Ольбарг

Горад Ольбарг Aalborg Герб Плошча Нютарв побач з Лім-фіёрдам Краіна Данія Статус адміністрацыйны цэнтр рэгіёна Рэгіён Паўночная Ютландыя Камуна Ольбарг Каардынаты 57°02′ пн. ш. 9°55′ у. д. Кіраўнік Lasse Frimand Jensen[d] Заснаваны 16 чэрвеня 1342 Ранейшыя назвы Alabu Горад з 1342 Плошча 139 км² Вышыня цэнтра 5 ± 1 м Насельніцтва 104 885 чалавек (2012) Часавы пояс UTC+1, летам UTC+2 Тэлефонны код 9 Паштовыя індэксы 9000, 9008, 9020, 9100, 9200, 9210, 9220, 9400 Афіцыйны сайт aalborg.dk (дацк.)(англ.)(ням.) Ольбарг на карце Даніі

Медыяфайлы на Вікісховішчы

О́льбарг (дацк.: Aalborg [ˈʌlb̥ɒːˀ]) — горад у Даніі, у цэнтры Паўночнай Ютландыі з насельніцтвам 104 885 чалавек (2012). Яго геаграфічнае становішча на Лім-фіёрдзе спрыяла таму, што ў Сярэднявеччы Ольбарг стаў важнай гаванню, а пазней — прамысловым цэнтрам. Сёння горад перажывае пераходны этап ад прамысловага горада, населенага рабочым класам, да навукаёмістага цэнтра. Гэтаму ў вялікай меры спрыяе Ольбаргскі ўніверсітэт, заснаваны ў 1974 годзе. У Ольбаргу знаходзіцца ваенна-паветраная база і лютэранская епархія.

Гісторыя

Мост цераз Лім-фіёрд, які злучае Ольбарг і Нерэсундбі

Гісторыя Ольбарга пачалася больш за 1000 гадоў назад. Спачатку гэта было гандлёвае паселішча на Лім-фіёрдзе. Першая згадка Ольбарга пад яго пачатковай назвай Алабу сустракаецца на манеце, датаванай 1040 годам. Па-іншаму назву горада можна прачытаць як Алебу, прыблізны пераклад азначае «Населенае месца каля ручая».

У Сярэднявеччы Ольбарг квітнеў, ён стаў адным з найбуйнейшых гарадоў у Даніі. Дабрабыт горада яшчэ больш умацаваўся, калі ў 1516 годзе Ольбарг атрымаў манаполію на гандаль селядцом.

Ольбарг атрымаў прывілеі горада ў 1342 годзе, епархія ўтворана ў 1554 годзе.

Падчас нямецкай акупацыі Даніі ў 1940, у самым пачатку кампаніі аэрапорт у Ольбаргу быў захоплены нямецкімі дэсантнікамі. Лічыцца, што Ольбарг — першы горад у гісторыі, захоплены дэсантнымі войскамі.

Клімат

Клімат Ольбарга
Паказчык	Сту	Лют	Сак	Кра	Май	Чэр	Ліп	Жні	Вер	Кас	Ліс	Сне	Год
Сярэдні максімум, °C	3,1	3,1	6,8	12,3	16,2	19,1	21,8	21,5	17,7	12,4	7,9	3,8	12,1
Сярэдні мінімум, °C	−0,6	−1,3	0,2	3,8	7,7	10,9	13,8	13,7	10,5	6,5	3,7	0,1	5,8
Норма ападкаў, мм	32	28	21	22	27	33	45	36	34	40	35	32	385
Крыніца: weatheronline.uk

Прамысловасць

Вуліца Ёмфру Анэ (Jomfru Ane Gade) цалкам складаецца з рэстаранаў з вялікімі заламі і маленькімі тэрасамі, якія выходзяць на пешаходную зону.

У Ольбаргу развіты машынабудаўнічая (пераважна суднабудаванне і вытворчасць абсталявання для цэментнай прамысловасці), цэментная, рыбапераапрацоўчая, тэкстыльная і хімічная прамысловасці. Горад застаецца прамысловым і камерцыйным цэнтрам Даніі, які экспартуе збожжа, цэмент і рыбу, аднак шматлікія прадпрыемствы ў горадзе былі закрыты ў апошнія гады, або па прычыне банкруцтва, або з-за пераезду ў іншыя краіны.

У Ольбаргу дзейнічае De Danske Spritfabrikker's («Дацкі спіртаперапрацоўчы завод») — найбуйнейшае ў свеце прадпрыемства, якое вырабляе моцны алкаголь — аквавіт, які пастаўляецца больш, чым у 140 краін свету.

Аўтобусны прыпынак у Ольбаргу

Кампанія Aalborg Industries вырабляе ў Ольбаргу суднавыя паравыя катлы. У Ольбаргу размешчана вытворчасць лопасцяў для ветраэнергетычных установак кампаніі Siemens Wind Power A/S (раней Bonus A/S), уваходнай у склад Siemens AG.

Ольбарг таксама з'яўляецца цэнтрам тэлекамунікацыйнай прамысловасці. Да нядаўняга часу ў Ольбаргу размяшчалася адно з падраздзяленняў Siemens Mobile (цяпер — BenQ).

Насельніцтва

Год Колькасць 1672 4 181 1769 4 425 1787 4 866 1801 5 579 1834 7 048 1845 7 477 1860 10 069 1870 11 721 Год Колькасць 1880 14 152 1890 19 503 1901 31 457 1911 38 415 1921 48 239 1930 59 091 1940 74 681 1950 87 883 Год Колькасць 1960 96 436 1970 100 587 1976 94 994 1981 114 302 1986 113 650 1990 113 599 1994 119 157 1998 119 157 Год Колькасць 2002 120 359 2006 121 540 2010 123 432 2012 128 644 2017 113 417 2025 121 878

Гарады-пабрацімы

•  Büdelsdorf^[d], Германія (2007)
•  Juan-les-Pins^[d], Францыя
•  Norðurþing^[d], Ісландыя (1966)
•  Racine^[d], ЗША (1965)
•  Rapperswil-Jona^[d], Швейцарыя (1968)
•  Rendalen Municipality^[d], Нарвегія (2007)
•  Ілакартаарміут^[d], Грэнландыя
•  Інсбрук, Аўстрыя (13 сакавіка 1982)
•  Алмерэ, Нідэрланды (1984)
•  Анціб, Францыя (1967)
•  Варна, Балгарыя (1976)
•  Вільня, Літва (1979)^[…]
•  Вісмар, Германія (1961)
•  Гдыня, Польшча (1966)^[…]
•  Голуэй, Ірландыя (1997)
•  Калінінград, Расія (2000)
•  Карлскуга, Швецыя (1963)
•  Ланкастэр, Вялікабрытанія (1977)
•  Лерум, Швецыя (2007)
•  Ліперы, Фінляндыя (2007)
•  Нук, Грэнландыя
•  Орса, Швецыя (2007)
•  Осьна Любуске, Польшча (2007)
•  Пушкін, Расія (1971)
•  Рыга, Латвія (1989)
•  Рыйхімякі, Фінляндыя (1961)
•  Рэндсбург, Германія (1967)
•  Сермерсок, Грэнландыя (1963)
•  Солванг, ЗША (1971)
•  Тулча, Румынія (1970)
•  Уруст, Швецыя (2007)
•  Фрэдрыкстад, Нарвегія (1951)
•  Фуглафіёрдур, Фарэрскія астравы (1987)
•  Хайфа, Ізраіль (1972)
•  Хусавік, Ісландыя
•  Хэфэй, Кітай (1986)
•  Эдынбург, Вялікабрытанія (1964)^[…]

Літаратура

• Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 11: Мугір — Паліклініка / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2000. — Т. 11. — 560 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0188-5 (т. 11).

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Ольбарг