Група армій «D»

Група армій «D» ням.: Heeresgruppe D
Гады існавання	26 кастрычніка 1940 — 6 мая 1945
Краіна	Трэці Рэйх
Падпарадкаванне	Трэці рэйх
Тып	Група армій
Войны	Другая сусветная вайна
Удзел у	Аперацыя Юбілей Аперацыя Аверлорд Аперацыя Драгун
Камандзіры
Вядомыя камандзіры	Эрвін фон Віцлебен Герд фон Рундштэт Ганс фон Клюгэ Альберт Кесельрынг

Група армій «D» (ням.: Heeresgruppe D) — адна з груп армій вермахта падчас Другой сусветнай вайны.

Стварэнне групы. Акупацыйная дзейнасць 1940—1944

Група армій «D» сфарміравана 26 кастрычніка 1940 г. у Францыі пры падзеле камандавання групы армій «С» і групы армій «А». З 15 красавіка 1941 група армій «D» пачала называцца Галоўнакамандаваннем «Захаду» (ням.: Oberbefehlshaber «West»). У выніку гэтага некаторыя даследчыкі няправільна называюць яе групай армій «Захад». Галоўнай задачай групы армій было ажыццяўленне акупацыйных функцый у Францыі, Бельгіі, Нідэрландах.

У жніўні 1942 падраздзяленні групы армій адбілі спробу саюзнікаў захапіць порт Д'еп. На працягу 1942—1944 гг. войскі групы сумесна з арганізацыяй «Тота» прымалі ўдзел у стварэнні «Атлантычнага вала». У лістападзе 1942 г. войскі групы армій «D» правялі аперацыю па захопу тэрыторыі вішысцкай Францыі. Пачынаючы з канца 1943 г., падраздзяленні групы армій прымаюць актыўны ўдзел у барацьбе з рухам Супраціву.

Заходні фронт 1944—1945

Асноўныя артыкулы: Аперацыя Аверлорд і Аперацыя Драгун

На працягу першай паловы 1944 г. камандаванню групы армій «D» былі падпарадкаваны войскі групы армій «B» і групы армій «G», а ў канцы года яшчэ і групы армій «H». З 10 верасня 1944 г. групу пачалі называць выключна Галоўнае камандаванне «Захаду». З моманту высадкі саюзнікаў у Нармандыі, а ў далейшым і на паўднёвым узбярэжжы Францыі, вяла абарончыя баі з паступовым адыходам да меж Трэцяга Рэйха. Фактычна камандаванне ажыццяўляла кіраўніцтва ўсімі нямецкімі войскамі на Заходнім фронце. 25 сакавіка 1945 г. яна была перайменавана ў Галоўнакамандаванне «Поўдзень». 22 красавіка 1945 г., пасля капітуляцыі нямецкіх войск у Паўночнай Італіі, узяла на сябе лінію абароны па ўсёй тэрыторыі Паўднёвай Германіі. Капітулявала 6 мая 1945.

Баявы склад групы армій «D»

Лістапад 1940

• штаб групы армій «D»
• 603-і батальён сувязі групы армій «D»
• 1-я армія — камандуючы генерал-палкоўнік Яганес Бласкавіц
• 7-я армія — камандуючы генерал-палкоўнік Фрыдрых Дольман
• 6-я армія — камандуючы генерал-фельдмаршал Вальтэр фон Рэйхенау

Май 1941 — жнівень 1943

• штаб групы армій «D»
• 603-і батальён сувязі групы армій «D»
• 1-я армія — камандуючы генерал-палкоўнік Яганес Бласкавіц
• 7-я армія — камандуючы генерал-палкоўнік Фрыдрых Дольман
• 15-я армія — камандуючы генерал-палкоўнік Генрых фон Фіцінгхоф

Май 1944

• штаб групы армій «D»
• 603-і батальён сувязі групы армій «D»
• група армій «B» — камандуючы генерал-фельдмаршал Эрвін Ромель
• група армій «G» — камандуючы генерал-палкоўнік Яганес Бласкавіц
• танкавая група «Захад» — камандуючы генерал танкавых войск Геер фон Швэпенбург

Снежань 1944

• штаб Галоўнага камандавання «Захад»
• 603-і батальён сувязі Галоўнага камандавання «Захад»
• група армій «B» — камандуючы генерал-фельдмаршал Вальтэр Модэль
• група армій «G» — камандуючы генерал-палкоўнік Яганес Бласкавіц
• група армій «H» — камандуючы генерал-палкоўнік Курт Штудэнт
• 6-я танкавая армія СС — камандуючы генерал-палкоўнік войск СС Оберстгрупенфюрар Ёзэф Дзітрых

Май 1945

• штаб Галоўнага камандавання «Поўдзень»
• 603-і батальён сувязі Галоўнага камандавання «Поўдзень»
• група армій «G» — камандуючы генерал ад інфантэрыі Фрыдрых Шульц
• 11-я армія — камандуючы генерал ад артылерыі Вальтэр Лухт
• 19-я армія — камандуючы генерал ад інфантэрыі Эрых Брандэнбургер
• 24-я армія — камандуючы генерал ад інфантэрыі Рудольф Шміт

Камандуючыя

• генерал-фельдмаршал Эрвін фон Віцлебен (26.10.1940 — 15.03.1942)
• генерал-фельдмаршал Герд фон Рундштэт (15.03.1942 — 02.07.1944)
• генерал-фельдмаршал Ганс фон Клюгэ (02.07.1944 — 15.08.1944)
• генерал-фельдмаршал Герд фон Рундштэт (15.08.1944 — 11.03.1945)
• генерал-фельдмаршал Альберт Кесельрынг (11.03.1945 — 06.05.1945)

Гл. таксама

• Спіс камандуючых германскімі групамі армій падчас Другой сусветнай вайны

Літаратура

• Мюллер-Гиллебранд, Б. Сухопутная армия Германии, 1939—1945 гг. — М.: Изографус, Эксмо, 2002. — 800 с. — 5000 экз. — ISBN 5-94661-041-4.
• Залесский, К. А. Вооружённые силы III Рейха. Полная энциклопедия. Вермахт, люфтваффе, кригсмарине. — М.: Эксмо, 2008. — 944 с. — 4000 экз. — ISBN 978-5-903339-73-0.

Спасылкі

• Великая война
• Der angriff
• Генштаб.ру Архівавана 27 лістапада 2018.
• Восточный фронт Архівавана 20 кастрычніка 2008.