Шуйскія
Цар Васіль IV Шуйскі
Шуйскія (руск.: Шуйские, польск.: Szuyscy) — княжацкі род у Расіі, ВКЛ і Польшчы. Паводле паходжання Рурыкавічы. Адыгрывалі значную ролю ў гісторыю Маскоўскай дзяржавы XVI — пачатку XVII стагоддзяў. Адзін з прадстаўнікоў роду, князь Васіль IV Шуйскі, у 1606—1610 быў расійскім царом. У Расіі род згас у першай палове XVII стагоддзя, яго беларуская лінія існуе і сёння. Яе прадстаўнікі займалі пасады ў асноўным у Берасцейскім ваяводстве.
Паходжанне роду[правіць | правіць зыходнік]
Былі адгалінаваннем суздальскіх князёў, якія ў сваю чаргу паходзілі ад Андрэя Яраслававіча, брата Аляксандра Неўскага. У другой палове XIV стагоддзя княства было саслаблена барацьбой з татарамі. Пасля далучэння Суздаля да Маскоўскага княства Васіль Кірдзяпа, пераемнік апошняга суздальскага князя, стаў уладаром горада Шуя. Яго нашчадкі, а таксама нашчадкі яго брата Сямёна Дзмітрыевіча, пачалі звацца Шуйскімі.
Радавод[правіць | правіць зыходнік]
Васіль Кірдзяпа (к. 1350—1403), кн. Суздальскі (1365—1382, 1387—1391), кн. Гарадзецкі (1387—1403) ├─> Іван(?-1417) │ └─> Аляксандр Брухаты(?-1418), кн. Ніжагародскі (1417—1418) │ ж- з 1417 Васіліса, д. вял. кн. Васіля I Дзмітрыевіча │ └─> Сямён(?-1434/1440) ├─> Юрый Кірдзяпін, князь Шуйскі │ ├─> Васіль (?-да 1450), кн. Шуйскі │ │ ├─> Васіль Блёклы(узг. 1487), кн. Шуйскі │ │ │ ├─> Юрый (памёр у дзяцінстве), кн. Шуйскі │ │ │ ├─> Іван Большы Скапа (узг. 1519), │ │ │ │ кн. Шуйскі, баярын 1519, заснавальнік Скапіных-Шуйскіх │ │ │ └─> Іван Меншы Хрэн(узг. 1508), кн. Шуйскі │ │ └─> Міхаіл (узг. 1495), кн. Шуйскі │ │ ├─> Іван Пляцень (?-1559), кн. Шуйскі, баярын з 1535; ж- ????? Лоўчыкава │ │ └─> Андрэй Частакол (?-1543), кн. Шуйскі │ │ └─> Іван (?-1573), кн. Шуйскі, баярын з 1569; ж- Марфа Фёдараўна │ │ ├─> Андрэй (?-1589), кн. Шуйскі │ │ ├─> Васіль IV(1552—12 верасня 1612), кн. Шуйскі, цар Расіі (1606—1610) ж- 1 кн. Алена Міхайлаўна Рапніна (развяліся); 2 з 1608 кн. Марыя Пятроўна Буйносава-Растоўская(?-1626) │ │ │ ├─> (ад 2-й жонкі)Ганна(1609-?) │ │ │ └─>(ад 2-й жонкі) Анастасія(1610-?) │ │ ├─> Дзмітрый (?-1613), кн. Шуйскі баярын з 1591; ж- Кацярына Рыгораўна Скуратава-Бельская(?-1612) │ │ ├─> Аляксандр(?-1601), кн. Шуйскі, стольнік з 1584/1588, дваранін маскоўскі з 1591, баярын; ж- Ганна, д. Рыгора Васільевіча Гадунова │ │ └─> Іван Пугаўка (?-1638), кн. Шуйскі, баярын з 1596; ж- кн. Марфа Васільеўна Далгарукага(?-1634) │ ├─> Фёдар (?-1476), кн. Шуйскі │ │ └─> Васіль Кітай(?-1495), кн. Шуйскі │ │ ├─> Васіль Нямы (?-1538), кн. Шуйскі, баярын, ваявода ў Вязме 1508, намеснік у Смаленску 1514; ж- з 1538 Анастасія, д. царэвіча Пятра (Куйдагула) │ │ │ └─> Марфа(1538-?)м- кн. Іван Дзмітрыевіч Бельскі(?-1571) │ │ ├─> Дзмітрый, кн. Шуйскі │ │ │ └─> Іван Дзмітрыевіч Губка (?-1560) заснавальнік беларускай галіны ; ж- Марына Багданаўна Багацівінавіч (?- да 1563) │ │ └─> Іван (?-1542), кн. Шуйскі, баярын │ │ ├─> Петр-Гурый (?-26 студзеня 1564), кн. Шуйскі, баярын, з 1563 ваявода ў Оршы │ │ │ ├─> Іван (?-1588), кн. Шуйскі, баярын з 1577 │ │ │ └─> Мікіта, кн. Шуйскі, баярын │ │ └─> Андрэй(?-1587), кн. Шуйскі, баярын з 1584 │ └─> Іван, кн. Шуйскі ├─> Фёдар └─> Данііл(?-1411/1412)
Беларуская галіна[правіць | правіць зыходнік]
Іван Дзмітрыевіч Губка (?-1560) ж- Марына Багданаўна Багацівінавіч (?-да 1563) └─> Іван └─> Ян (?-3 лютага 1610) падкаморы берасцейскі з 1596, перайшоў у каталіцтва ├─> Андрэй (?-1640) ж-1) Соф'я Грэк (?-да 26 ліпеня 1626); 2) Дарота Жылінская (?-пасля 1632) │ └─>(ад 2-й жонкі) Ян ((?-пасля 1691) │ └─> Геранім (?-1767) ж- Дарота Эйнаровіч │ └─> Антоній Тамаш (24 лютага 1745, Пінск - 8 чэрвеня 1823) ж- 1) (1770/1775) Юзэфа Лахоцкая (1750—1783); 2) з 17 красавіка 1785 Уршуля Якса-Свенціцкая (?-11 красавіка 1807, Кракаў) │ ├─>(ад 1-й жонкі) Юзаф (к.1780—20 верасня 1831) ж- з 1807 Кунегунда Кятлінская (1785—15 кастрычніка 1845) │ │ ├─> Артур (1811 — 17 лістапада 1843, Кракаў) │ │ ├─> Каміла (1816—1846) │ │ ├─> Эмілія Амалія (1818—1868)м- (1850, Кракаў) Раман Влодак (28 лютага 1818—2 жніўня 1879) │ │ └─> Цэлестына (1823—1835, Кракаў) │ ├─>(ад 1-й жонкі) Антаніна Анэля (1783–люты 1846)м- Тамаш Слёнскі (?-1823) │ ├─>(ад 2-й жонкі) Ігнацы Сымон (1788-1842) ж- Анэля Міхаліна Дзержак (?-1873) │ │ ├─> Уладзімір Рамуальд (1818—1854) штабс-капітан расійскіх войскаў, загінуў падчас Крымскай вайны │ │ ├─> Юзаф Ян Яўген (1835—1897) ж- Ганна Кінаш (?-1913) │ │ │ ├─> Казімір (?-1882) │ │ │ ├─> Адольф (?- 1922) ж- Міхаліна Корсач │ │ │ ├─> Уладзіслаў Ян (1880—1953, Кракаў) ж- з 4 сакавіка 1905 Ядвіга Францішка Кжачкоўская (1885 — 5 кастрычніка 1968, Кракаў) │ │ │ │ ├─> Тадэвуш Адам (1906—1985, Варшава) ж- 1) Генрыка Здзяніцкая (1907—1967, Варшава); 2) з 28 красавіка 1984 Яланта Ямпольская ((28 ліпеня 1946, Варшава-) │ │ │ │ └─> Рышард Уладзіслаў (1907—1945) │ │ │ ├─> Яўгенія, м- Зыгмунт Бароўскі │ │ │ ├─> Алена, дэпартавана ў СССР у 1939—1945 г, м- Ян Ажаховіч │ │ │ ├─> Юзэфа, м- Гжэгаж Галухоўскі │ │ │ ├─> Казіміра Яўгення, м- Роберт Ксянзкевіч │ │ │ ├─> Марыя Алімпія, м- Францішак Панкевіч, памёр у канцлагеры Асвенцім │ │ │ ├─> Браніслава, м- Адольф Фідэрэр │ │ │ └─> Дызма (1871—1940) │ │ ├─> Анэля (1823-?)м- Караль Маак │ │ └─> Францішка (памерла маладой) │ ├─>(ад 2-й жонкі) Пётр (17 студзеня 1802, Кракаў - 26 верасня 1881) ж- 1) з 9 мая 1830 гр. Юзэфа Стадніцкая (?-15 верасня 1842); 2) Юзэфа Тэкля Елавіцкая │ │ ├─>(ад 2-й жонкі) Раман (1854—18 лістапада 1882) ж- 1) з 10 чэрвеня 1877 Юзэфа Стабніцкая (1850—10 верасня 1881) │ │ │ ├─> Вацлаў (10 лютага 1881—17 лістапада 1951)сенатар Польшчы ў 1928—1930; ж- 1) (1904/1905; развяліся) Аліна Русоцкая (11 лістапада 1879 — 7 сакавіка 1959, Лодзь); 2) з 28 красавіка 1920 Аляксандра Марыя Юзэфа Ясінская (8 лістапада 1884—24 лістапада 1964) │ │ │ │ ├─>(ад 1-й жонкі) Роман Дымітар Канстанты (1907—1953), польскі дыпламат; ж- з 1934 Яніна Марыя Каміля дэ Ноель (1905, Львоў-) │ │ │ │ │ ├─> Альжбета (1936-) │ │ │ │ │ └─> Ганна Марыя (1939-)м- 1) (22 сакавіка 1958; развяліся 28 лістапада 1969) Юзаф Багдан Леошка; 2) (1975; развяліся 17 чэрвеня 1980) Марэк Юзаф Ванек (23 жніўня 1944-) │ │ │ │ ├─>(ад 1-й жонкі) Вацлаў (17 чэрвеня 1908, Львоў - 22 лістапада 1979, Лодзь) ж- 1) (9 ліпеня 1934; развяліся [1940]) Караліна Любенская (1906, Берлін-25 красавіка 1991, Варшава); 2) (24 снежня 1940) Эдварда Вейгт (1 кастрычніка 1913, Лодзь-11 мая 1991) │ │ │ │ │ ├─>(ад 2-й жонкі) Пётр(1943, Варшава-) ж- 1) (гр. шлюб; 1967 развяліся 1970) Альжбета Часлава Рагульская (20 ліпеня 1943, Варшава-) 2) (26 верасня 1970; развяліся 1987) Ганна Марыя Вільк (19 лістапада 1947-) │ │ │ │ │ └─>(ад 2-й жонкі) Тэрэза Крысціна (15 верасня 1941, Варшава-28 верасня 1980, Лодзь) м- (развяліся ў 1976) Яцак Марыя Яцакевіч (1938, Вільня-) │ │ │ │ └─>(ад 1-й жонкі) Ганна (1905, Львоў-6 верасня 1944, Варшава) загінула падчас Варшаўскага паўстання; м- з 1937 Густаў Патвароўскі (6 снежня 1912 — 1 ліпеня 1970, Лодзь) │ │ │ └─> Ванда (1879—1913)м- Зігмунт Ясінскі (1871 — 2 лютага 1932, Львоў) │ │ ├─>(ад 2-й жонкі) Тадэвуш Марцэл (1860—1886) │ │ ├─>(ад 2-й жонкі) Марыя Алена Адэля (16 снежня 1856-пасля 1905?)м- з 10 ліпеня 1875 Станіслаў Творак-Вышкоўскі (1852—31 мая 1882) │ │ └─>(ад 2-й жонкі) Соф'я Цэліна Канстанцыя (13 чэрвеня 1858-к.1930)м- з 19 лістапада 1881 Уладзіслаў Аляксей Гламбоцкі (1853—20 студзеня 1909) │ ├─>(ад 2-й жонкі) Пелагія (1794—1859)м.-Ежы Ксёмскі │ ├─>(ад 2-й жонкі) Караліна (4 лістапада 1798—28 сакавіка 1857)м- (2 сакавіка 1835; шлюб ануляваны 18 сакавіка 1843) Генрык Міхалоўскі │ └─>(ад 2-й жонкі) Эмілія (1802, Кракаў-1857, Кракаў) ├─> Юрый ├─> Крыштаф(?-пасля 1632) ├─> Канстанцін(?-1634) │ └─> Юрый Канстанцін (?-1694) берасцейскі чашнік з 1676 ├─> Ян(?-1643) └─> Аляксандр (?-да 1658)[1][2], харунжы берасцейскі; ж - Ядвіга з Крыўчыцкіх ├─> Уладзіслаў Аляксандр (?-1671), харунжы берасцейскі; ж - Юсціна з Календаў │ ├─> Аляксандр (?-1714) │ └─> Францішак Міхаіл (?-1746); ж - Тэрэза Ганна з Ляцкіх ├─> Канстанцін Ян (?-1695) вялікі пісар ВКЛ з 1690; ж - 1) Соф’я з Бжазоўскіх, дачка Максіміліяна Бжазоўскага; 2) Соф’я з Канапацкіх; 3) Людвіка з Сапегаў; 4) Ганна з Копцяў, дачка Яна Караля Копця │ ├─> (ад 1-й жонкі) Дамінік Ян (?-1720), харунжы берасцейскі; 1) Гелена з Сулімерскіх; 2) Элізабет з Раствароўскіх, дачка Лукаша Яцака Раствароўскага[3]; 3) Канстанцыя з Гарайнаў │ │ ├─> (ад 1-й жонкі) Мікалай (?-1725) │ │ ├─> (ад 1-й жонкі) Ядвіга; м - Пётр Пеплоўскі │ │ ├─> (ад 2-й жонкі) Ігнацы (?-1751?), харунжы берасцейскі; ж - Людвіка са Збароўскіх │ │ │ ├─> Анеля (?-1797); м - Войцех Шуйскі (?-1792) │ │ │ └─> Адам (1744-1770); ж - Марыяна з Халецкіх, пазней выйшла замуж за Юзафа Прозара │ │ │ └─> Людвіка Канстанцыя (1770-1829), уладальніца Хойнікаў; м - Караль Прозар │ │ ├─> (ад 3-й жонкі) Крысціна; м - Станіслаў Спінек │ │ ├─> (ад 3-й жонкі) N дачка; м - Выжыцкі │ │ ├─> (ад 3-й жонкі) Канстанцыя; м - Міхал Аранскі │ │ └─> (ад 3-й жонкі) Людвіка; м - Мікалай Кучынскі (?-1755) │ ├─> (ад 1-й жонкі) Людвіка Тэрэза (?-1701); м - 1) Ян Казімір Пац; 2) Аляксандр Агінскі │ ├─> (ад 2-й жонкі) Паўла (?- да 1704); м - Аляксандр Няміра │ ├─> (ад 2-й жонкі) Бенедыкта (?- пасля 1704); м - Стэфан Асалінскі │ └─> (ад 4-й жонкі) Апалоніуш Аляксандр (1690-1763); ж - Бальбіна з Хжанстоўскіх │ ├─> Ян Непамуцэн (?- паміж 1763 і 1784) │ └─> Ганна; м - 1) Антоні Красінскі (?-1777); 2) Ян Тадэвуш Арэшка[4] └─> Ганна; м - Стэфан Русецкі
Зноскі
- ↑ Tomasz Lenczewski, Genealogie rodów utytułowanych w Polsce, t. 1, Warszawa 1996-1997, s. 79-84. [1].
- ↑ J. Wolff Kniaziowie litewsko-ruscy od końca XIV wieku
- ↑ JACEK ŁUKASZROSTWOROWSKI H. NAŁĘCZ (польск.). Польскі біяграфічны слоўнік. Праверана 20.04.2023.
- ↑ Пазднякоў В. Янаў // Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 3 т. / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (гал. рэд.) і інш.; маст. З. Э. Герасімовіч. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя, 2005. — Т. 2: Кадэцкі корпус — Яцкевіч. — С. 782. — 792 с. — ISBN 985-11-0378-0 (т. 2), ISBN 985-11-0315-2.
Літаратура[правіць | правіць зыходнік]
- Міхаіл Красноў // Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. У 6 т.. — Мн. : БелЭн
Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]
На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Шуйскія- Родословная роспись князей Шуйских (польская ветвь)
