Ніклаўс Вірт

Ніклаўс Вірт
Ніклаўс Вірт
	ням.: Niklaus Wirth
Дата нараджэння	15 лютага 1934
Месца нараджэння	Вінтэртур, акруга Вінтэртур[d], кантон Цюрых, Швейцарыя;
Дата смерці	1 студзеня 2024 (89 гадоў)
Месца смерці	Цюрых, Цюрых[d], кантон Цюрых, Швейцарыя;
Грамадзянства	Швейцарыя;
Род дзейнасці	спецыяліст у галіне інфарматыкі, інжынер, праграміст, выкладчык універсітэта, вынаходнік
Навуковая сфера	інфармацыйныя тэхналогіі, інфарматыка[d] і праграмаванне
Месца працы	PARC[d]; Цюрыхскі ўніверсітэт; Швейцарская вышэйшая тэхнічная школа Цюрыха; Стэнфардскі ўніверсітэт;
Альма-матар	Швейцарская вышэйшая тэхнічная школа Цюрыха (1959); Універсітэт Лаваля[d] (1960); Каліфарнійскі ўніверсітэт у Берклі (1963);
Навуковы кіраўнік	Гары Хаскі[d] і Edward Feigenbaum[d]
Член у	BBAW[d]; German Academy of Science and Engineering[d]; Амерыканская акадэмія мастацтваў і навук; Асацыяцыя вылічальнай тэхнікі[d]; Еўрапейская акадэмія[d];
Узнагароды	прэмія Цьюрынга (1984) IEEE Emanuel R. Piore Award[d] (1983) Fellow Awards[d] Піянер камп’ютарнай тэхнікі[d] (1987) Programming Languages Achievement Award[d] (2007) прэмія Марселя Бенуа[d] (1989) член Асацыяцыі вылічальнай тэхнікі[d] (1994) ганаровы доктар Масарыкава ўніверсітэта[d] (1999) ганаровы доктар Універсітэта Лаваля[d] (1987)
Сайт	people.inf.ethz.ch/… (англ.)
Подпіс
	Медыяфайлы на Вікісховішчы

Ніклаўс Вірт (ням.: Niklaus Wirth; 15 лютага 1934, Вінтэртур — 1 студзеня 2024) — швейцарскі вучоны-інфарматык, тэарэтык распрацоўкі праграмнага забеспячэння і стваральнік моў праграмавання Pascal, Модула-2 і Oberon. За распрацоўку інавацыйных моў праграмавання атрымаў прэмію Цьюрынга ў 1984 годзе.

Біяграфія[правіць | правіць зыходнік]

Нарадзіўся ў Вінтэртуры, Швейцарыя. У 1954 годзе паступіў на факультэт электронікі Швейцарскай вышэйшай тэхнічнай школы Цюрыха(ETH). Атрымаўшы ў 1959 годзе ступень бакалаўра, паступіў ва універсітэт Лаваля ў Квэбеку, дзе атрымаў ступень магістра ў 1960 годзе. Працягнуў навучанне ў Каліфарнійскім ўніверсітэце ў Берклі, дзе атрымаў доктарскую ступень у 1963 годзе.

З 1963 па 1967 год працаваў асістэнтам у Стэнфардскім універсітэце (Каліфорнія). У 1967 годзе працаваў як дацэнт у Цюрыхскім ўніверсітэце, у 1968 годзе стаў прафесарам інфарматыкі ў ETH, дзе працаваў па 1999 год.

Вірт быў галоўным распрацоўшчыкам моў праграмавання Euler (1965), PL360 (1966), ALGOL W (1966), Pascal (1970),^[6] Modula (1975), Modula-2 (1978),^[7] Oberon (1987), Oberon-2 (1991) і Oberon-07 (2007)^[8]. Таксама уваходзіў у каманду распрацоўкі аперацыйных сістэм Medos-2 (1983)^[9] і Oberon (1987)^[10].

У 1984 годзе Вірт атрымаў ад Асацыяцыі вылічальнай тэхнікі(ACM) прэмію Цьюрынга за распрацоўку моў праграмавання.

У 1995 годзе стала вядомым выказванне Вірта (цяпер называецца законам Вірта, падобна да закона Мура) паводле якога праграмнае забеспячэнне становіцца больш павольным, чым апаратнае забеспячэнне.

Зноскі

↑ Niklaus Wirth // Brockhaus Enzyklopädie Праверана 9 кастрычніка 2017.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q237227"></a>
↑ Niklaus Wirth // Encyklopedie dějin města Brna — 2004.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q16765207"></a>
↑ Niklaus Wirth ist tot: IT-Welt trauert um Erfinder von Pascal
↑ ^а ^б Czech National Authority Database Праверана 8 лютага 2024.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q13550863"></a>
↑ Матэматычная генеалогія — 1997.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q829984"></a>
↑ Petzold, Charles (9 September 1996). "Programming Languages: Survivors and Wannabes". The New York Times. ISSN 0362-4331. Праверана 8 March 2018.
↑ Pomberger, Gustav; Mössenböck, Hanspeter; Rechenberg, Peter (2000). "Niklaus Wirth - a Pioneer of Computer Science". The School of Niklaus Wirth: The Art of Simplicity [англійская]. Gulf Professional Publishing. p. 6. ISBN 978-3-932588-85-3.
↑ Wirth, Niklaus (3 May 2016). The Programming Language Oberon-07 (PDF). ETH Zurich, Department of Computer Science (Report). Праверана 17 January 2021.
↑ Knudsen, Svend Erik (1983). Medos-2: a Modula-2 oriented operating system for the personal computer Lilith [англійская]. ETH Zurich. I am indebted to Prof. N. Wirth for conceiving and coordinating the Lilith project, for giving me the opportunity to design and implement the operating system Medos-2, and for supervising this thesis.
↑ Michael Franz (2000). "Oberon - The Overlooked Jewel". In Böszörményi, László (рэд.). The School of Niklaus Wirth: The Art of Simplicity [англійская]. Gulf Professional Publishing. pp. 42, 45. ISBN 978-3-932588-85-3.

[_9b4398cb0fc918e5-1] Niklaus Wirth // Brockhaus Enzyklopädie Праверана 9 кастрычніка 2017.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q237227"></a>

[_c005783ba3aef2e8-2] Niklaus Wirth // Encyklopedie dějin města Brna — 2004.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q16765207"></a>

[_be6c103799b880fc-3] Niklaus Wirth ist tot: IT-Welt trauert um Erfinder von Pascal

[_bc0b43cccfd37d58-4] а ^б Czech National Authority Database Праверана 8 лютага 2024.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q13550863"></a>

[_736e502e1913cbea-5] Матэматычная генеалогія — 1997.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q829984"></a>

[6] Petzold, Charles (9 September 1996). "Programming Languages: Survivors and Wannabes". The New York Times. ISSN 0362-4331. Праверана 8 March 2018.

[Pioneer-7] Pomberger, Gustav; Mössenböck, Hanspeter; Rechenberg, Peter (2000). "Niklaus Wirth - a Pioneer of Computer Science". The School of Niklaus Wirth: The Art of Simplicity [англійская]. Gulf Professional Publishing. p. 6. ISBN 978-3-932588-85-3.

[8] Wirth, Niklaus (3 May 2016). The Programming Language Oberon-07 (PDF). ETH Zurich, Department of Computer Science (Report). Праверана 17 January 2021.

[9] Knudsen, Svend Erik (1983). Medos-2: a Modula-2 oriented operating system for the personal computer Lilith [англійская]. ETH Zurich. I am indebted to Prof. N. Wirth for conceiving and coordinating the Lilith project, for giving me the opportunity to design and implement the operating system Medos-2, and for supervising this thesis.

[10] Michael Franz (2000). "Oberon - The Overlooked Jewel". In Böszörményi, László (рэд.). The School of Niklaus Wirth: The Art of Simplicity [англійская]. Gulf Professional Publishing. pp. 42, 45. ISBN 978-3-932588-85-3.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]