Альберт фон Шаміса

Сістэматык жывой прыроды
Сістэматык жывой прыроды
; Старонка на Віківідах	; Выявы на Вікісховішчы

Альберт фон Шаміса
Альберт фон Шаміса
	ням.: Adelbert von Chamisso ; фр.: Louis Charles Adélaïde de Chamissot de Boncourt
Дата нараджэння	30 студзеня 1781[…]
Месца нараджэння	фамільны замак Банкур, Шампань, Францыя
Дата смерці	21 жніўня 1838[…] (57 гадоў)
Месца смерці	Берлін
Месца пахавання	Friedhof III der Gemeinde Jerusalems- und Neue Kirche[d];
Грамадзянства	Каралеўства Францыя; Каралеўства Прусія;
Жонка	Antonie Piaste[d]
Род дзейнасці	батанік, паэт, птэрыдолаг, брыёлаг, пісьменнік, натураліст, заолаг, падарожнік-даследчык, куратар, botanical collector, афіцэр
Навуковая сфера	Батаніка
Месца працы	Берлінскі батанічны сад;
Альма-матар	Берлінскі ўніверсітэт імя Гумбальта; Французская гімназія ў Берліне[d];
Член у	Пруская акадэмія навук; Леапальдзіна[d];
Сайт	chamisso-gesellschaft.de (ням.)
Подпіс
	Медыяфайлы на Вікісховішчы

Адэльберт фон Шаміса (Adelbert von Chamisso; 30 студзеня 1781, Шампань, Францыя — 21 жніўня 1838) — нямецкі пісьменнік, вучоны-прыродазнавец.

Біяграфічныя звесткі[правіць | правіць зыходнік]

У 1812—15 вывучаў медыцыну, батаніку, заалогію ў Берлінскім універсітэце. У 1815—18 як натураліст прыняў удзел у расійскай кругасветнай экспедыцыі.

Творчасць[правіць | правіць зыходнік]

У фантастычнай аповесці «Незвычайная гісторью Петэра Шлеміля» (1814) выказаны рамантычны пратэст супраць адчужанасці асобы ў несправядлівым грамадстве і згубнага ўплыву золата на чалавечы лёс. Паэзія А. фон Шаміса вызначаецца дэмакратычнай накіраванасцю (вершы «Замак Банкур», «Інвалід у вар’яцкім доме»), простай і эмацыянальна выразнай формай, блізкай да традыцыі нямецкай народнай песні (лірычны цыкл «Песні і абразкі жыцця», 1830; цыкл балад «Нямецкія народныя паданні», 1838). Тэма вызваленчай барацьбы, вобразы грэчаскіх, іспанскіх, рускіх, польскіх патрыётаў у цыклах «Вандраванні» (1830), «Выгааннікі» (1831). Перакладаў з французскай, іспанскай, дацкай, рускай моў. Яго лірычны цыкл «Каханне і жыццё жанчыны» (1830) паклаў на музыку Р. Шуман.

Аўтар кнігі «Падарожжа вакол свету на караблі „Рурык“» (1834—36).

Беларускія пераклады[правіць | правіць зыходнік]

Асобныя вершы на беларускую мову пераклалі Аляксей Зарыцкі, Уладзімір Папковіч^[5], Лявон Баршчэўскі^[6].

у кн.: Закаханы вандроўнік: Паэзія нямецкага рамантызму. Мн., 1989.

Зноскі

↑ ^а ^б Михайлов А. В. Шамиссо // Краткая литературная энциклопедия — М.: Советская энциклопедия, 1962. — Т. 8.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q4239850"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737"></a>
↑ ^а ^б group of authors Chamisso, Adelbert von // Encyclopædia Britannica: a dictionary of arts, sciences, literature and general information / H. Chisholm — 11 — New York, Cambridge, England: University Press, 1911. — Vol. 5. — P. 825–826.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5607942"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q867541"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q20537021"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1690980"></a>
↑ ^а ^б Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr: платформа адкрытых даных — 2011. Праверана 10 кастрычніка 2015.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q193563"></a>
↑ https://www.babelio.com/auteur/Adelbert-von-Chamisso/9050
↑ Галасы з-за небакраю: анталогія паэзіі свету ў беларускіх перакладах ХХ ст. Склад. М. Скобла. — Мн.: Лімарыус 2008. — 896 с.
↑ І боль, і прыгажосць…: выбраныя творы паэтаў Еўропы і Амерыкі ў перакладах Лявона Баршчэўскага. — Мінск : Зміцер Колас, 2016. — 452, [1] с. — (Бібліятэка Саюза беларускіх пісьменнікаў «Кнігарня пісьменніка»; вып. 73).

Літаратура[правіць | правіць зыходнік]

Малюковіч С. Шаміса Альберт // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 17: Хвінявічы — Шчытні / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2003. — Т. 17. — 512 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0279-2 (т. 17).

Пры напісанні артыкула выкарыстаны матэрыял з Энцыклапедычнага слоўніка Бракгаўза і Эфрона (1890—1907).

[_b4d37ec64bad9704-1] а ^б Михайлов А. В. Шамиссо // Краткая литературная энциклопедия — М.: Советская энциклопедия, 1962. — Т. 8.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q4239850"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737"></a>

[_965d00c3175e0561-2] а ^б group of authors Chamisso, Adelbert von // Encyclopædia Britannica: a dictionary of arts, sciences, literature and general information / H. Chisholm — 11 — New York, Cambridge, England: University Press, 1911. — Vol. 5. — P. 825–826.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5607942"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q867541"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q20537021"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1690980"></a>

[_8f130db0ba76c3cd-3] а ^б Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr: платформа адкрытых даных — 2011. Праверана 10 кастрычніка 2015.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q193563"></a>

[_e6b2f9417f14fe18-4] ttps://www.babelio.com/auteur/Adelbert-von-Chamisso/9050

[5] Галасы з-за небакраю: анталогія паэзіі свету ў беларускіх перакладах ХХ ст. Склад. М. Скобла. — Мн.: Лімарыус 2008. — 896 с.

[6] І боль, і прыгажосць…: выбраныя творы паэтаў Еўропы і Амерыкі ў перакладах Лявона Баршчэўскага. — Мінск : Зміцер Колас, 2016. — 452, [1] с. — (Бібліятэка Саюза беларускіх пісьменнікаў «Кнігарня пісьменніка»; вып. 73).

[1]

[2]

[4]

[5]

[6]