Георгэ Геаргіу-Дэж

Георгэ Геаргіу-Дэж
Георгэ Геаргіу-Дэж
	Gheorghe Gheorghiu-Dej
	21 сакавіка 1961 — 19 сакавіка 1965
Папярэднік	пасада заснавана
Пераемнік	Ківу Стойка
	30 верасня 1955 — 19 сакавіка 1965
Папярэднік	Георгэ Апостал
Пераемнік	Нікалае Чаўшэску
	кастрычнік 1944 — 20 красавіка 1954
Папярэднік	Штэфан Фарыш
Пераемнік	Георгэ Апостал
	2 чэрвеня 1952 — 2 кастрычніка 1955
Папярэднік	Петру Гроза
Пераемнік	Ківу Стойка
Нараджэнне	8 лістапада 1901[…]; Бырлад, жудзец Тутова[d], Каралеўства Румынія;
Смерць	19 сакавіка 1965[…] (63 гады); Бухарэст, Румынія;
Месца пахавання	могілкі Белу[d];
Імя пры нараджэнні	рум.: Gheorghe Gheorghiu Dej
Дзеці	Дочкі: Васіліка і Канстанціна
Партыя	Румынская камуністычная партыя;
Дзейнасць	палітык, дыпламат
	Медыяфайлы на Вікісховішчы

Георгэ Геаргіу-Дэж (рум.: Gheorghe Gheorghiu-Dej, нар. Георгэ Геаргіу; 8 лістапада 1901, Бырлад — 19 сакавіка 1965, Бухарэст) — румынскі дзяржаўны дзеяч, кіраўнік Румыніі з 1948 і да сваёй смерці ў 1965.

Генеральны (першы) сакратар ЦК РКП у 1944—1954 і 1955—1965 (у 1954—1955 гэту пасаду займаў Георгэ Апостал). Прэм’ер-міністр Румыніі ў 1952—1955. Старшыня Дзяржрады Румыніі ў 1961—1965.

Біяграфія[правіць | правіць зыходнік]

Нарадзіўся ў сям’і рабочага Тэнасе Геаргіу і яго жонкі Аны. Быў членам камуністычнай партыі Румыніі з 1930 года.

У 1933 годзе разам з Давідам Корнерам, Канстанцінам Дончэ і іншымі членамі РКП, быў асуджаны Бухарэсцкім судом за актыўны ўдзел у страйку чыгуначнікаў 1933 года^[5]. Па прафесіі — чыгуначны электрык. Неаднаразова падвяргаўся зняволенню, пазней узначаліў у РКП «турэмную фракцыю».

У часы дыктатуры Антанеску знаходзіўся ў канцлагеры Тыргу-Жыу, адкуль, паводле афіцыйнай біяграфіі, нібы бег у жніўні 1944 разам з групай паплечнікаў (пазней, аднак, былі апублікаваны фатаграфіі вызваленых савецкімі войскамі зняволеных, на якіх выразна бачны прынамсі адзін з «уцекачоў» — Г. Апостал). Заняў пасаду генеральнага сакратара ЦК РКП у 1945 годзе, але атрымаў поўную ўладу ў партыі толькі ў 1952 годзе, калі яму ўдалося зняць з пасад Ганну Паўкер (неафіцыйнага лідара партыі ў паваенны перыяд) і прадстаўнікоў «маскоўскай фракцыі». Падпісаў Варшаўскі дагавор ад імя РНР.

Занепакоены рэформамі Хрушчова, ён пачаў праводзіць палітыку адноснай аўтаноміі Румыніі ў рамках Варшаўскага блока. У 1957 годзе з Румыніі былі выведзены савецкія войскі. У апошнія гады свайго кіравання ўсталяваў дыпламатычныя адносіны з заходнімі краінамі, уключаючы ЗША.

Памёр 19 сакавіка 1965 года ад раку лёгкіх.

У Геаргіу-Дэжа былі дзве дочкі — Васіліка (1928—1987) і Канстанціна (нар. 1931)^[6].

Заўвагі[правіць | правіць зыходнік]

↑ ^а ^б Gheorghe Gheorghiu-Dej // Brockhaus Enzyklopädie Праверана 9 кастрычніка 2017.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q237227"></a>
↑ Gheorghe Gheorghiu-Dej // Gran Enciclopèdia Catalana — Grup Enciclopèdia, 1968.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q18696256"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2664168"></a>
↑ ^а ^б Георгиу-Деж Георге // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. Праверана 28 верасня 2015.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135"></a>
↑ Георгиу-Деж Георге // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. Праверана 27 верасня 2015.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135"></a>
↑ С. Танасе. Dej — omul resentimentului Архівавана 10 кастрычніка 2007. («Magazin Istoric», 2002) (рум.)
↑ Astăzi se împlinesc 46 de ani de la moartea lui Gheorghe Gheorghiu-Dej | Libertatea.ro

Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]

Біяграфія на сайце «Яндэкс. Слоўнікі»(недаступная спасылка)
Біяграфія на сайце ХРОНАС

[_4802fe7d4490a7f3-1] а ^б Gheorghe Gheorghiu-Dej // Brockhaus Enzyklopädie Праверана 9 кастрычніка 2017.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q237227"></a>

[_602c4b6d7517fd6a-2] Gheorghe Gheorghiu-Dej // Gran Enciclopèdia Catalana — Grup Enciclopèdia, 1968.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q18696256"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2664168"></a>

[_55dd7ee3dc53e676-3] а ^б Георгиу-Деж Георге // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. Праверана 28 верасня 2015.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135"></a>

[_fe77f03b4b65c54f-4] Георгиу-Деж Георге // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. Праверана 27 верасня 2015.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135"></a>

[5] С. Танасе. Dej — omul resentimentului Архівавана 10 кастрычніка 2007. («Magazin Istoric», 2002) (рум.)

[6] Astăzi se împlinesc 46 de ani de la moartea lui Gheorghe Gheorghiu-Dej | Libertatea.ro

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

Прэм’ер-міністры Румыніі
Аб’яднанае княства	Барбу Катарджыу (1862) Апостал Арсакэ (1862) Нікалае Крэцулеску (1862—1863) Міхаіл Кагэлнічану (1863—1865) Канстанцін Басяну (1865) Нікалае Крэцулеску (1865—1866) Іон Гіка (1866) Ласкэр Катарджыу (1866) Іон Гіка (1866—1867) Канстанцін Крэцулеску (1867) Штэфан Галеску (1867—1868) Нікалае Галеску (1868) Дымітрые Гіка (1868—1870) Аляксандру Галеску (1870) Маналакэ Кастакэ Епурану (1870) Іон Гіка (1870—1871) Ласкэр Катарджыу (1871—1876) Іон Эмануіл Фларэску (1876) Маналакэ Кастакэ Епурану (1876) Іон Брэтыяну (1876—1881)(1881) Дымітрые Брэтыяну (1881) Іон Брэтыяну (1881—1885)
Каралеўства Румынія	Іон Брэтыяну (1885—1888) Тэадор Расеці (1888—1889) Ласкэр Катарджыу (1889) Георге Ману (1889—1891) Іон Эмануіл Фларэску (1891) Ласкэр Катарджыу (1891—1895) Дымітрые Стурдза (1895—1896) Петрэ Аўрэліян (1896—1897) Дымітрые Стурдза (1897—1899) Георге Грыгорэ Кантакузіна (1899—1900) Петрэ Карп (1900—1901) Дымітрые Стурдза (1901—1904) Георге Грыгорэ Кантакузіна (1904—1907) Дымітрые Стурдза (1907—1908) Іанель Брэтыяну (1909—1911) Петрэ Карп (1910—1912) Тыту Маярэску (1912—1913) Іанель Брэтыяну (1914—1918) Аляксандру Аверэску (1918) Аляксандру Маргіломан (1918) Канстанцін Каандэ (1918) Іанель Брэтыяну (1918—1919) Артур Вэйтаяну (1919) Аляксандру Вайда-Ваявод (1919—1920) Аляксандру Аверэску (1920—1921) Думітру Такэ Іанеску (1921—1922) Іанель Брэтыяну (1922—1926) Аляксандру Аверэску (1926—1927) Барбу Штырбей (1927) Іанель Брэтыяну (1927) Вінцілэ Брэтыяну (1927—1928) Юліу Маніу (1928—1930) Георге Міранеску (1930) Юліу Маніу (1930) Георге Міранеску (1930—1931) Нікалае Ёрга (1931—1932) Аляксандру Вайда-Ваявод (1932) Юліу Маніу (1932—1933) Аляксандру Вайда-Ваявод (1933) Іон Георге Дука (1933) Канстанцін Анджэлеску (1933—1934) (в. а.) Георге Тэтэрэску (1934—1937) Актавіян Гога (1937—1938) Мірон Крысця (1938—1939) Арманд Кэлінеску (1939) Георге Арджэшану (1939) Канстанцін Арджэтаяну (1939) Георге Тэтэрэску (1939—1940) Іон Джыгурту (1940) Іон Антанеску (1940—1944) Канстанцін Сэнэтэску (1944) Нікалае Рэдэску (1944—1945) Петру Гроза (1945—1949)
Сацыялістычная рэспубліка	Петру Гроза (1949—1952) Георгэ Геаргіу-Дэж (1952—1955) Ківу Стойка (1955—1961) Іон Георгэ Маўрэр (1961—1974) Маня Мэнеску (1974—1979) Іліе Вердэц (1979—1982) Канстанцін Дэскэлеску (1982—1989)
Дэмакратычная рэспубліка	Петрэ Роман (1989—1991) Тэадор Сталажан (1991—1992) Нікалае Вэкэрою (1992—1996) Віктар Чорбя (1996—1998) Гаўрыл Дэжэу (1998) (в. а.) Раду Васіле (1998—1999) Аляксандру Атанасіу (1999) (в. а.) Мугур Ісэрэску (1999—2000) Адрыян Нэстасэ (2000—2004) Эўджэн Бежынарыу (2004) (в. а.) Кэлін Папеску-Тэрычану (2004—2008) Эміль Бок (2008—2012) Кэтэлін Прэдою (2012) (в. а.) Міхай Рэзван Унгурану (2012) Віктар Понта (2012—2015) Габрыэль Опра (2015) (в. а.) Віктар Понта (2015) Сарын Кымпяну (2015) (в. а.) Дачыян Чолаш (2015—2017) Сарын Грындзяну (2017) Міхай Тудосэ (2017—2018) Міхай Фіфор (2018) (в. а.) Віярыка Дэнчылэ (2018—2019) Людовік Орбан (2019—2020) Нікалае Чукэ (2020) Фларын Кыцу (2020—2021) Нікалае Чукэ (2021—2023) Марчэл Чалаку (з 2023)