Геоід

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
1. Cусветны акіян
2. Зямны эліпсоід
3. Стромыя лініі
4. Цела Зямлі
5. Геоід

Геоід (літаральна — «нешта падобнае Зямлі») — выпуклая замкнёная паверхня, што супадае з паверхняй вады ў морах і акіянах у спакойным стане і перпендыкулярная да кірунку сілы цяжару ў любой яе кропцы, а менавіта геаметрычнае цела, якое адлюстроўвае ўласцівасці патэнцыялу сілы цяжару[1] на Зямлі (паблізу зямной паверхні), важнае паняцце ў геадэзіі.

Вызначэнне паняцця «геоід»[правіць | правіць зыходнік]

Геоід вызначаецца як эквіпатэнцыяльная паверхня зямнога поля цяжару [2](узровень паверхню), прыкладна супадае з сярэднім узроўнем вод Сусветнага акіяна ў неабуранам стане і ўмоўна працягнуты пад мацерыкамі. Адрозненне рэальнага сярэдняга ўзроўню мора ад геоіда можа дасягаць 1 м.

Па вызначэнні эквіпатэнцыяльнай паверхні, паверхня геоіда ўсюды перпендыкулярная стромай лініі.

Некаторыя аўтары абазначаюць вышэйапісанае паняцце тэрмінам не «геоід», а «асноўны ўзровень паверхні», у той час як сам геоід вызначаецца як трохмернае цела, абмежаванае гэтай паверхняй.[3]

Гісторыя[правіць | правіць зыходнік]

Тэрмін «геоід» быў прапанаваны ў 1873 годзе нямецкім матэматыкам Іаганам Бенедыктам Лістынгам для абазначэння геаметрычнай фігуры, больш дакладна адлюстроўвае форму Зямлі, чым эліпсоід вярчэння.

Выкарыстанне[правіць | правіць зыходнік]

Геоід з’яўляецца паверхняй, адносна якой вядзецца адлік вышынь над узроўнем мора. Дакладнае веданне геоіда неабходна, у прыватнасці, у навігацыі — для вызначэння вышыні над узроўнем мора на аснове геадэзічнай (эліпсаідальнай) вышыні, непасрэдна вымяранай GPS-прёмнікамі, а таксама ў фізічнай акіяналогіі — для вызначэння вышынь марской паверхні.

Гл. таксама[правіць | правіць зыходнік]

Зноскі

  1. ↑ Важна заўважыць, што ў вызначэнне сілы цяжару ўваходзіць гравітацыйная сіла з боку Зямлі і цэнтрабежная сіла, звязаная з кручэннем зямлі; то ёсць патэнцыял сілы цяжару не супадае з чыста гравітацыйным патэнцыялам.
  2. ↑ Гл. папярэднюю заўвагу
  3. ↑ Горная энциклопедия: определение геоида.

Літаратура[правіць | правіць зыходнік]

  • Гео́ид // Военно-морской словарь (руск.) / Гл. ред. В. Н. Чернавин. — М.: Воениздат, 1989. — С. 101. — 511 с. — 100 000 экз. — ISBN 5-203-00174-X.
  • Гео́ид // Геологический словарь. В 2-х тт. Т. 1: А—Л / Под. ред. А. Н. Криштофовича. Отв. ред. Т. В. Спижарский. — М.: Государственное научно-техническое издательство по геологии и охране недр, 1955. — С. 157. — 404 с. — 25 000 экз. (руск.)

Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]

Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Геоід&oldid=4630953"