Міхаіл Арсеньевіч Таўрызіян
| Міхаіл Арсеньевіч Таўрызіян | |
|---|---|
| арм.: Միքայել Թավրիզյան | |
| Дата нараджэння | 14 мая 1907[1][2] |
| Месца нараджэння | |
| Дата смерці | 17 кастрычніка 1957[3][1][…] (50 гадоў) |
| Месца смерці | |
| Краіна | |
| Альма-матар | |
| Месца працы | |
| Музычная дзейнасць | |
| Прафесіі | дырыжор, палітык |
| Інструменты | альт[1] |
| Прэміі |
 |
| Узнагароды |
       |
Міхаіл Арсеньевіч Таўрызія́н[4] (арм.: Միքայել Թավրիզյան; 14 мая 1907[1][2], Баку[3][1][…] — 17 кастрычніка 1957[3][1][…], Ерэван[3][1][…]) — армянскі савецкі музыкант (альт) і дырыжор. Народны артыст СССР (1956).
Біяграфія
[правіць | правіць зыходнік]Нарадзіўся ў Баку. У 1923—1926 гадах вучыўся ў Бакінскай кансерваторыі па класу скрыпкі. З 1926 года працаваў альтыстам у оперных тэатрах Ленінграда. Скончыў Ленінградскую кансерваторыю па класу альта у 1932 годзе і ў 1934 годзе як дырыжор у А. В. Гаўка. З 1934 года М. Таўрызіян у Тбілісі — артыст аркестра і дырыжор Грузінскага тэатра оперы і балета. З 1й935 года дырыжор, з 1938 года галоўны дырыжор, з 1946 года мастацкі кіраўнік Армянскага тэатра оперы і балета імя А. А. Спендыярава.
Дэпутат Вярхоўнага Савета СССР 4-га склікання.
Памёр М. А. Таўрызіян 17 кастрычніка 1957 года ў Ерэване. Пахаваны на Такмакскіх могілках.
Творчасць
[правіць | правіць зыходнік]Творчасць М. А. Таўрызіяна адыграла значную ролю ў развіцці армянскага опернага мастацтва. Выступаў і як дырыжор, дырыжор-пастаноўшчык і сімфанічны дырыжор.
Сярод пастановак М. А. Таўрызіяна першыя армянскія оперы, у тым ліку «Аршак II» Т. Чуханджана (1945), «Гераіня» А. Сцепаняна[4] (1950). У 1948 годзе дырыжыраваў у спектаклях «Рыгалета» і «Іаланта» ў Вялікім тэатры ў Маскве.
Сярод іншых дырыжорскіх пастановачных прац: «Тапарнікос» А. С. Айвазяна (1938), «Лусабацын» А. Сцепаняна (1938), «Ануш» А. Тыграяна (1939), «Царская нявеста» М. А. Рымскага-Корсакова, «Пікавая дама» П. І. Чайкоўскага, «Атэла» Д. Вердзі.
Узнагароды і званні
[правіць | правіць зыходнік]- Заслужаны дзеяч мастацтваў Армянскай ССР (1939)
- Народны артыст Армянскай ССР (1944)
- Народны артыст СССР (1956)
- Сталінская прэмія другой ступені (1946) — за дырыжыраванне оперным спектаклем «Аршак II»
- Сталінская прэмія трэцяй ступені (1951) — за дырыжыраванне оперным спектаклем «Гераіня»
- Ордэн Леніна
- Ордэн Працоўнага Чырвонага Сцяга (1939)
- Ордэн «Знак Пашаны» (1945)
- Медаль «За абарону Каўказа»
Крыніцы
[правіць | правіць зыходнік]- ↑ а б в г д е ё ж з і к л Армянская савецкая энцыклапедыя / пад рэд. Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1974.
- ↑ а б Ով ով է. հայեր / пад рэд. Հ. Այվազյան — Երևան: Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 2005. — Т. 1. — С. 423.
- ↑ а б в г д е Тавризиан Михаил Арсеньевич // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. Праверана 28 верасня 2015.
- ↑ а б БелЭн 2002.
Літаратура
[правіць | правіць зыходнік]- Таўрызія́н Міхаіл Арсеньевіч // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 15: Следавікі — Трыо / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 15. — С. 460. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0251-2 (т. 15).
- Тавризиа́н Михаил Арсеньевич // Т. 25. Струнино — Тихорецк. — М. : Советская энциклопедия, 1976. — С. 164. — (Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров; 1969—1978). (руск.)
- Атаян Р. А. Тавризиа́н Михаил Арсеньевич // Музыкальная энциклопедия : [в 6 т.] / Гл. ред. Ю. В. Келдыш. — М.: Советская энциклопедия: Советский композитор, 1973—1982. — (Энциклопедии. Словари. Справочники. Изд-во «Советская Энциклопедия», Изд-во «Советский композитор»). — Т. 5: Симон — Хейлер. — 1981. — Стб. 371. — 1056 стб., илл. — 102 200 экз. (руск.)
- Тавризиа́н, Тавризян Михаил Арсеньевич // Музыкальный энциклопедический словарь (руск.) / гл. ред. Г. В. Келдыш. — М.: Советская энциклопедия, 1990. — С. 531. — 672 с. — 150 000 экз. — ISBN 5-85270-033-9.
- Тавризиа́н Михаил Арсеньевич // Театральная энциклопедия. В 5 томах. (руск.) / Под редакцией С. С. Мокульского (том 1), П. А. Маркова (тома 2—5). — М.: Советская энциклопедия, 1967. — Т. 5: Табакова — Яшугин. — Слп. 11—12 — Col. 1136 — 38 000 экз.
- Тавризиа́н Михаил Арсеньевич // Энциклопедический музыкальный словарь (руск.) / Гл. ред. Г. В. Келдыш. Сост. Б. С. Штейнпресс, И. М. Ямпольский. — М.: Большая Советская Энциклопедия, редакция музыки, театра и кино, 1959. — С. 264. — 328 с. — 63 000 экз.
Спасылкі
[правіць | правіць зыходнік]
- Нарадзіліся 14 мая
- Нарадзіліся ў 1907 годзе
- Нарадзіліся ў Баку
- Памерлі 17 кастрычніка
- Памерлі ў 1957 годзе
- Памерлі ў Ерэване
- Выпускнікі Бакінскага музычнага вучылішча імя А. Зейналы
- Выпускнікі Санкт-Пецярбургскай кансерваторыі
- Лаўрэаты Сталінскай прэміі II ступені
- Кавалеры ордэна Леніна
- Кавалеры ордэна Працоўнага Чырвонага Сцяга
- Кавалеры ордэна «Знак Пашаны»
- Узнагароджаныя медалём «За абарону Каўказа»
- Лаўрэаты Сталінскай прэміі III ступені
- Народныя артысты СССР
- Народныя артысты Армянскай ССР
- Заслужаныя дзеячы мастацтваў Армянскай ССР
- Асобы
- Музыканты паводле алфавіта
- Альтысты СССР
- Музыканты Арменіі
- Дырыжоры XX стагоддзя
- Дырыжоры СССР
- Дырыжоры Арменіі
- Балетныя дырыжоры
- Оперныя дырыжоры
- Дэпутаты Вярхоўнага Савета СССР 4-га склікання