Дэмакратычны цэнтралізм
Дэмакратычны цэнтралізм - форма дзяржаўнага ладу (разам з федэралізмам, аўтаноміяй і бюракратычным цэнтралізмам),
 Канцэпцыя
Ідэалогіі
Інтэрнацыяналы
Асобы
Іншае
|
заснаваная на абавязковасці рашэнняў вышэйстаячых органаў для ніжэйстаячых пры выбарнасці ўсіх органаў і падсправаздачнасці іх ніжэйстаячым. Пры дэмакратычным цэнтралізме ўсе пастановы парламента абавязковыя для ўсіх мясцовых саветаў, пры гэтым самі мясцовыя саветы абіраюцца насельніцтвам; таксама пастановы кабінета міністраў абавязковыя для мясцовых адміністрацый, пры гэтым мясцовыя адміністрацыі абіраюцца мясцовымі саветамі і падсправаздачны як мясцовым саветам, так і кабінету міністраў ці вышэйстаячай мясцовай адміністрацыі. Прыкладамі дэмакратычнага цэнтралізму з'яўляюцца Італія (з 1947 года), Польшча, Нарвегія, Партугалія, ДВР, а таксама дэкларуецца ў КНДР, КНР, СРВ, ЛНДР, дэклараваўся ў ГДР, Чэхаславакіі, Югаславіі, Балгарыі, СРР, СССР. З'яўляецца антаганістам бюракратычнага цэнтралізму, пры якім мясцовыя адміністрацыі прызначаюцца кіраўніком дзяржавы, а мясцовыя саветы могуць на шэрагу узроўняў альбо адсутнічаць, альбо з'яўляцца кансультатыўным органам. Таксама ў адрозненне ад федэрацыі ў дэмакратычна-цэнтралізацыйнай дзяржаве існуе толькі адна канстытуцыя, адзіныя законы, грамадзянства і судовая сістэма. Дэмакратычны цэнтралізм таксама тып будовы партый і грамадскіх аб'яднанняў, заснаваных на тых жа прынцыпах. У адрозненне ад федэрацыі ў дэмакратычна-цэнтралізацыйных партыях маецца адзіная праграма і адзіны статут, пастановы з'езда партыі абавязковыя для мясцовых канферэнцый і ўсіх членаў партыі, пры гэтым усе мясцовыя кіруючыя органы партыі з'яўляюцца выбарнымі і падсправаздачнасці як мясцовай канферэнцыі так і цэнтральным кіруючаму органу партыі. У дадзены момант усе партыі маюць прыладу альбо ў выглядзе дэмакратычнага цэнтралізму, альбо федэрацыі. Прынцып дэмакратычнага цэнтралізму фармальна ляжаў у аснове Статутам КПСС і УЛКСМ, ідэя дэмакратычнага цэнтралізму была адной з ідэй у «партыі новага тыпу», нароўні з такой як адмаўленне «вольнага членства», выказаных і рэалізаваных у Расіі толькі бальшавікамі.