Ядвіга Іосіфаўна Бяганская

Ядвіга Іосіфаўна Бяганская
Ядвіга Іосіфаўна Бяганская
Асабістыя звесткі
Псеўданімы	Ядвіга Рута
Дата нараджэння	16 лютага 1908
Месца нараджэння	Верхняудзінск, Верхняудзінская акруга[d], Забайкальская вобласць, Іркуцкае генерал-губернатарства[d], Расійская імперыя;
Дата смерці	3 красавіка 1992 (84 гады)
Месца смерці	Мінск, Беларусь;
Пахаванне	Паўночныя могілкі;
Грамадзянства	Расійская імперыя; СССР; Беларусь;
Муж	Аляксандр Мікалаевіч Сак і Міхаіл Якаўлевіч Леберфарб[d]
Альма-матар	педагагічны факультэт БДУ;
Месца працы	Першы Нацыянальны канал Беларускага радыё;
Прафесійная дзейнасць
Род дзейнасці	перакладчыца, пісьменніца

Ядвіга Іосіфаўна Бяга́нская (псеўданім: Ядвіга Рута; 29 (16) лютага 1908, Верхняудзінск, цяпер Улан-Удэ — 3 красавіка 1992, Мінск) — празаік, перакладчык^[1].

Біяграфія

Нарадзілася ў сям’і беларускіх перасяленцаў у Сібір, якія вярнуліся на Беларусь у 1922 годзе. З 1924 года ў Мінску. У 1924 годзе паступіла на літаратурна-лінгвістычнае аддзяленне педагагічнага факультэта Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта, якое скончыла ў 1930 годзе^[1]. Настаўнічала ў Мінску, Рэчыцы^[1]. У 1937 годзе былі арыштаваны яе муж паэт А. Сак і бацька Іосіф Вікенцевіч Бяганскі (абодвух расстралялі). 6 лістапада 1937 года арыштавана і сама Бяганская і 4 студзеня 1938 года асуджана на 10 гадоў лагераў; адпраўлена на Калыму. Вызвалена 6 лістапада 1947 года. У пачатку 1948 года ўзяла шлюб з мастаком Міхаілам Якаўлевічам Леберфарбам, жыла на Чукотцы. У 1948 годзе ёй дазволілі вярнуцца на Беларусь. Да 1955 года жыла ў Рэчыцы. Рэабілітавана ў 1954 годзе. Пасля рэабілітацыі першага мужа ў 1955 пераехала з сям’ёй у Мінск.

У 1956—1963 гадах працавала рэдактарам на Беларускім радыё^[1]. З 1963 года на пенсіі.

Памерла 3 красавіка 1992 года ў Мінску і была пахавана на Паўночных могілках.

Творчасць

Пачала публікаваць вершы з 1926 года^[1]. З 1953 года пачала выступаць як празаік. Перакладала з польскай і славацкай моў. Член СП СССР з 1957 года. Аўтар кніг для дзяцей «Далёка на Поўначы» (1954), «Жэнін галубок» (1958), «Сустрэча з морам» (1962), «Зосіна зорачка» (1965), «Над ракой Шушай» (1977), «Нечаканая сустрэча» (1978)^[1].

У 2018 годзе апублікаваны вершы Я. Бяганскай перыяду другой паловы 1920-х гадоў^[2].

Зноскі

↑ ^а ^б ^в ^г ^д ^е Беганская Ядвига Иосифовна // Биографический справочник. — Мн.: «Белорусская советская энциклопедия» имени Петруся Бровки, 1982. — Т. 5. — С. 47. — 737 с.
↑ Ядвіга Бяга́нская. ПЕСНІ МАЕ — ГЭТА ПТУШКІ КРЫЛАТЫЯ. Вершы

Літаратура

Бяга́нская Ядвіга Іосіфаўна // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 3: Беларусы — Варанец / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1996. — Т. 3. — С. 391. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0068-4 (т. 3).
Бяганская Ядвіга Іосіфаўна // Беларусь: энцыклапедычны даведнік / Рэдкал. Б. І. Сачанка (гал. рэд.) і інш.; Маст. М. В. Драко, А. М. Хількевіч. — Мн.: БелЭн, 1995. — С. 139. — 800 с. — 5 000 экз. — ISBN 985-11-0026-9.
Агняцвет Э. Слова пра сяброўку // ЛіМ. 1968, 27 лют. | Васілеўская Г. Вытокі творчасці // Работніца і сялянка. 1978, ? 2
БП, т. 1.
Рэпрэсаваныя літаратары, навукоўцы, работнікі асветы, грамадскія і культурныя дзеячы Беларусі. Энцыклапедычны даведнік у 10 тамах (15 кнігах). Т. 1. Абрамовіч—Кушаль. / Укладальнік Л. У. Маракоў. — Смаленск, 2003. — 480 с. — ISBN 985-6374-04-9.
Ядвіга Бяганская // Беларускія пісьменнікі (1917—1990): Даведнік / Склад. А. К. Гардзіцкі. Нав. рэд. А. Л. Верабей. — Мн.: Мастацкая літаратура, 1994. — С. 79—80. — 653 с.: іл. — 22 000 экз. — ISBN 5-340-00709-X.

Спасылкі

Віктар Жыбуль. «СЭРЦА REQUIEM СПЯВАЕ…». Невядомыя вершы Ядвігі Бяганскай

[БС-1] а ^б ^в ^г ^д ^е Беганская Ядвига Иосифовна // Биографический справочник. — Мн.: «Белорусская советская энциклопедия» имени Петруся Бровки, 1982. — Т. 5. — С. 47. — 737 с.

[2] Ядвіга Бяга́нская. ПЕСНІ МАЕ — ГЭТА ПТУШКІ КРЫЛАТЫЯ. Вершы

[1]

[2]