Іван Альгімонтавіч Гальшанскі
| Iван Альгімонтавіч Гальшанскі | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
 «Гіпацэнтаўр» | |||||||
|
| |||||||
|
|||||||
| Папярэднік | Скіргайла | ||||||
| Пераемнік | Іван Барысавіч | ||||||
|
|
|||||||
| Нараджэнне | невядома | ||||||
| Смерць | 1401 | ||||||
| Род | Гальшанскія | ||||||
| Бацька | Альгімонт Гальшанскі | ||||||
| Жонка | Агрыпіна Святаславаўна | ||||||
| Дзеці | гл. тэкст | ||||||
Iван Альгімонтавіч Гальшанскі, у хрышчэнні Пётр (зг. з 1379 — 1401) — вялікалітоўскі арыстакрат, найбліжэйшы радца вялікага князя літоўскага Вітаўта[1]. Фактычны пачынальнік роду князёў Гальшанскіх.
Біяграфія[правіць | правіць зыходнік]
Сын князя Альгімонта з Гальшан. Актыўны прыхільнік Вітаўта[1] ў час яго барацьбы за велікакняжацкую ўладу, двойчы суправаджаў яго ў эміграцыю ў Прусію. Першы раз гэта адбылося ў 1382 годзе, калі Вітаўт уцёк з вязніцы Ягайлы, за што апошні канфіскаваў землі Івана. Тым не менш, некалькімі гадамі пазней Іван падарыў Ягайлу залаты пояс і атрымаў свае дамены наўзамен. Другі раз Іван суправаджаў Вітаўта ў выгнанні ў 1390 годзе падчас літоўскай грамадзянскай вайны 1389—1392 гадоў.
У 1390 годзе ўзначальваў пасольства, што адвозіла ў Маскву дачку Вітаўта Соф’ю, нявесту вялікага князя маскоўскага Васіля Дзмітрыевіча[1]. Набыццё такога саюзніка для Вітаўта на ўсходзе прымусіла Ягайлу пайсці на перамовы і падпісаць у 1392 годзе Востраўскае пагадненне.
3 1392 года адзін з набліжаных Вітаўта, уваходзіў у велікакняжацкую раду. 3 1396 — намеснік у Кіеве[1]. Атрымаў ад Вітаўта вялікія воласці Глуск і Парэчча на Пцічы, Дубровіцкае княства на Гарыні (цяпер Украіна).
Будучы каталіком, заснаваў кіеўскую дыяцэзію лацінскага абраду[2].
Пра высокае становішча Івана Гальшанскага ў Вялікім Княстве Літоўскім сведчыць яго месца сярод сведкаў Салінскага дагавора 1398 года і Віленска-Радамскай уніі[1].
Апошні раз згадваецца ў 1402 годзе, лічыцца, што памёр у тым жа годзе.
Сям’я[правіць | правіць зыходнік]
Быў жанаты з Агрыпінай (1350/2-?), дачкой смаленскага князя Святаслава Іванавіча і сястрой Ганны, жонкі вялікага князя Вітаўта[3].
Дзеці:
- Аляксандр Нялюб (каля 1364/6 — пасля 1406)[3];
- Барыс (каля 1368—1399)[3];
- Сямён Люты (каля 1370—1433) — намеснік у Ноўгарадзе Вялікім[2] (або Навагрудку[3]) у 1422;
- Міхаіл (каля 1372—1433) — намеснік кіеўскі[2];
- Андрэй (каля 1374 — ?);
- Юліянія (1375—1448), у шлюбе з 1) Iванам Мсціславічам Хоцетам, князем карачаўскім, 2) з 1418, вялікім князем літоўскім Вітаўтам[3];
- Ганна (гады жыцця невядомыя), паводле адной з версій, была ў шлюбе з мазавецкім князем Баляславам III[3], але верагоднейшым лічыцца, што Баляслаў III быў жанаты з Ганнай Фёдараўнай, дачкой князя Фёдара Альгердавіча і ўнучкай вялікага князя Альгерда.
Радавод[правіць | правіць зыходнік]
| Васіліса | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Гольша | Андрэй кн. вязынскі |  Соф’я | Юрый | Януш кн. дубровіцкі | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Марыя | Іван | Васіліса | Фёдар | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Альгімонт? | Міндоўг | Даніл | Януш | Уладзімір | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Аляксандр? | Юрый | Анастасія | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Альгімонт | Іван | Сямён Люты | Глеб? |  Павел | Багдана | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Юрый | Аляксандр | Ганна | Сямён | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Аляксандр | Васіль | Ядвіга | Андрэй | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Ульяна | Ганна | Аляксандра | Марыя | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Міхаіл |  Юліянія | Барбара | Соф'я | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Андрэй | Юрый | Ганна | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Барыс? | Сямён | Таццяна | Фядора | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 Юліянія | Сямён кн. трабскі | NN дачка | Алена | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Зноскі
- ↑ а б в г д Гольшанские // Иван // Биографический справочник. — Мн.: «Белорусская советская энциклопедия» имени Петруся Бровки, 1982. — Т. 5. — С. 157. — 737 с.
- ↑ а б в Tęgowski J. Przodkowie Zofii Holszańskiej, czwartej żony Władysława Jagiełły // Genealogia. Studia i materiały historyczne. 8, 1996. S. 27-45.
- ↑ а б в г д е Князья Гольшанские (Ольшанские). Генеалогия русской знати. Архівавана з першакрыніцы 16 красавіка 2012. Праверана 4 студзеня 2010.
Літаратура[правіць | правіць зыходнік]
- Wolff, J. Kniaziowie litewsko-ruscy od końca czternastego wieku. — Warszawa, 1895. — S. 94-115.
- Tęgowski J.. Przodkowie Zofii Holszańskiej, czwartej żony Władysława Jagiełły // Genealogia. Studia i materiały historyczne. 8, 1996. — S. 27-45.
- Jonynas, Ignas (1933). «Alšėniškiai». En Vaclovas Biržiška. Lietuviškoji enciklopedija I. Kaunas: Spaudos Fondas. pp. 347–359.
- Lietuvos valdovai (XIII—XVIII a.): enciklopedinis žinynas. Vytautas Spečiūnas (compiler). Vilna: Moklso ir enciklopedijų leidybos institutas. 2004. p. 78. ISBN 5-420-01535-8.
- Edvardas Gudavičius. Jonas Alšėniškis. Visuotinė lietuvių enciklopedija, T. I (A-Ar). — Vilnius: Mokslo ir enciklopedijų leidybos institutas, 2001. 629 psl.
- Stefan M. Kuczyński. Holszański Iwan Olgimuntowic… h. Hippocentaurus (zm. 1401) // Polski Słownik Biograficzny. — Wrocław — Warszawa — Kraków : Zakład Narodowy Imienia Ossolińskich, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, 1961. — Tom IX/4, zeszyt 43. — S. 587—588.
- Polechow S., Butyrski M. Pieczęć kniazia Iwana Olgimuntowicza Holszańskiego // Inter Regnum et Ducatum. Studia ofiarowane Profesorowi Janowi Tęgowskiemu w siedemdziesiątą rocznicę urodzin. — Białystok, 2018. — S. 441—461.
 Іван Альгімонтавіч Гальшанскі — продкі |
|---|