Літаратурная прэмія імя Якуба Коласа

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі

Літарату́рная прэ́мія імя́ Яку́ба Ко́ласа — літаратурная прэмія, заснаваная пастановай Савета Міністраў БССР №81 10 лютага 1959 года.

Прысуджалася за высокаідэйны і высокамастацкі зборнік апавяданняў, аповесць, раман, а таксама работу па літаратуразнаўстве і крытычную работу, якія былі апублікаваны ў рэспубліканскім друку ў тым годзе, за які прысуджаецца прэмія, і якія атрымалі шырокае грамадскае прызнанне[1].

У 1965 годзе прэміі нададзены статус дзяржаўнай: Дзяржаўная прэмія БССР імя Якуба Коласа[2]. З 1992 года — у складзе Дзяржаўных прэмій Рэспублікі Беларусь па літаратуры, музыцы і мастацтве[3].

У Рэспубліцы Беларусі прысуджаецца штодвагады за таленавітыя, глыбокія па змесце і адметныя па форме творы літаратуры, якія робяць значны ўнёсак у беларускую нацыянальную культуру, развіваюць мастацкія традыцыі і садзейнічаюць устанаўленню агульначалавечых каштоўнасцей і ідэй гуманізму[4].

Лаўрэаты[правіць | правіць зыходнік]

Год прысуджэння Лаўрэат За твор
1957 Іван Шамякін раман «Крыніцы»
1959 Пятрусь Броўка «Калі зліваюцца рэкі»
1962 Іван Мележ раман «Людзі на балоце»
1963 Янка Брыль «Працяг размовы»[5]
1964 Васіль Быкаў «Трэцяя ракета»
1965 Максім Лужанін «Колас расказвае пра сябе»
1967 Іван Шамякін раман «Сэрца на далоні»
1968 Міхась Лынькоў раман «Векапомныя дні»
1972 Іван Навуменка «Янка Купала: Духоўны воблік героя» і «Якуб Колас: Духоўны воблік героя»
1974 Андрэй Макаёнак п’есы «Трыбунал» і «Таблетку пад язык»
1976 Алесь Адамовіч «Хатынская аповесць»
1976 Алена Васілевіч тэтралогія «Пачакай, затрымайся»[6]
1976 Іван Мележ зборнік «Жыццёвыя клопаты»
1978 Васіль Быкаў «Воўчая зграя» і «Яго батальён»
1978 Іван Пташнікаў аповесць «Найдорф»[7][8]
1980 Ніл Гілевіч
1980 Уладзімір Калеснік[9] удзел у напісанні двухтомнай «Гісторыі беларускай дакастрычніцкай літаратуры» і «Гісторыі беларускай савецкай літаратуры»
1980 Адам Мальдзіс удзел у напісанні двухтомнай «Гісторыі беларускай дакастрычніцкай літаратуры» і «Гісторыі беларускай савецкай літаратуры»
1980 Міхась Мушынскі удзел у напісанні двухтомнай «Гісторыі беларускай дакастрычніцкай літаратуры» і «Гісторыі беларускай савецкай літаратуры»[10]
1980 Навум Перкін удзел у напісанні двухтомнай «Гісторыі беларускай дакастрычніцкай літаратуры» і «Гісторыі беларускай савецкай літаратуры»[11]
1980 Юльян Пшыркоў удзел у напісанні двухтомнай «Гісторыі беларускай дакастрычніцкай літаратуры» і «Гісторыі беларускай савецкай літаратуры»[11]
1980 Міхась Ярош удзел у напісанні двухтомнай «Гісторыі беларускай дакастрычніцкай літаратуры» і «Гісторыі беларускай савецкай літаратуры»
1982 Янка Брыль «Золак, убачаны здалёк»[5]
1982 Віктар Казько «Суд у слабадзе»
1984 Зміцер Бугаёў кніга крытычных нарысаў «Талент і праца»[12]
1984 Уладзімір Караткевіч раман «Чорны замак Альшанскі» (пасмяротна)
1986 Анатоль Кудравец раман «Сачыненне на вольную тэму»
1990 Генадзь Кісялёў «Разыскивается классик…» і «Спасцігаючы Дуніна-Марцінкевіча»
1990 Алег Лойка раман-эсэ «Францыск Скарына, або Сонца маладзіковае»
1992 Сяргей Грахоўскі зборнік «Споведзь»
1992 Алесь Жук «Праклятая любоў»
1992 Васіль Сёмуха
1996 Генрых Далідовіч
2002 Васіль Жураўлёў кніга «У пошуку духоўных ідэалаў: на матэрыяле беларускай літаратуры XIX — пачатку XX стаг.»[3]

Зноскі

  1. ↑ Пастанова Савета Міністраў Беларускай Савецкай Сацыялістычнай Рэспублікі аб устанаўленні літаратурных прэмій імя Я. Купалы і Я. Коласа. Ушанаванне Якуба Коласа сучаснікамі і нашчадкамі. Архівы Беларусі. Праверана 24 чэрвеня 2019.
  2. ↑ Аглядная даведка. Якуб Колас: асоба і творчасць. Архівы Беларусі. Праверана 24 чэрвеня 2019.
  3. ↑ а б Дзяржаўныя прэміі Рэспублікі Беларусь. Брэсцкая абласная бібліятэка імя М. Горкага (1 снежня 2015). Праверана 24 чэрвеня 2019.
  4. ↑ Дзяржаўная прэмія ў галіне літаратуры, мастацтва і архітэктуры. Узнагароды і прэміі. Прэс-служба прэзідэнта Рэспублікі Беларусь. Праверана 24 чэрвеня 2019.
  5. ↑ а б Творчы шлях (руск.)(недаступная спасылка). Нацыянальная бібліятэка Беларусі. Архівавана з першакрыніцы 1 лістапада 2020. Праверана 24 чэрвеня 2019.
  6. ↑ Писатели Случчины, памятники Случчины (руск.). Наследие Слуцкого края. Праверана 24 чэрвеня 2019.
  7. ↑ https://www.nlb.by/by/news/naviny-biblijatjek/naydorf-leta-44-ga/
  8. ↑ https://archive.today/20150612164607/http://libr.msu.mogilev.by:8080/premii_bel
  9. ↑ Яркая постаць літаратуразнаўчай навукі(недаступная спасылка). Нацыянальная бібліятэка Беларусі (7 верасня 2012). Архівавана з першакрыніцы 29 кастрычніка 2020. Праверана 24 чэрвеня 2019.
  10. ↑ Літаратуразнаўцы-магілёўцы аб творчасці Я. Коласа і Я. Купалы. Магілёўская абласная бібліятэка. Праверана 24 чэрвеня 2019.
  11. ↑ а б Міхась Тычына. Акадэмічныя літаратуразнаўцы — ветэраны вайны // «Наука и инновации». — 2010. — № 5 (87).
  12. ↑ Пад знакам таленту і працы(недаступная спасылка). Нацыянальная бібліятэка Беларусі (6 студзеня 2009). Архівавана з першакрыніцы 29 кастрычніка 2020. Праверана 24 чэрвеня 2019.
Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Літаратурная_прэмія_імя_Якуба_Коласа&oldid=4634600"