа.

Пасля ўварвання Расіі ва Украіну ў ноч на 25 лютага 2022 года стварыў і сам узначаліў стаўку Вярхоўнага галоўнакамандуючага. Заняў пазіцыю, накіраваную на абарону суверэнітэту[22]. З вясны здзяйсняў паездкі па Украіне, у тым ліку наведваў прыфрантавую зону.

7 сакавіка 2022 года атрымаў Прэмію свабоды імя Рональда Рэйгана «за яго мужную барацьбу з тыраніяй і за яго нязломную пазіцыю па свабодзе і дэмакратыі». 26 ліпеня 2022 года прэм’ер-міністр Вялікабрытаніі Борыс Джонсан уручыў Уладзіміру Зяленскаму прэмію лідарства імя Чэрчыля «за неверагодную мужнасць, супраціўленне і годнасць перад тварам варварскага ўварвання Пуціна». 28 ліпеня 2022 года быў узнагароджаны найвышэйшай узнагародай Літвы — ордэнам Вітаўта Вялікага. 25 верасня 2022 года Уладзімір Зяленскі названы самым уплывовым яўрэем паводле версіі выдавецтва The Jerusalem Post[23].

19 кастрычніка Еўрапарламент прысудзіў прэмію Сахарава ўкраінскаму народу і Уладзіміру Зяленскаму. 7 снежня Часопіс «Time» назваў чалавекам года Уладзіміра Зяленскага і ўкраінскі дух[24]. Па версіі часопіса Time, Уладзімір Зяленскі стаў самым уплывовым чалавекам у 2022 годзе, набраўшы 5 % галасоў (больш за 3,3 мільёна чытачоў)[25]. 12 чэрвеня 2022 года стаў лаўрэатам прэміі імя Барыса Нямцова, за смеласць[26].

Праводзіў сустрэчы з лідарамі іншых краін. З пачаткам вайны замежныя паездкі Уладзіміра Зяленскага спыніліся амаль на 10 месяцаў. У снежні 2022 года ён здзейсніў візіт у ЗША. У 2023 годзе ўпершыню быў з візітам у Лацінскай Амерыцы, 10 лістапада ён быў запрошаны на інаўгурацыю Прэзідэнта Аргенціны Хаўера Мілея.

  1. Wolodymyr Selenskyj // Munzinger Personen Праверана 9 кастрычніка 2017.
  2. Czech National Authority Database Праверана 16 мая 2022.
  3. Česko-Slovenská filmová databáze — 2001.
  4. Ray M. Volodymyr Zelensky // Encyclopædia Britannica
  5. https://24tv.ua/volodimir_zelenskiy_yde_v_prezidenti_ukrayini_2019_reyting_biografiya_skandali_n1051052 Праверана 27 лютага 2022.
  6. https://www.britannica.com/biography/Volodymyr-Zelensky
  7. Czech National Authority Database Праверана 7 лістапада 2022.
  8. Czech National Authority Database Праверана 25 ліпеня 2023.
  9. https://web.archive.org/web/20190604192513/https://mil.in.ua/v-ukrayini-zminyvsya-verhovnyj-golovnokomanduvach-zbrojnymy-sylamy/
  10. Володимир Зеленський склав присягу Президента України (укр.). Офіційне інтернет-представництво Президента України. Архівавана з першакрыніцы 28 мая 2019. Праверана 27 жніўня 2019.
  11. Владимир Зеленский У меня еврейская кровь и я украинец!
  12. nashaniva.by
  13. Слуга народу – агітація Зеленського? Юрист назвав за і проти (укр.). Вибори президента 2019. Архівавана з першакрыніцы 25 мая 2019. Праверана 25 мая 2019.
  14. КВУ: «Слуга народу-3» є передвиборною агітацією Зеленського, за це треба заплатити (укр.). Радіо Свобода. Архівавана з першакрыніцы 14 красавіка 2019. Праверана 25 мая 2019.
  15. Шевченко, Тарас. Чому серіал "Слуга народу" це агітація Зеленського. blogs.pravda.com.ua. Архівавана з першакрыніцы 20 чэрвеня 2019. Праверана 25 мая 2019.
  16. Партія "Слуга народу" висунула Володимира Зеленського кандидатом у президенти. 24 Канал. Архівавана з першакрыніцы 8 красавіка 2019. Праверана 25 мая 2019.
  17. svaboda.org
  18. nashaniva.by
  19. nashaniva.by
  20. nashaniva.by
  21. svaboda.org
  22. CNN, Analysis by Stephen Collinson. Analysis: How Zelensky changed the West's response to Russia. CNN. Архівавана з першакрыніцы 21 березня 2022. Праверана 28 лютага 2022.
  23. Володимир Зеленський став євреєм номер один за версією The Jerusalem Post (укр.). detector.media (25 верасня 2022). Праверана 25 верасня 2022.
  24. time.com
  25. Лютий, Кирило. Зеленський став найвпливовішою людиною 2022 року за версією журналу Time (укр.). OBOZREVATEL NEWS (20 мая 2022). Архівавана з першакрыніцы 21 травня 2022. Праверана 21 мая 2022.
  26. Зеленський став лауреатом премії імені Бориса Нємцова – за сміливість (укр.). www.unian.ua. Архівавана з першакрыніцы 13 червня 2022. Праверана 15 чэрвеня 2022.