Аляксандр Серафімавіч Серафімовіч

Аляксандр Серафімавіч Серафімовіч
Асабістыя звесткі
Дата нараджэння	7 (19) студзеня 1863
Месца нараджэння	Nizhne Kurmoyarskaya[d], Другая Данская акруга[d], зямля Войска Данскога, Расійская імперыя
Дата смерці	19 студзеня 1949(1949-01-19)[…] (86 гадоў)
Месца смерці	Масква, РСФСР, СССР
Пахаванне	Новадзявочыя могілкі
Грамадзянства	Расійская імперыя  СССР
Альма-матар	Санкт-Пецярбургскі дзяржаўны ўніверсітэт
Месца працы	Санкт-Пецярбургскі дзяржаўны ўніверсітэт
Прафесійная дзейнасць
Род дзейнасці	пісьменнік, паэт, празаік, навэліст
Жанр	апавяданне, аповесць, раман і нарыс
Мова твораў	руская
Грамадская дзейнасць
Партыя	КПСС
Член у	Саюз пісьменнікаў СССР
Узнагароды
Творы ў Вікікрыніцах
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Аляксандр Серафімавіч Серафімовіч (сапраўднае прозвішча — Папоў; 7 [19] студзеня 1863, станіца Ніж­некурмаярская, Вобласць Войска Данскога — 19 студзеня 1949, Масква) — рускі пісьменнік, журналіст, вайсковы карэспандэнт.

Біяграфія

Нарадзіўся 7 (19) студзеня 1863 года ў станіцы Ніж­некурмаярская (цяпер Цымлянскага раёна Растоўскай вобласці). Бацька — данскі казак, быў палкавым скарбнікам, есавулам Войска Данскога. Дзіцячыя гады правёў у Польшчы, дзе служыў яго бацька. У 1873 годзе вярнуўся з сям’ёй на Дон у станіцу Усць-Мядзведзіцкую.

Скончыў Усць-Мядзведзіцкую гімназію (1883). Паступіўшы ў 1883 у Пецярбургскі ўніверсітэт, на фізіка-матэматычны факультэт, Аляксандр Папоў трапіў у асяроддзе рэвалюцыйнага студэнцтва, пазнаёміўся з марксізмам. За ўдзел у рэвалюцыйным руху (разам з А. І. Ульянавым) і ў сувязі з замахам на Аляксандра III А. Папоў быў арыштаваны і высланы ў Архангельскую губерню. Падчас ссылкі напісаў у Пінезе сваё першае апавяданне «На крызе», якое было пад псеўданімам Серафімовіч апублікавана ў газеце «Русские ведомости» ў 1889 годзе. Па сканчэнні высылкі А. Серафімовіч жыў на Доне пад наглядам паліцыі, працягваючы сваю літаратурную дзейнасць.

У 1902 годзе перасяліўся ў Маскву, быў удзельнікам літаратурнай групы «Среда». Пазнаёміўся з Максімам Горкім, стаў супрацоўнічаць у выдавецтве «Зна­ние».

У час Першай сусветнай вайны быў вайсковым карэспандэнтам газеты «Русские ведомости».

Безумоўна прыняў Кастрычніцкую рэвалюцыю. У 1918 годзе ўзначальваў літаратурны аддзел газеты «Известия». Член РКП(б) з 1918 года.

З лістапада 1926 па жнівень 1929 года быў галоўным рэдактарам часопіса «Октябрь». Дэлегат XVI з’езда ВКП (б). Адзін з арганізатараў Саюза пісьменнікаў СССР. У 1934 годзе абраны ў склад Прэзідыума кіравання СП СССР. Лаўрэат Сталінскай прэміі (1943).

Памёр 19 студзеня 1949 года. Пахаваны ў Маскве на Новадзявочых могілках (пляцоўка № 1).

Творчасць

Літаратурны дэбют адбыўся ў 1889 годзе. Першая кніга — «Апавяданні і нарысы» (1901). У ранніх творах раскрываў драматызм штодзённай барацьбы чалавека за выжыванне. Серафімовіч дае цвярозы аналіз грамадскіх супярэчнасцей Расіі канца 19 стагоддзя, засноўваючыся на багатым запасе назіранняў з жыцця сялянства, казацтва і іншых пластоў народа. У аповесці «Пяскі» (1908), рамане «Горад у стэпе» (1912) — маральная праблематыка, звязаная з развіццём капіталізму ў горадзе. Раман «Жалезны паток» (1924), у аснове якога гістарычны факт — паход Таманскай арміі ў 1918 годзе це­раз Каўказ­скі хрыбет для ўз’яднання з Чырвонай Ар­міяй, лічыўся класікай сацыялістычнага рэалізму. Аўтар нарысаў пра калектывізацыю (серыя «Па данскіх стэпах», 1931), грамадзянскую і Вялікую Айчынную войны, артыкулаў пра літаратуру.

На беларускую мову яго творы перакладалі С. Іва, П. Місько, С. Хурсік і інш.

Бібліяграфія

• Собр. соч. Т. 1—7. М., 1959—60.

Беларускія пераклады

• Вераб’іная ноч: Алавяданні. Мн., 1930;
• Горад у стэпу. Мн., 1930;
• Жывы астрог: Апавяяанні. Мн., 1930;
• Сопка з крыжамі: Апавяданні. Мн., 1930;
• У нумары. Мн., 1930;
• У сям’і: Апавяданне. Мн., 1930;
• Працавітыя юнакі: Апавяпанні. Мн., 1931;
• Стачка. Мн., 1932; Жалезны паток. 3 выд. Мн., 1936;
• Апавяданні. Мн., 1937 (на вокл.: 1938).

Узнагароды і прэміі

• ордэн Леніна (1933)
• ордэн Працоўнага Чырвонага Сцяга (18.1.1943)
• ордэн «Знак Пашаны» (31.01.1939)
• медалі
• Сталінская прэмія першай ступені (1943) — з фармулёўкай «За шматгадовыя выбітныя дасягненні ў літаратуры»; у гады Вялікай Айчыннай вайны перадаў яе ў Фонд абароны.

Літаратура

• Серафімовіч Аляксандр Серафімавіч // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 14: Рэле — Слаявіна / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 14. — 512 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0238-5 (т. 14).
• Серафимо́вич Александр Серафимович // Т. 23. Сафлор — Соан. — М. : Советская энциклопедия, 1976. — С. 276. — (Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров; 1969—1978). (руск.)

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Аляксандр Серафімавіч Серафімовіч
• В. А. Разумный Воспоминания современника об А.Серафимовиче

• Аляксандр Серафімавіч Серафімовіч на «Радаводзе». Дрэва продкаў і нашчадкаў