Наўэль (танк)
| Наўэль | |
|---|---|
 Танк «Науэль» на парадзе. На вежы Альфрэда Баісі | |
| Nahuel DL 43 | |
| Класіфікацыя | сярэдні танк |
| Баявая маса, т | 35[1] |
| Кампанавальная схема | класічная |
| Экіпаж, чал. | 5[1] |
| Гісторыя | |
| Распрацоўнік | Альфрэда Баісі |
| Вытворца | Arsenal Esteban de Luca |
| Гады распрацоўкі | 1942—1943[2] |
| Гады вытворчасці | 1943—1944[2] |
| Гады эксплуатацыі | 1943—1962[2] |
| Колькасць выпушчаных, шт. | 16[2] |
| Асноўныя аператары |
 Аргенціна |
| Габарыты | |
| Даўжыня, мм | 6223[1] |
| Шырыня, мм | 2330[1] |
| Вышыня, мм | 2952[1] |
| Дарожны прасвет, мм | 440[1] |
| Браніраванне | |
| Тып брані | катаная[2] |
| Лоб корпуса, мм/град. | 80 |
| Борт корпуса, мм/град. | 55 |
| Дах корпуса, мм | 20 |
| Лоб вежы, мм/град. | 80 |
| Маска гарматы, мм/град. | 80 |
| Борт вежы, мм/град. | 65 |
| Дах вежы, мм | 20 |
| Узбраенне | |
| Калібр і марка гарматы | 75-мм Krupp L/30 M1909[1] альбо Bofors 75/34 M1935 |
| Даўжыня ствала, калібраў | 30 |
| Боекамплект гарматы | 80 |
| Кулямёты | 1 × 12,7-мм «Браўнінг» М2, 3 × 7,65-мм «Мадсен» mod. 1926[1] |
| Рухомасць | |
| Тып рухавіка | |
| Хуткасць па шашы, км/г | 40[1] |
| Запас ходу па шашы, км | 250[1] |
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
DL-43 «Наўэль» (ісп.: Nahuel DL-43, ад мап.: nahuel — «ягуар») — аргентынскі сярэдні танк часоў Другой сусветнай вайны. З'яўляўся аналагам танкаў M4 «Шэрман» і M3 «Грант». Выпуск танка быў пачаты ў 1944 годзе, аднак паколькі з заканчэннем Другой сусветнай вайны на сусветны рынак узбраенняў у значных колькасцях паступілі параўнальна танныя і больш сучасныя «Шерманы», вытворчасць «Наўэля» была спынена пасля выпуску 16 адзінак.
Гісторыя
[правіць | правіць зыходнік]Аргенціна ў пачатку XX стагоддзя ўваходзіла ў першую дзясятку краін свету з самым высокім даходам на душу насельніцтва[3][4]. Амбіцыі мясцовых палітыкаў, тэрытарыяльныя спрэчкі з суседзямі прывялі да ўзмоцненай мілітарызацыі, што выклікала затратную гонку марскіх узбраенняў. Першапачаткова аргентынскія ваенныя арыентаваліся на сваіх брытанскіх калегаў. Пазней пачалося супрацоўніцтва з Германіяй. Так, у 1939 годзе 17 з 34 аргентынскіх генералаў мелі вопыт службы ў нямецкай арміі[5]. Сімпатыі Буэнас-Айрэса да Берліну раздражнялі паўночнаамерыканцаў. Нейтралітэт Аргентыны ў Другой сусветнай вайне выключыў краіну з спісу краін-атрымальнікаў ваеннай і эканамічнай дапамогі ЗША па ленд-лізу. На пачатак Другой сусветнай вайны ўзброеныя сілы Аргенціны па колькасці (66 тысяч чалавек) былі другімі ў Паўднёвай Амерыцы[6], флот — найбуйнейшым у Паўднёвай Амерыцы і восьмым ў свеце[7]. Аднак стан ваеннай тэхнікі сухапутных войскаў пакідала жадаць лепшага, у адрозненне ад флоту і авіяцыі. Так, акрамя 12 англійскіх танкеток «Кардэн-Лойд» вытворчасці «Вікерс», у аргентынскай арміі не было іншай бранятанкавай тэхнікі, не лічачы браневікоў «Крослі». Перамовы аб куплі 160 лёгкіх танкаў TNHP былі перапыненыя акупацыяй Чэхаславакіі Германіяй[8][9]. Краіны Восі, ва ўмовах вайны адчуваючыя дэфіцыт узбраення, не маглі прадаць Аргентыне бронетэхніку, нягледзячы на тое, што прэзідэнт Рамон Касцілья звяртаўся да Гітлеру з просьбай паставіць танкі і самалёты наўзамен уступлення Буэнас-Айрэса ў вайну супраць ЗША і Вялікабрытаніі[10]. Ва ўмовах пагрозы магчымага амерыкана-бразільскага ўварвання ў краіне пачалася ўзмоцненая распрацоўка і вытворчасць ваеннай тэхнікі і рыштунку — рухавікі «Гаўчо», бамбавікі «Калькін», навучальныя самалёты DL і Tu-Sa, джып «Ньянду» і іншае.
Распрацоўка
[правіць | правіць зыходнік]
Саюзнікі па антыгітлераўскай кааліцыі паставілі суседзям-бразільцам 230 танкаў, што паставіла нацыянальную бяспеку нейтральнай Аргентыны ў крытычнае становішча. У 1942 годзе пачалося праектаванне першага ў краіне і Паўднёвай Амерыцы танка. Распрацоўшчыкам быў падпалкоўнік Альфрэда Баісі (ісп.: Alfredo BaisiAlfredo Baisi), пасля член «Групы аб'яднаных афіцэраў» (ГАА). Машына атрымала назву DL.43 Nahuel, што ў перакладзе з мовы індзейцаў арауканов — абарыгенаў захаду Аргенціны, азначае «Ягуар». У аснову DL.43 былі закладзены канструктыўныя рашэнні, выкарыстаныя на сярэдніх танках ЗША. Спачатку быў выраблены макет, выкананы за 45 дзён у натуральную велічыню з дрэва[11]. У 1943 годзе на сталічным заводзе Arsenal Esteban de Luca быў выраблены першы асобнік танка, які атрымаў нумар C 252. Яго прадэманстравалі ўдзельнікам нядаўняга ваеннага перавароту ў Аргентыне — Эдельміру Фарэлю, Альберту Тейсайре і Хуану Перону, сімпатызаваўшему нацысцкай Германіі.
Канструкцыя
[правіць | правіць зыходнік]Узбраенне
[правіць | правіць зыходнік]Танк быў узброены састарэлай (на момант выкарыстання) 75 мм гарматай L30 M1909 (поўным аналагам палявой гарматы Krupp узору 1909 года, якая складалася на ўзбраенні ў аргентынскай арміі)[12][13].
Узбраенне экіпажа — пісталеты-кулямёты Thompson і Halcón M-1943, пісталеты Ballester-Molina[13].
Вытворчасць
[правіць | правіць зыходнік]
З-за слабасці аргентынскай прамысловасці ў вытворчасці выкарыстоўвалася шырокая кааперацыя. У выніку да працэсу падключылася 80 фірмаў[14]. Так, кордаўскі завод FMA паставіў для танка авіяцыйныя рухавікі Lorraine-Dietrich 12Eb, якія засталіся ад ліцэнзійных самалётаў Dewoitine D. 21. На прадпрыемствах DGFM выплаўлялі сталь, каткі для машыны каваліся ў сталічным лакаматыўным дэпо, вежы адлілі на прадпрыемствах Talleres Metalúrgicos San Martín (TAMET). Верфі Міністэрства грамадскіх работ у Авельянеде былі адказныя за вытворчасць хадавой часткі, пяціступеневую скрынку перадач распрацавала аўтамайстэрня «Пэдра Мерліна» з Кабальіта (Буэнас-Айрэс)[15], а армейскае ўпраўленне сувязі займалася камунікацыйным абсталяваннем[16]. Да працы таксама прыцягнулі дзяржаўную нафтавую кампанію YPF[14]. Танкі абсталявалі радыёстанцыямі і ТПП вытворчасці нямецкай фірмы Telefunken[1].
У выніку кампаніяй Arsenal Esteban de Luca было выраблена толькі 16 танкаў «Наўэль»[12][17]. Яны пастаўляліся ў узброеныя сілы Аргенціны. У канцы 1940-х гадоў серыйная вытворчасць уласных танкаў была згорнута з-за з'явіўшайся магчымасці купіць застаўшыяся пасля Другой сусветнай вайны больш якасныя і недарагія амерыканскія «Шерманы».
Зноскі
- ↑ а б в г д е ё ж з і к л Барацінскі 2009, с. 12.
- ↑ а б в г д Барацінскі 2009, с. 9.
- ↑ Дмитрий Травин Аргентина: "сто лет" популизма и десятилетие реформ // Звезда. — 1999. — № 7. — ISSN 0321-1878.
- ↑ Вачнадзе Г. Н. Деловая Аргентина, тома VIII-IX. Экономика и связи с Россией в 2000-08 гг.. — ПОЛПРЕД Справочники. — М.: ФГУП «ПИК ВИНИТИ», 2008. — С. 6. — 236 с. — ISBN 5-900034-43-7.
- ↑ Юрий Сумбатян. Аргентинский вариант профессиональной армии.. портал «Хранитель» (19 студзеня 2006). Архівавана з першакрыніцы 13 снежня 2012. Праверана 22 лютага 2014.
- ↑ Ольга Калинина. Все участники второй мировой (руск.). Ъ-Власть (9 мая 2005). Праверана 22 кастрычніка 2013.(руск.)
- ↑ Патянин С. В., Барабанов М. С., Митюков Н. В. Корабли Второй мировой войны. ВМС стран Латинской Америки и Азии : часопіс. — М.: «Издательство „Коллекция“», 2008. — № 4. — С. 2.
- ↑ Sigal Fogliani 1997, с. 75.
- ↑ Ness 2002, с. 213.
- ↑ Кукридж Е. Х. Тайны английской секретной службы. — М.: Воениздат, 1959. — С. 36. — 308 с.
- ↑ Барацінскі 2009, с. 8.
- ↑ а б Ness 2002, с. 214.
- ↑ а б Sigal Fogliani 1997, с. 85.
- ↑ а б Sigal Fogliani 1997, с. 78.
- ↑ Sigal Fogliani 1997, с. 83.
- ↑ Sigal Fogliani 1997, с. 84.
- ↑ Николаев В. Производство вооружения в Аргентине // Зарубежное военное обозрение. — М.: Красная звезда, 1982. — № 2. — С. 26. — ISSN 0134-921X.
Літаратура
[правіць | правіць зыходнік]- Барятинский М. Б. Танки Второй мировой. Часть I. — Коллекция, Яуза, Эксмо, 2009. — 496 с. — ISBN 978-5-699-36840-2.
- Ricardo Sigal Fogliani. Blindados de Argentinos, Uruguay y Paraguay. — Ayer y Hoy Ediciones, 1997. — 200 с. — ISBN 9-87958-327-2.
- Leland Ness. Jane's World War II Tanks and Fighting Vehicles — The Complete Guide. — London: HarperCollins Publishers, 2002. — 237 с. — ISBN 0-00711-228-9.
- P. Chamberlain, C. Ellis. Tanks of the World 1915—1945. — London: Cassell & Co, 2002. — ISBN 0-30436-141-0.
