Манпелье

Горад Манпелье фр.: Montpellier Герб Сцяг Краіна Францыя Рэгіён Аксітанія Дэпартамент Эро Каардынаты 43°36′43″ пн. ш. 3°52′38″ у. д. Мэр Элен Мандру-Кола (Hélène Mandroux-Colas) (на 2011 год) Першая згадка 985 Плошча 56.88 км² Вышыня цэнтра 7 ± 1 м і 121 ± 1 м Тып клімату міжземнаморскі Водныя аб’екты Lez[d], Mosson[d] і Verdanson[d] Насельніцтва 257351 чалавек (2010) Шчыльнасць 4524 чал./км² Агламерацыя каля 542 тыс. жыхароў чалавек Часавы пояс UTC+1, летам UTC+2 Тэлефонны код +33 467 Паштовы індэкс 34000, 34070, 34080, 34090, 34060 Афіцыйны сайт montpellier.fr (фр.) Манпелье на карце Францыі

Медыяфайлы на Вікісховішчы

Манпелье (фр.: Montpellier, акс.: Montpelhièr) — горад на поўдні Францыі, у складзе адміністрацыйнага рэгіёна Аксітанія, цэнтр дэпартамента Эро. Раней (да 2016 года) — адміністрацыйны цэнтр рэгіёна Лангедок-Русільён.

Гісторыя

Сярэднія вякі

Цытадэль горада Манпелье

Першае згадванне пра горад у гістарычных дакументах адбываецца ў 985 годзе. Манпелье стаў вядомы ў X стагоддзі як гандлёвы цэнтр, з гандлёвымі сувязямі па ўсяму рэгіёну Міжземнамор’я і багатым яўрэйскім культурным жыццём і традыцыямі талерантнасці да мусульман, яўрэяў і катараў, а пасля і да пратэстантаў. У канцы XII стагоддзя ў Манпелье з’яўляецца медыцынская практыка і ўзгадняецца права выкладаць медыцыну. З 1220 года з’яўляецца неабходнасць арганізаваць медыцынскую адукацыю ў рамках універсітэта, і кардынал Папы Рымскага Ганорыя III прапануе першыя ўніверсітэцкія статуты. У 1289 годзе Папа Рымскі Мікалай IV накіраваў усім студэнтам і дактарам папскае пасланне «Quia Sapientia», такім чынам канчаткова замацаваўшы статус універсітэта ў Манпелье. Створаны медыцынскі ўніверсітэт быў адным з галоўных цэнтраў па навучанні медыцыне ў гэты час.

Пасля Рэфармацыі

У час Рэфармацыі ў XVI стагоддзі многія з жыхароў горада Манпелье сталі пратэстантамі (гугенотамі, як іх называлі ў Францыі), і горад стаў апорай пратэстантаў — праціўнікаў каталіцкай французскай кароны. У 1622 годзе войскі караля Людовіка XIII акружылі горад і ўзялі яго пасля васьмі месяцаў аблогі цытадэлі Манпелье.

Сучасная гісторыя

У XIX стагоддзі горад ператварыўся ў індустрыяльны цэнтр. У 1960-х гадах колькасць насельніцтва рэзка ўзрасла за кошт французскіх перасяленцаў з Алжыра пасля атрымання ім незалежнасці ад Францыі. У 1980—1990 гг. у горадзе ажыццяўляліся буйныя праекты рэканструкцыі.

У Другую сусветную вайну, 13 лютага 1941 г., маршал Петэн, суправаджаемы адміралам Дарланам, сустрэўся з генералам Франка ў Манпелье. Горад бамбілі некалькі разоў за час Другой сусветнай вайны.

У 1993 годзе праходзілі Міжземнаморскія гульні.

Транспарт

З іншымі гарадамі Францыі Манпелье звязаны чыгункаю. Галоўная чыгуначная станцыя — St Roch; тут спыняюцца скорасныя цягнікі TGV.

Аэрапорт Montpellier-Méditerranée размешчаны на паўднёвы ўсход ад Манпелье, у раёне Fréjorgues горада Mauguio.

Гарадскі транспарт Манпелье абслугоўваецца кампаніяй TaM (Transports de l’agglomération de Montpellier). У сетку гарадскога транспарту ўключаны аўтобусы і дзве трамвайныя лініі. Трамваі абедзвюх ліній размаляваныя ў сіне-блакітны і жоўта-аранжавы колеры, якія адпавядаюць напрамкам руху.

Таксама ў 2007 годзе была адкрыта сетка пракату веласіпедаў Vélomagg, якая ахоплівае на цяперашні час 1200 веласіпедаў і 50 станцый.

Архітэктура

Манпелье — адзін з найпрыгажэйшых гарадоў Францыі. Цэнтр горада забудаваны будынкамі ў тыповым міжземнаморскім стылі, але ж і новыя пабудовы, якія прымыкаюць да іх, напрыклад, раён Antigone, дзе размешчаны асноўныя гандлёвыя цэнтры, выкананы ў тым жа міжземнаморскім стылі, што стварае дзіўнае ўражанне цэласнасці горада.

Турызм

Манпелье не толькі прыгожы горад, сумесна са сваім курортным прадмесцем Пероль (Péroles), размешчаным усяго ў 10 км ад цэнтра Манпелье, непасрэдна на ўзбярэжжы Міжземнага мора, але ж ён можа лічыцца і своеасаблівым цэнтрам курортнага жыцця са сваімі пляжамі, не саступаючы Ніцы і Каннам.

Культура

Летам у Манпелье праводзіцца традыцыйны фестываль оперы і музыкі «Радыё Франс-Манпелье», музычная праграма якога ўключае класічную музыку і джаз. Праводзіцца каля 150 мерапрыемстваў, уключаючы оперу, канцэрты, фільмы і лекцыі. Уваход у большасці выпадкаў бясплатны, месца правядзення — гістарычныя плошчы горада і сучасныя канцэртныя залы Le Corum.

Трыумфальная арка

Сабор Сен-П’ер

Акведук Святога Клімента

Нацыянальная опера Манпелье

Галоўныя славутасці

• Галоўная славутасць горада — плошча Камедыі (Place de la Comédie)
• Музей Фабра
• У гістарычным цэнтры горада знаходзіцца значная колькасць гасцініц
• Батанічны сад Манпелье — найстарэйшы батанічны сад у Францыі, заснаваны ў 1593 годзе
• Сабор Сен-П’ер
• Трыумфальная арка
• Акведук Святога Клімента
• Нацыянальная опера Манпелье

Гарады-пабрацімы

• Барселона, Іспанія (з 1963 года)
• Гайдэльберг, Германія (з 1961 года)
• Джайпур, Індыя (з 2009 года)
• Луісвіл, ЗША (з 1955 года)
• Тверыя, Ізраіль (з 1983 года)
• Тлемсен, Алжыр (з 2009 года)
• Фес, Марока (з 2003 года)
• Чэнду, Кітай (з 1971 года)

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Манпелье