Грэчаскае праваслаўе

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Пячатка Канстанцінопальскага Патрыярхата
Грэчаская праваслаўная царква ў Ротэрдаме
Царква Святой Сафіі, Сідней, Аўстралія
Царква Дабравешчанні ў Ваўватасе (штат Вісконсін), пабудаваная па праекце Фрэнка Лойда Райта

Грэчаскае праваслаўе (грэч. Ελληνορθόδοξη Εκκλησία) — абагульняючая назва некалькіх цэркваў[1][2][3] у рамках шырэйшых еўхарыстычных зносін у праваслаўі, якія маюць агульныя культурныя традыцыі, і літургія ў якіх таксама традыцыйна праводзіцца на грэчаскім дыялекце кайнэ[4], мове арыгінала Новага Запавету[5][6]. У наш час у яе ўваходзяць цэрквы на тэрыторыі Грэцыі, Балгарыі, Лівана, Расіі, Сербіі, Румыніі, Украіны, Кіпр, Турцыі, Іарданіі, Ізраіля, Палесціны, Егіпта, Сірыі, Албаніі, Эфіопіі і Італіі.

Цэрквы[правіць | правіць зыходнік]

Цэрквамі, у дачыненні да якіх выкарыстоўваецца тэрмін «грэчаскае праваслаўе», з'яўляюцца:

З іншых аўтакефальных цэркваў да грэчаскага праваслаўя можа быць аднесена Албанская праваслаўная царква[20][21][22][23]. Пасля падзення сталінісцкага рэжыму ў Албаніі архіепіскап Анастасій, грэк па нацыянальнасці, стаў праводзіць літургію ў цэрквах на грэчаскім кайнэ ў раёнах, населеных грэчаскай этнічнай меншасцю. У наш час у большасці албанскіх праваслаўных храмаў набажэнства здзяйсняецца на албанскай мове. Наогул у Албанскай праваслаўнай царкве заўсёды быў моцна ўплыў традыцыі Канстанцінопальскай царквы.

Гісторыя тэрміна[правіць | правіць зыходнік]

Гістарычна тэрмін «грэчаскае праваслаўе» выкарыстоўваецца таксама для апісання ўсіх праваслаўных цэркваў, паколькі прыметнік «грэчаскі» ў «грэчаскім праваслаўі» можна аднесці да грэчаскай спадчыны Візантыйскай імперыі[24][25][26]. На працягу васьмі стагоддзяў хрысціянскай гісторыі большасць буйных інтэлектуальных, культурных і сацыяльных падзей хрысціянскай царквы адбылася ў рамках імперыі ці ў сферы яе ўплыву[26][27][28], таму большая частка літургіі, традыцый і практыкі Канстанцінопальскай Царквы былі прыняты ўсімі народамі, што забяспечыла асноўныя заканамернасці сучаснага праваслаўя[29][30][31]. Тым не менш, ад апеляцыі да «грэчаскага» адмовіліся славянскія і іншыя нацыянальныя праваслаўныя цэрквы ўжо з X стагоддзі нашай эры ў сувязі з нацыянальным абуджэннем сваіх народаў[32][32][33][33][34].

Гл. таксама[правіць | правіць зыходнік]

Крыніцы[правіць | правіць зыходнік]

  1. ↑ Demetrios J. Constantelos Understanding the Greek Orthodox Church, Holy Cross Orthodox Press 3rd edition (March 28, 2005)
  2. ↑ L. Rushton Doves and magpies: village women in the Greek Orthodox Church Women’s religious experience, Croom Helm, 1983
  3. ↑ Paul Yuzyk The Ukrainian Greek Orthodox Church of Canada, 1918—1951, University of Ottawa Press, 1981
  4. ↑ Demetrios J. Constantelos The Greek Orthodox Church: faith, history, and practice, Seabury Press, 1967.
  5. ↑ Daniel B. Wallace: Greek Grammar Beyond the Basics: An Exegetical Syntax of the New Testament, page 12,. Zondervan, 1997.
  6. ↑ Robert H. Stein: The method and message of Jesus' teachings, page 4,. Westminster John Knox Press, 1994.
  7. ↑ Ecumenical Patriarchate. Архівавана з першакрыніцы 9 чэрвеня 2012. Праверана 21 чэрвеня 2014.
  8. ↑ Archdiocese of Thyateira and Great Britain - Home. Архівавана з першакрыніцы 5 красавіка 2012. Праверана 21 чэрвеня 2014.
  9. ↑ The Holy Orthodox Archdiocese of Italy and Malta. Архівавана з першакрыніцы 5 красавіка 2012. Праверана 21 чэрвеня 2014.
  10. ↑ The Greek Orthodox Archdiocese of America should not be confused with the Orthodox Church in America, whose autocephaly — granted by the Russian Orthodox Church — is not recognized by the Ecumenical Patriarchate of Constantinople and many other churches of the Eastern Orthodox Communion.
  11. ↑ Greek Orthodox Archdiocese of Australia. Архівавана з першакрыніцы 5 красавіка 2012. Праверана 15 студзеня 2022.
  12. ↑ The official web site of Greek Orthodox Patriarchate of Alexandria and All Africa. Архівавана з першакрыніцы 5 красавіка 2012. Праверана 21 чэрвеня 2014.
  13. ↑ Greek Orthodox Church Of Antioch And All The East(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 28 чэрвеня 2007. Праверана 21 чэрвеня 2014.
  14. ↑ Jerusalem Patriarchate. Архівавана з першакрыніцы 5 красавіка 2012. Праверана 21 чэрвеня 2014.
  15. ↑ The Holy Monastery of the God-trodden Mount Sinai, Saint Catherine’s Monastery(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 5 красавіка 2012. Праверана 21 чэрвеня 2014.
  16. ↑ Ecclesia - The Web Site of the Church of Greece. Архівавана з першакрыніцы 5 красавіка 2012. Праверана 21 чэрвеня 2014.
  17. ↑ Church of Cyprus(нявызн.). Архівавана з першакрыніцы 5 красавіка 2012. Праверана 21 чэрвеня 2014.
  18. ↑ About Cyprus - Towns and Population(недаступная спасылка). Government Web Portal - Areas of Interest. Government of Cyprus. Архівавана з першакрыніцы 21 жніўня 2011. Праверана 21 чэрвеня 2014.
  19. ↑ Cyprus(недаступная спасылка). The World Factbook. Central Intelligence Agency. Архівавана з першакрыніцы 26 снежня 2018. Праверана 21 чэрвеня 2014.
  20. ↑ Roudometof, Victor (2002). Collective memory, national identity, and ethnic conflict. Greenwood Press. p. 179. the only remaining issues between the two sides concern the extent to which minority members should have equal rights with the rest of the Albanian citizens as well as issues of property and ecclesiastical autonomy for the Greek Orthodox Church of Albania.
  21. ↑ Presveia (U.S.). Grapheio Typou kai Plerophorion, Published by Foto Olympic, 1995
  22. ↑ Assembly of Captive European Nations 1956, ACEN (Organization), 1956
  23. ↑ The National encyclopedia, Volume 1, Henry Suzzallo, William Waite Beardsley P.F. Collier & Son Co. 1932
  24. ↑ Byzantium in Encyclopedia of historians and historical writing Vol. 1, Kelly Boyd (ed.), Fitzroy Dearborn publishers, 1999 ISBN 9781884964336
  25. ↑ Edwin Pears, The destruction of the Greek Empire and the story of the capture of Constantinople by the Turks, Haskell House, 1968
  26. ↑ а б Millar, Fergus (2006). A Greek Roman Empire : power and belief under Theodosius II (408-450). University of California Press. p. 279 pages. ISBN 0520247035.
  27. ↑ Tanner, Norman P. The Councils of the Church. — ISBN 0824519043.
  28. ↑ The Byzantine legacy in the Orthodox Church? by John Meyendorff — 1982
  29. ↑ Hugh Wybrew, The Orthodox liturgy: the development of the eucharistic liturgy in the Byzantine rite — 1990
  30. ↑ The Christian Churches of the East, Vol. II: Churches Not in Communion with Rome? by Donald Attwater — 1962
  31. ↑ Meyendorff, J. Byzantine Theology: Historical Trends and Doctrinal Themes. — 1987.
  32. ↑ а б Hussey, Joan M. The Orthodox Church in the Byzantine Empire. — 1990.
  33. ↑ а б Vlasto, A. P. Entry of Slavs Christendom.‎ — 1970.
  34. ↑ Andreĭ Lazarov Pantev, Bŭlgarska istorii︠a︡ v evropeĭski kontekst‎. — 2000.

Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]

Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Грэчаскае_праваслаўе&oldid=4627730"