Мікалай Сапега (сын Мікалая)

Мікалай Сапега
Мікалай Сапега
Герб «Ліс»
27-ы Кашталян віленскі 1642 — 1644
Папярэднік	Крыштаф Хадкевіч
Пераемнік	Андрэй Станіслаў Сапега
8-ы Ваявода берасцейскі 1638 — 1642
Папярэднік	Ян Ракоўскі
Пераемнік	Тэафіл Трызна
11-ы Ваявода менскі 1638
Папярэднік	Аляксандр Слушка
Пераемнік	Аляксандр Масальскі
Вялікі харунжы літоўскі 1627 — 1638
Папярэднік	Самуэль Пац
Пераемнік	Багуслаў Радзівіл
Нараджэнне	каля 1581
Смерць	14 сакавіка 1644(1644-03-14) Люблін, Люблінскае ваяводства, Малапольская правінцыя, Карона Каралеўства Польскага, Рэч Паспалітая
Месца пахавання	Кодзень
Род	Сапегі
Бацька	Мікалай Паўлавіч Сапега
Маці	Ганна з Вішнявецкіх
Жонка	Ядвіга Ганна з Войнаў[d] і Альжбета з Прусіноўскіх[d]
Дзеці	ад 1-га шлюбу: Казімір Мельхіяд, Ян Фердынанд, Гальшка, Тэрэза, Яна Петранеля
Адукацыя	Браўнсбергскі езуіцкі калегіум[d]
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Мікалай Сапега (каля 1581 — 14 сакавіка 1644) — вялікалітоўскі дзяржаўны дзеяч. Харунжы вялікі літоўскі (1627—1638), ваявода менскі (1638) і берасцейскі (1638—1642), кашталян віленскі (з 1642).

Валодаў Коднем (збудаваў там касцёл і шпіталь), Вішніцай, Заазер’ем, Мсціжам.

Біяграфія

З магнацкага роду Сапегаў герба «Ліс», сын Мікалая і Ганны з Вішнявецкіх. Навучаўся ў езуіцкім калегіўме ў Брунсбергу (Браневе), універсітэтах Вены, Трыра, Майнца, Парыжа.

Абіраўся паслом на соймы, дэпутатам Трыбунала Вялікага Княства Літоўскага (быў маршалкам Трыбунала ў 1634 годзе). Быў каралеўскім сакратаром, займаў шэраг дзяржаўных пасад.

У 1629—1636 гадах збудаваў у Кодзені касцёл Святой Ганны на ўзор базілікі святога Пятра ў Рыме. Там жа змясціў абраз Маці Божай Гвадэлупскай (пазней абраз Маці Божай Кодзенскай).

У шлюбе з Ядвігай Ганнай Войнай, дачкой падскарбія надворнага літоўскага Мацея Войны, меў сыноў Казіміра Мельхіяда і Яна Фердынанда; дачок Гальшку, Тэрэзу і Яну Петранелю. Пасля смерці першай жонкі пабраўся шлюбам з Альжбетай Прусіноўскай.

Абраз Маці Божай

Абраз Маці Божай Кодзенскай Мікалай Сапега прывез з Рыма, куды накіраваўся ў часе цяжкай хваробы. Папа Урбан VIII прыняў Сапегу і падараваў яму мноства рэліквіяў. Падчас імшы ў Ватыканскім араторыі Мікалай Сапега пабачыў у алтары абраз Маці Божай Грыгарыянскай (ці Гвадэлупскай). Абраз яму гэтак спадабаўся, што князь наважыўся ўсякімі сродкамі вывезьці святыню на Літву. Падкупіўшы закрыстыяна капліцы за 500 дукатаў, Мікалай Сапега завалодаў абразам і спешна з’ехаў з Рыму.

Праз некалькі дзён крадзёж выкрылі, закрыстыяна ледзь не прысудзілі да спалення. Суд нунцыя ў Варшаве прысудзіў Мікалаю Сапегу год вязніцы, вяртанне абраза і рэліквіяў, пешую пілігрымку да Рыму і будову касцёла.

Мікалай Сапега накіраваў у Рым пляменніка, просячы дараваць віну і пакінуць абраз у Кодзені. У 1635 годзе ён сам з’явіўся ў Рыме і здолеў улагодзіць справу. Абраз застаўся ў Літве: відаць, паўплывала дапамога нунцыю на Сойме 1635 года, у справе не дапушчэння шлюбу караля з кальвіністкай.

У выніку, луцкаму біскупу даручылі змясціць святыню ў новым касцёле ў Кодзені. Мікалай Сапега ахвяраваў на абраз кароны, скіпетр, сімвалы сонца і месяца.

Генеалогія

Павел Іванавіч Сапега (каля 1490 — 1579)

Алена Гальшанская-Дубровіцкая (? — да 1557)

Андрэй Іванавіч Вішнявецкі (? — 1584)

Яўхімія Вярбіцкая

Мікалай Паўлавіч Сапега (каля 1545 — 1599)

Ганна Вішнявецкая (пасля 1563 — каля 1595)

Ядвіга Ганна Война (? — 1642)

Мікалай Сапега (каля 1581 — 1644)

Альжбета Прусіноўская (? — пасля 1648)

Казімір Мельхіяд Сапега (1625 — 1654)

Ян Фердынанд Сапега (1628 — 1659)

Літаратура

• Грыцкевіч А. Сапегі // Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 3 т. / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (гал. рэд.) і інш.; маст. З. Э. Герасімовіч. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя, 2005. — Т. 2: Кадэцкі корпус — Яцкевіч. — С. 548. — 792 с. — ISBN 985-11-0378-0 (т. 2), ISBN 985-11-0315-2.

Спасылкі

• Генеалогія магнацкіх радоў Рэчы Паспалітай Архівавана 21 верасня 2013.