Прэзідэнт ЗША
Прэзідэнт ЗША | |
---|---|
англ.: President of the United States ісп.: presidente de los Estados Unidos | |
![]() | |
![]() | |
Узначальвае | |
Форма звароту | Спадар Прэзідэнт[d], The Honourable[d] і Яго Эксцэленцыя |
Афіцыйная рэзідэнцыя | Белы дом[2] |
Прызначаецца | Калегія выбаршчыкаў[2] і Палата Прадстаўнікоў ЗША |
Тэрмін паўнамоцтваў | 4 год[3][2][…] |
Пасада з’явілася | 30 красавіка 1787 |
Першы на пасадзе | Джордж Вашынгтон |
whitehouse.gov/ad… (англ.) whitehouse.gov/es… (ісп.) |
Прэзідэнт ЗША — кіраўнік дзяржавы ЗША, кіраўнік выканаўчай улады (Федэральнага ўрада ЗША і галоўнакамандуючы Арміі і Флота па Канстытуцыі ЗША). Мае права вета на законапраекты (білі), прынятыя Кангрэсам ЗША. Пасада ўведзена Канстытуцыяй ЗША, прынятай ў 1787 годзе. Першым прэзідэнтам ЗША стаў у 1789 годзе Джордж Вашынгтон. Да яго ўступлення ў пасаду вярхоўным кіраўніком канфедэрацыі штатаў, якія падпісалі Дэкларацыю аб незалежнасці, быў Прэзідэнт Кантынентальнага кангрэса.
Дзеючы прэзідэнт ЗША — Дональд Трамп. Афіцыйна 47-ы прэзідэнт ЗША ўступіў у пасаду 20 студзеня 2025 года.
Патрабаванні да кандыдатаў
[правіць | правіць зыходнік]Стаць Прэзідэнтам ЗША па Канстытуцыі ЗША можа толькі грамадзянін ЗША па нараджэнні (альбо той, хто стаў грамадзянінам ЗША пры зацвярджэнні Канстытуцыі), старэйшы за 35 гадоў і, які пражывае ў ЗША не менш за 14 гадоў. Самым пажылым прэзідэнтам на момант абрання быў Джо Байдэн, абраны ў ўзросце 78 гадоў. Самым маладым быў Тэадор Рузвельт, абраны ва ўзросце 42 гадоў і 10 месяцаў.
Згодна з 22-й папраўкай да Канстытуцыі, прынятай у 1951 годзе, адна і тая ж асоба можа быць абрана прэзідэнтам ЗША не больш за два разы (усё роўна, запар ці з перапынкам). Акрамя таго, калі нейкая асоба пасля смерці або адстаўкі абранага прэзідэнта займала прэзідэнцкую пасаду (з пасады віцэ-прэзідэнта ці інакш) на працягу 2 гадоў і больш, то гэта асоба ў далейшым можа быць абрана Прэзідэнтам не больш за 1 раз. Фактычна прэзідэнты і раней амаль усе выконвалі гэта няпісанае правіла, прытрымліваючыся прыкладу Джорджа Вашынгтона, які прабыў на пасадзе толькі два тэрміны. Аднак у 1940 годзе Франклін Д. Рузвельт быў абраны на трэці тэрмін, а ў 1944 — і на чацвёрты (памёр у 1945). Пасля гэтага, не прымяншаючы заслуг Рузвельта і надзвычайных умоў, у якіх ён пераабіраўся (Другая сусветная вайна), было вырашана заканадаўча абмежаваць колькасць магчымых перавыбранняў, каб гэты выпадак не стаў прэцэдэнтам для ўстанаўлення дыктатуры. 22-я папраўка не мела зваротнай сілы і не распаўсюджвалася на дзейснага на той момант прэзідэнта Гары Трумэна, ён адбыў амаль цалкам тэрмін Рузвельта пасля яго смерці плюс свой уласны, але Трумэн сам не пажадаў зноў балатавацца ў 1952.
Толькі два прэзідэнты, Гровер Кліўленд і Дональд Трамп, займалі пасаду два тэрміны з перапынкам.
У многіх краінах з рэспубліканскім праўленнем патрабаванні да кандыдатаў у Прэзідэнты бяруцца аналагічныя патрабаванням у ЗША, напрыклад, узроставы цэнз.
Гл. таксама
[правіць | правіць зыходнік]Зноскі
[правіць | правіць зыходнік]- ↑ https://www.whitehouse.gov/about-the-white-house/our-government/the-executive-branch/ Праверана 9 сакавіка 2022.
- ↑ а б в Levy M., McDonald F. presidency of the United States of America // Encyclopædia Britannica Праверана 9 сакавіка 2022.
- ↑ USA.gov Праверана 9 сакавіка 2022.
Спасылкі
[правіць | правіць зыходнік]На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Прэзідэнт ЗША
- whitehouse.gov/ad… (англ.)
whitehouse.gov/es… (ісп.) — афіцыйны сайт