Алег Антонавіч Лойка: Розніца паміж версіямі
[недагледжаная версія] | [дагледжаная версія] |
Yana Ivaniuk (размовы | уклад) Няма тлумачэння праўкі |
др стыль, прыбраў ваду, дублі і нават трыплы тэкста, задаў структуру. |
||
Радок 8: | Радок 8: | ||
== Біяграфія == |
== Біяграфія == |
||
⚫ | Нарадзіўся ў сям’і фельчара. Скончыў беларускую Слонімскую сярэднюю школу № 1, паступіў на [[Філалагічны факультэт БДУ|філалагічны факультэт]] БДУ, які скончыў з адзнакай у 1953 годзе і быў рэкамендаваны ў [[Аспірантура|аспірантуру]]. Скончыў аспірантуру пры кафедры беларускай літаратуры БДУ абараніўшы кандыдацкую дысертацыю (1956). З 1956 года — выкладчык новаўтворанай кафедры беларускай літаратуры, якую ўзначаліў M.P. Ларчанка (кафедра вылучылася з кафедры беларускай мовы і літаратуры), з 1962 — дацэнт. Абараніў доктарскую дысертацыю (1969). 3 1971 — прафесар кафедры беларускай літаратуры, з 1985 — загадчык кафедры беларускай літаратуры. З 1993 года, калі з кафедры беларускай літаратуры вылучылася некалькі самастойных кафедр — загадчык кафедры беларускай літаратуры XX стагоддзя. 3 1998 — прафесар гэтай жа кафедры. У 1991—1996 — дэкан філалагічнага факультэта БДУ. |
||
Нарадзіўся А.А. Лойка 1 мая 1931 г. у [[Слонім|Слоніме]] Гродзенскай вобласцi. Станаўленне закладвалася ў сям'і фельчара, што заедала ліхалецце [[Першая сусветная вайна|першай сусветнай]], [[Грамадзянская вайна|грамадзянскай]] і [[Вялікая Айчынная вайна|Вялікай Айчыннай]] войнаў. Пасля заканчэння Беларускай Слонімскай сярэдняй школы № 1 паступіў на [[Філалагічны факультэт БДУ|філалагічны факультэт]] БДУ<ref>https://bsu.by/</ref>, які скончыў у 1953 г. і быў рэкамендаваны ў [[Аспірантура|аспірантуру]]. |
|||
Узначальваў партыйную арганізацыю факультэта, быў старшынёй савета факультэта, кіраваў універсітэцкім аб’яднаннем «Узлёт» (1964—1989). |
|||
⚫ | |||
⚫ | |||
На працягу работы на філалагічным факультэце Алег Антонавіч узначальваў партыйную арганізацыю факультэта, быў старшынёй савета факультэта. З'яўляўся старшынёй Вучонага савета па абароне дысертацый БДУ, уваходзіў у склад савета па абароне дысертацый пры [[Інстытут літаратуры імя Янкі Купалы НАН Беларусі|Інстытуце літаратуры імя Янкі Купалы НАН Беларусі]]. Кіраваў універсітэцкім аб’яднаннем «Узлёт» (1964—1989). |
|||
У апошнія гады жыцця жыў у Слоніме. Быў жанаты, меў дачку Антаніну, сына [[Павел Алегавіч Лойка|Паўла]] і ўнукаў Віталя, Алега і Надзею. |
У апошнія гады жыцця жыў у Слоніме. Быў жанаты, меў дачку Антаніну, сына [[Павел Алегавіч Лойка|Паўла]] і ўнукаў Віталя, Алега і Надзею. |
||
== Дзейнасць і творчасць == |
|||
== Творчасць == |
|||
=== Педагагічная === |
|||
У асобе Алега Антонавіча Лойкі спалучаецца вучоны і паэт. |
|||
⚫ | Пастаянна распрацоўваў новыя лекцыі, тэмы і семінары. Прачытаў курсы лекцый па «Гісторыі старабеларускай літаратуры», «Літаратуры XIX — пачатку XX ст.», «Уводзіны ў лiтаратуразнаўства», «Краязнаўства», спецкурсы па паэзіі, «Літаратурных славянскіх узаемасувязях» і інш. Стылістычную адметнасць лекцый А. Лойкі адзначалі студзнты БДУ, Варшаўскага, Іенскага універсітэтаў. Распрацаваны ў курсах лекцый матэрыял пакладзены ў аснову дапаможнікаў і падручнікаў для ВНУ. |
||
Сярод іншага, аўтар вучэбнага дапаможніка для студэнтаў ВНУ «Гісторыя беларускай літаратуры: Дакастрычніцкі перыяд» (ч. I — 1977, ч. II — 1980, 2-е дапрац. выд. ч. I і II — 1989), 2-томнага падручніка для філалагічных факультэтаў універсітэтаў «Гісторыя беларускай літаратуры: Дакастрычніцкі перыяд» (у двух выданнях), падручніка «Старабеларуская літаратура». Аўтар праграм па старабеларускай літаратуры і беларускай літаратуры XVIII — пачатку XX ст. Адзін са складальнікаў хрэстаматыі для вышэйшых навучальных устаноў «Беларуская літаратура XIX стагоддзя» (з [[С. Александровіч]]ам і [[В. Рагойша]]м, 1971, 2-е дапрацаванае выданне з В. Рагойшам, 1988). |
|||
=== Вучоны === |
|||
Пад кіраўніцтвам А. Лойкі абаронена 15 дысертацый. Быў старшёй Вучонага савета па абароне дысертацый у БДУ, членам Вучонага савета [[Інстытут літаратуры імя Янкі Купалы НАН Беларусі|Інстытута літаратуры імя Я. Купалы]], членам рздкалегiй часопісаў «Веснік БДУ» (серыя IV), «Беларусь», «Спадчына», «Першацвет». |
|||
⚫ | Выступаў як крытык і літаратуразнавец. |
||
Аўтар больш як 450 публікацый, у тым ліку шасці манаграфій, двухтомнага падручніка для філалагічных факультэтаў універсітэтаў «Гісторыя беларускай літаратуры: Дакастрычніцкі перыяд» (у двух выданнях), падручніка «Старабеларуская літаратура». Выступаў як літаратуразнавец, крытык. Сярод публікацый найбольш значныя: «Адам Міцкевіч і беларуская літаратура» (1959), «"Новая зямля" Якуба Коласа. Вытокі, веліч, хараство» (1961), «Максім Багдановіч» (1966), «Беларуская паэзія пачатку XX ст.». Аўтар праграм па старабеларускай літаратуры і беларускай літаратуры XVIII - пачатку XX ст. Адзін са складальнікаў хрэстаматыі для ВНУ «Беларуская літаратура XIX ст.». |
|||
=== Навуковая === |
|||
Прафесар А. А. Лойка ўважліва клапоціцца аб падрыхтоўцы маладых навукоўцаў. Пад яго кіраўніцтвам абаронены 15 дысертацый. Гэтай галіне яго дзейнасці падначалена праца Лойкі-старшыні Вучонага савета па абароне дысертацый у БДУ, члена Вучонага савета Інсгытута літаратуры імя Я. Купалы, праца члена рздкалегii часопісаў "Веснік БДУ" (серыя IV), "Беларусь", "Спадчына", "Першацвет". |
|||
⚫ | Выступаў як крытык і літаратуразнавец. Аўтар больш як 450 публікацый, у тым ліку шасці манаграфій — «„[[Новая зямля, паэма|Новая зямля]]“ Якуба Коласа: Вытокі, веліч, хараство» (1961), «Адам Міцкевіч і беларуская літаратура» (1959), «Сустрэчы з днём сённяшнім» (1968), «Максім Багдановіч» (1966), «Беларуская паэзія пачатку XX стагоддзя: Некаторыя заканамернасці і асаблівасці» (1972), «Старабеларуская літаратура» (2001). Сярод іншага «Гісторыя беларускай літаратуры: Дакастрычніцкі перыяд» (1977, 1980, 1989), зборнік літаратурна-крытычных артыкулаў і творчых партрэтаў «Паэзія і час» (1981), даклады на V Міжнародны з’езд славістаў «Беларуска-польскія літаратурныя ўзаемасувязі ў XIX ст.» (з [[Н. Перкін]]ым, 1963), на IX з’езд — «Традыцыі літаратуры старажытнай Русі ў беларускай літаратуры» (з [[В. Чамярыцкі]]м, [[А. Коршунаў|А. Коршунавым]], 1982). |
||
=== Паэт === |
|||
=== Літаратурная === |
|||
⚫ | |||
Аўтар 100 кніг, апошняя прыжыццёвая выйшла ў 2003 годзе. |
Аўтар 100 кніг, апошняя прыжыццёвая выйшла ў 2003 годзе. |
||
⚫ | Дэбютаваў вершамі у 1943 годзе ў «Баранавіцкай газеце». Аўтар зборнікаў паэзіі «На юначым шляху» (1959), «Задуменныя пералескі» (1961), «Дарогі і летуценні» (1963), «Блакітнае азерца» (вершы і паэмы, 1965), «Каб не плакалі кані» (1967), «Дзівасіл» (1969), «Калі ў дарозе ты…» (выбранае, 1971), «Шчырасць» (1973), «Пачуцці» (вершы і паэма, 1976), «Лінія жыцця» (1978), «Скрыжалі» (выбранае, 1981), «Няроўныя даты» (1983), «Грайна» (1986), «Пралескі ў акопах» (1987), «Балады вайны і міру» (1989), «Талая вясна» (вершы і паэмы, 1990). Выйшлі кніжкі вершаў для дзяцей «Як Тоня рэха шукала» (1962), «Карагод дзівосных прыгод» (1966), «Каля млына» (1972), «Дзе хто начуе?» (1977), «Пра дзеда Аяяй і бабку Оёёй» (1984). Напісаў раманы-эсэ «Як агонь, як вада» (1984) і «[[Францыск Скарына]], або Сонца маладзіковае» (1990), аповесць «Скарына на Градчанах» (1990), аповесць «Кельты не ўміраюць» (1998). Аўтар сцэнарыя дакументальнага фільма «[[Максім Адамавіч Багдановіч|Максім Багдановіч]]» (зняты ў 1990). |
||
Пераклаў на беларускую мову кніжку выбраных твораў [[П. Верлен]]а «У месяцавым ззянні» (1974), [[І. В. Гётэ]] «Спатканне і ростань» (1981), [[Фрыдрых Шылер|Ф. Шылера]], асобныя творы рускіх, украінскіх, літоўскіх, латышскіх, польскіх і іншых паэтаў. Перакладчык і ўкладальнік 2-томнай анталогіі польскай паэзіі «Ад Буга да Віслы», куды ўвайшлі вершы 180 паэтаў. |
|||
== Прызнанне == |
== Прызнанне == |
||
Радок 44: | Радок 44: | ||
== Памяць == |
== Памяць == |
||
Імем Алега Лойкі названа вуліца ў Слоніме. |
* Імем Алега Лойкі названа вуліца ў Слоніме. |
||
== Літаратура == |
== Літаратура == |
||
Радок 50: | Радок 51: | ||
* {{крыніцы/БП (1992-95)||Лойка Алег}}; |
* {{крыніцы/БП (1992-95)||Лойка Алег}}; |
||
* ''Аксак В.'' Вянок памяці: Алег Лойка // Радыё Свабода 19 ліст. 2008, 18:06; |
* ''Аксак В.'' Вянок памяці: Алег Лойка // Радыё Свабода 19 ліст. 2008, 18:06; |
||
* [http://elib.bsu.by/handle/123456789/205090 Веснік Беларускага дзяржаўнага універсітэта. |
* [http://elib.bsu.by/handle/123456789/205090 Веснік Беларускага дзяржаўнага універсітэта. Сер. 4, Філалогія. Журналістыка. Педагогіка. — Мінск: БДУ. — 2001. — № 2. — С. 113]; |
||
* [http://elib.bsu.by/handle/123456789/40064 Веснік Беларускага дзяржаўнага універсітэта. Сер. 4, Філалогія. Журналістыка. Педагогіка. |
* [http://elib.bsu.by/handle/123456789/40064 Веснік Беларускага дзяржаўнага універсітэта. Сер. 4, Філалогія. Журналістыка. Педагогіка. — 2006. — № 2. — С.137]. |
||
{{Бібліяінфармацыя}} |
{{Бібліяінфармацыя}} |
Версія ад 12:39, 23 жніўня 2019
Алег Антонавіч Лойка | |
---|---|
Дата нараджэння | 1 мая 1931 |
Месца нараджэння | |
Дата смерці | 19 лістапада 2008 (77 гадоў) |
Месца смерці | |
Грамадзянства | |
Дзеці | Павел Алегавіч Лойка |
Род дзейнасці | пісьменнік, перакладчык, паэт, літаратуразнавец, гісторык літаратуры, літаратурны крытык |
Навуковая сфера | філалогія |
Навуковая ступень | доктар філалагічных навук (1969) |
Навуковае званне |
|
Альма-матар |
|
Вядомы як | паэт, пісьменнік, крытык, літаратуразнавец |
Член у | |
Прэміі | |
Узнагароды |
Алег Антонавіч Лойка (1 мая 1931, Слонім — 19 лістапада 2008, Слонім) — беларускі паэт, пісьменнік і літаратуразнавец. Член-карэспандэнт АН Беларусі.
Біяграфія
Нарадзіўся ў сям’і фельчара. Скончыў беларускую Слонімскую сярэднюю школу № 1, паступіў на філалагічны факультэт БДУ, які скончыў з адзнакай у 1953 годзе і быў рэкамендаваны ў аспірантуру. Скончыў аспірантуру пры кафедры беларускай літаратуры БДУ абараніўшы кандыдацкую дысертацыю (1956). З 1956 года — выкладчык новаўтворанай кафедры беларускай літаратуры, якую ўзначаліў M.P. Ларчанка (кафедра вылучылася з кафедры беларускай мовы і літаратуры), з 1962 — дацэнт. Абараніў доктарскую дысертацыю (1969). 3 1971 — прафесар кафедры беларускай літаратуры, з 1985 — загадчык кафедры беларускай літаратуры. З 1993 года, калі з кафедры беларускай літаратуры вылучылася некалькі самастойных кафедр — загадчык кафедры беларускай літаратуры XX стагоддзя. 3 1998 — прафесар гэтай жа кафедры. У 1991—1996 — дэкан філалагічнага факультэта БДУ.
Узначальваў партыйную арганізацыю факультэта, быў старшынёй савета факультэта, кіраваў універсітэцкім аб’яднаннем «Узлёт» (1964—1989).
У апошнія гады жыцця жыў у Слоніме. Быў жанаты, меў дачку Антаніну, сына Паўла і ўнукаў Віталя, Алега і Надзею.
Дзейнасць і творчасць
Педагагічная
Пастаянна распрацоўваў новыя лекцыі, тэмы і семінары. Прачытаў курсы лекцый па «Гісторыі старабеларускай літаратуры», «Літаратуры XIX — пачатку XX ст.», «Уводзіны ў лiтаратуразнаўства», «Краязнаўства», спецкурсы па паэзіі, «Літаратурных славянскіх узаемасувязях» і інш. Стылістычную адметнасць лекцый А. Лойкі адзначалі студзнты БДУ, Варшаўскага, Іенскага універсітэтаў. Распрацаваны ў курсах лекцый матэрыял пакладзены ў аснову дапаможнікаў і падручнікаў для ВНУ.
Сярод іншага, аўтар вучэбнага дапаможніка для студэнтаў ВНУ «Гісторыя беларускай літаратуры: Дакастрычніцкі перыяд» (ч. I — 1977, ч. II — 1980, 2-е дапрац. выд. ч. I і II — 1989), 2-томнага падручніка для філалагічных факультэтаў універсітэтаў «Гісторыя беларускай літаратуры: Дакастрычніцкі перыяд» (у двух выданнях), падручніка «Старабеларуская літаратура». Аўтар праграм па старабеларускай літаратуры і беларускай літаратуры XVIII — пачатку XX ст. Адзін са складальнікаў хрэстаматыі для вышэйшых навучальных устаноў «Беларуская літаратура XIX стагоддзя» (з С. Александровічам і В. Рагойшам, 1971, 2-е дапрацаванае выданне з В. Рагойшам, 1988).
Пад кіраўніцтвам А. Лойкі абаронена 15 дысертацый. Быў старшёй Вучонага савета па абароне дысертацый у БДУ, членам Вучонага савета Інстытута літаратуры імя Я. Купалы, членам рздкалегiй часопісаў «Веснік БДУ» (серыя IV), «Беларусь», «Спадчына», «Першацвет».
Навуковая
Выступаў як крытык і літаратуразнавец. Аўтар больш як 450 публікацый, у тым ліку шасці манаграфій — «„Новая зямля“ Якуба Коласа: Вытокі, веліч, хараство» (1961), «Адам Міцкевіч і беларуская літаратура» (1959), «Сустрэчы з днём сённяшнім» (1968), «Максім Багдановіч» (1966), «Беларуская паэзія пачатку XX стагоддзя: Некаторыя заканамернасці і асаблівасці» (1972), «Старабеларуская літаратура» (2001). Сярод іншага «Гісторыя беларускай літаратуры: Дакастрычніцкі перыяд» (1977, 1980, 1989), зборнік літаратурна-крытычных артыкулаў і творчых партрэтаў «Паэзія і час» (1981), даклады на V Міжнародны з’езд славістаў «Беларуска-польскія літаратурныя ўзаемасувязі ў XIX ст.» (з Н. Перкіным, 1963), на IX з’езд — «Традыцыі літаратуры старажытнай Русі ў беларускай літаратуры» (з В. Чамярыцкім, А. Коршунавым, 1982).
Літаратурная
Аўтар 100 кніг, апошняя прыжыццёвая выйшла ў 2003 годзе.
Дэбютаваў вершамі у 1943 годзе ў «Баранавіцкай газеце». Аўтар зборнікаў паэзіі «На юначым шляху» (1959), «Задуменныя пералескі» (1961), «Дарогі і летуценні» (1963), «Блакітнае азерца» (вершы і паэмы, 1965), «Каб не плакалі кані» (1967), «Дзівасіл» (1969), «Калі ў дарозе ты…» (выбранае, 1971), «Шчырасць» (1973), «Пачуцці» (вершы і паэма, 1976), «Лінія жыцця» (1978), «Скрыжалі» (выбранае, 1981), «Няроўныя даты» (1983), «Грайна» (1986), «Пралескі ў акопах» (1987), «Балады вайны і міру» (1989), «Талая вясна» (вершы і паэмы, 1990). Выйшлі кніжкі вершаў для дзяцей «Як Тоня рэха шукала» (1962), «Карагод дзівосных прыгод» (1966), «Каля млына» (1972), «Дзе хто начуе?» (1977), «Пра дзеда Аяяй і бабку Оёёй» (1984). Напісаў раманы-эсэ «Як агонь, як вада» (1984) і «Францыск Скарына, або Сонца маладзіковае» (1990), аповесць «Скарына на Градчанах» (1990), аповесць «Кельты не ўміраюць» (1998). Аўтар сцэнарыя дакументальнага фільма «Максім Багдановіч» (зняты ў 1990).
Пераклаў на беларускую мову кніжку выбраных твораў П. Верлена «У месяцавым ззянні» (1974), І. В. Гётэ «Спатканне і ростань» (1981), Ф. Шылера, асобныя творы рускіх, украінскіх, літоўскіх, латышскіх, польскіх і іншых паэтаў. Перакладчык і ўкладальнік 2-томнай анталогіі польскай паэзіі «Ад Буга да Віслы», куды ўвайшлі вершы 180 паэтаў.
Прызнанне
- Член Саюза пісьменнікаў СССР (з 1960);
- Доктар філалагічных навук;
- Прафесар;
- Узнагароджаны ордэнам Дружбы народаў, медалём Францыска Скарыны, польскім медалём «Заслужаны перад польскай літаратурай» інш. медалямі;
- Лаўрэат Дзяржаўнай прэміі БССР імя Якуба Коласа (1990) за раман-эсэ «Францыск Скарына, або Сонца маладзіковае»;
- Лаўрэат прэміі БДУ імя Уладзіміра Пічэты.
Памяць
- Імем Алега Лойкі названа вуліца ў Слоніме.
Літаратура
- Лойка Алег // Беларускія пісьменнікі (1917—1990): Даведнік / Склад. А. К. Гардзіцкі. Нав. рэд. А. Л. Верабей. — Мн.: Мастацкая літаратура, 1994. — 653 с.: іл. — 22 000 экз. — ISBN 5-340-00709-X.;
- Лойка Алег // Беларускія пісьменнікі: Біябібліяграфічны слоўнік. У 6 т. / пад рэд. А. І. Мальдзіса. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя, 1992—1995.;
- Аксак В. Вянок памяці: Алег Лойка // Радыё Свабода 19 ліст. 2008, 18:06;
- Веснік Беларускага дзяржаўнага універсітэта. Сер. 4, Філалогія. Журналістыка. Педагогіка. — Мінск: БДУ. — 2001. — № 2. — С. 113;
- Веснік Беларускага дзяржаўнага універсітэта. Сер. 4, Філалогія. Журналістыка. Педагогіка. — 2006. — № 2. — С.137.
- Нарадзіліся 1 мая
- Нарадзіліся ў 1931 годзе
- Нарадзіліся ў Слоніме
- Памерлі 19 лістапада
- Памерлі ў 2008 годзе
- Памерлі ў Слоніме
- Дактары філалагічных навук
- Члены-карэспандэнты АН БССР
- Прафесары
- Выпускнікі філалагічнага факультэта БДУ
- Члены Саюза беларускіх пісьменнікаў
- Члены Саюза пісьменнікаў СССР
- Лаўрэаты Дзяржаўнай прэміі БССР імя Якуба Коласа
- Лаўрэаты прэміі імя У. І. Пічэты БДУ
- Кавалеры ордэна Дружбы народаў
- Узнагароджаныя медалём Францыска Скарыны
- Асобы
- Вучоныя паводле алфавіта
- Постаці беларускага літаратуразнаўства
- Члены-карэспандэнты НАНБ
- Паэты Беларусі
- Пісьменнікі Беларусі
- Перакладчыкі Беларусі
- Беларускамоўныя паэты
- Беларускамоўныя пісьменнікі
- Дзіцячыя пісьменнікі Беларусі
- Дэканы філалагічнага факультэта БДУ