Жырмуны (Лідскі раён)

Жырмуны
Краіна	Беларусь
Вобласць	Гродзенская
Раён	Лідскі
Сельсавет	Дзітвянскі
Каардынаты	53°59′47″ пн. ш. 25°12′16″ у. д.HGЯO
Насельніцтва	▲94 чал. (2019);
Часавы пояс	UTC+3
Тэлефонны код	+375 1561
Аўтамабільны код	4
СААТА	4236843051
	Жырмуны на Вікісховішчы

Жырму́ны^[1] (трансліт.: Žyrmuny, руск.: Жирмуны) — вёска ў Лідскім раёне Гродзенскай вобласці. Уваходзіць у склад Дзітвянскага сельсавета.

Назва

У гэтым рэгіёне фіксаваліся прозвішчы Жырмунь (Забалаць), Жырмо (Старадворцы)^[2]^[3]. Утворана з дапамогай тыповага балцка-літоўскага патранімічнага ўтваральніка -ūn-. Ёсць і цяперашняе прадмесце Жырмуны ў Вільні (Žirmūnai).

Гісторыя

У XVIII ст. маёнтак Жырмуны ад Завішаў перайшоў да Радзівілаў у якасці пасагу Барбары Завішы-Кезгайлы (1690—1770), якая ў 1710 годзе выйшла замуж за князя Мікалая Фаўстына Радзівіла (1688—1746). Потым маёнтак дастаўся іхняму сыну Станіславу Радзівілу (1722—1787), краўчаму, падкамораму Вялікага Княства Літоўскага, генерал-лейтэнанту, які быў жанаты з Каралінай Пацей (1732—1776).

У другой палове XVIII ст. Станіслаў Радзівіл вырашыў пабудаваць у фальварку Жырмункi, які знаходзіўся недалёка ад яго маёнтка, палацава-паркавы комплекс. Ім былі пабудаваны прыгожая ўязная брама, дзве бакавыя двухпавярховыя афіцыны ў стылі класіцызму, прычым паўднёва-ўсходнюю афіцыну з багатым афармленнем унутраных інтэр'ераў, займалі самі Радзівілы; у паўночна-заходняй афіцыне жыла прыслуга. Былі пабудаваны таксама гаспадарчыя пабудовы, пасаджаны вялікі і прыгожы парк. Будаўніцтва самога палаца з-за смерці князя ў 1787 годзе не было распачата. У 1915 і 1939 гадах сядзіба была разрабавана.

З 1939 года вёска ў складзе БССР.

Да 21 лютага 2023 года вёска ўваходзіла ў склад Крупаўскага сельсавета^[4].

Славутасці

Палацава-паркавы ансамбль Радзівілаў не быў дабудаваны, захавалася ўязная брама, руіны афіцынаў, а таксама калона, якая стаіць асобна.

Палацава-паркавы комплекс Радзівілаў у Жырмунах
Агульны выгляд, 2019 год
Брама
Брама
Скляпенні

Крыніцы

↑ Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь: Гродзенская вобласць: нарматыўны даведнік / І. А. Гапоненка і інш.; пад рэд. В. П. Лемцюговай. — Мн.: Тэхналогія, 2004. — 469 с. ISBN 985-458-098-9 (DJVU).
↑ FamilySearch (нявызн.).
↑ FamilySearch (нявызн.).
↑ Решение Гродненского областного Совета депутатов от 21 февраля 2023 г. № 497 Об изменении административно-территориального устройства Лидского района Гродненской области

Літаратура

Лаўрэш Л. Калона арханёла Рафаіла ў Жырмунах // Лідскі летапісец 2017. № 1(77). — C. 38.
Rybak A. Dekanat lidzki w 1784 roku w swietle opisow parafii. — Bialystok, 2004. — S. 117.

Спасылкі

radzima.org

[1] Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь: Гродзенская вобласць: нарматыўны даведнік / І. А. Гапоненка і інш.; пад рэд. В. П. Лемцюговай. — Мн.: Тэхналогія, 2004. — 469 с. ISBN 985-458-098-9 (DJVU).

[2] FamilySearch (нявызн.).

[3] FamilySearch (нявызн.).

[4] Решение Гродненского областного Совета депутатов от 21 февраля 2023 г. № 497 Об изменении административно-территориального устройства Лидского района Гродненской области

[1]

[2]

[3]

[4]

Дзітвянскі сельсавет
Цэнтр	Дзітва
Аграгарадкі	Крупава
Вёскі	Абрубы · Банцавічы · Белевічы · Бельскія · Бенкевічы · Бярнуці · Верх-Крупава · Ворнішкі · Вялікія Рэксці · Дайнава 1 · Дайнава 2 · Дамейкі · Жырмуны · Заполле · Засценак Бельскія · Кербядзі · Козічы · Мальгі · Навіцкія 3 · Наркуны · Пурсці · Рапэйкі · Рылаўцы · Хрулі · Хутар Янцавічы · Чэрнікі · Шаўдзюкі · Янцавічы · Яўсеевічы