Сяргей Аркадзевіч Сардараў

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Сяргей Аркадзевіч Сардараў
арм.: Սերգեյ Արշակի Սարդարով
Дата нараджэння 25 лютага 1909(1909-02-25)
Месца нараджэння
Дата смерці 9 верасня 1987(1987-09-09) (78 гадоў)
Месца смерці
Месца пахавання
Альма-матар
Прыналежнасць  СССР
Род войскаў Ваенна-паветраныя сілы, Войскі ППА краіны
Гады службы 1931—1971
Званне
Генерал-палкоўнік ВПС СССР
Генерал-палкоўнік ВПС СССР
Камандаваў 2-я асобная армія ППА
Бітвы/войны
Узнагароды і званні
Ордэн ЛенінаОрдэн Чырвонага СцягаОрдэн Чырвонага СцягаОрдэн Айчыннай вайны I ступені
Ордэн Чырвонай ЗоркіОрдэн Чырвонай ЗоркіОрдэн Чырвонай Зоркі
Медаль «У азнаменаванне 100-годдзя з дня нараджэння Уладзіміра Ільіча Леніна»
Медаль «У азнаменаванне 100-годдзя з дня нараджэння Уладзіміра Ільіча Леніна»
Медаль «За абарону Каўказа»
Медаль «За абарону Каўказа»
Медаль «За перамогу над Германіяй у Вялікай Айчыннай вайне 1941—1945 гг.»
Юбілейны медаль «30 гадоў Савецкай Арміі і Флоту»
Юбілейны медаль «30 гадоў Савецкай Арміі і Флоту»
Медаль «40 гадоў Узброеных Сіл СССР»
Медаль «40 гадоў Узброеных Сіл СССР»
Медаль «50 гадоў Узброеных Сіл СССР»
Медаль «50 гадоў Узброеных Сіл СССР»
Медаль «60 гадоў Узброеных Сіл СССР»
Медаль «60 гадоў Узброеных Сіл СССР»

Сяргей Аркадзевіч Сардараў (арм.: Սերգեյ Արշակի Սարդարով; 25 лютага 1909, сяло Азох, Елізаветпальская губерня[К 1] — 6 верасня 1987, Мінск) — савецкі военачальнік, удзельнік Вялікай Айчыннай вайны, генерал-палкоўнік авіяцыі (16.06.1965).

Дзяцінства і маладосць[правіць | правіць зыходнік]

З беднай шматдзетнай (7 дзяцей) сялянскай сям’і. Армянін. У пошуках лепшай долі сям’я пераехала ў Баку. У 1918 годзе, ратуючы сям’ю ад падзей Грамадзянскай вайны, якія ў Баку насілі кровапралітны характар, бацька перавёз сям’ю ў Ташкент. Скончыў няпоўную школу ў 1921 годзе. З 1921 года працаваў вучнем слясарачы і слесарам у майстэрні па рамонце веласіпедаў у Ташкенце. Вучыўся на рабфаку (скончыў у 1929 годзе), адначасова вучыўся ў Ташкенцкім аэраклубе. У 1929 годзе накіраваны на вучобу ў Маскоўскае механіка-машынабудаўнічае вучылішча, скончыў 2 курсы, быў сакратаром камсамольскай арганізацыі курсу.

Пачатак ваеннай службы[правіць | правіць зыходнік]

У 1931 годзе па партыйнай мабілізацыі прызваны ў Чырвоную Армію. Скончыў Ленінградскую ваенна-тэарэтычную школу лётчыкаў у 1933 годзе, курсы лётна-каманднага саставу пры 1-й Качынскай авіяцыйнай школе ў 1934 годзе. З 1936 года служыў на Далёкім Усходзе: камандзір звяна, камандзір авіяатрада, з 1938 года — ваенны камісар эскадрыллі. З 1939 года — ваенны камісар 18-га знішчальнага авіяцыйнага палка ў Адмысловай Чырванасцяжнай Далёкаўсходняй арміі. З 1940 года — камандзір 307-га знішчальнага авіяцыйнага палка на Далёкім Усходзе.

Вялікая Айчынная вайна[правіць | правіць зыходнік]

Увосень 1941 года быў накіраваны на вучобу і ў пачатку 1942 года скончыў курсы ўдасканалення каманднага саставу пры Ваенна-паветранай акадэміі РСЧА (якая тады знаходзілася ў эвакуацыі ў Чкалаве, цяпер — Арэнбург). З 1 жніўня 1942 года — камандзір 965-га знішчальнага авіяцыйнага палка ППА. Полк уваходзіў у склад Архангельскага раёна ППА, са студзеня 1943 — у склад 126-й знішчальнай авіяцыйнай дывізіі ППА Грозненскага раёна ППА, з лютага 1944 года — у Закаўказскую зону ППА, з мая 1944 года — у 123-ю знішчальную авіяцыйную дывізію ППА Паўднёвага фронту ППА[1]. З кастрычніка 1944 года да канца вайны — намеснік камандзіра 123-й знішчальнай авіяцыйнай дывізіі. За гады вайны знішчальныя часткі ППА пад яго камандаваннем прыкрывалі ў паветры Архангельск і арктычныя канвоі саюзнікаў, якія прыбывалі ў яго, у час бітвы за Каўказ — прыкрывалі камунікацыі і прамысловыя цэнтры Паўночнага Каўказа і Закаўказзя, затым па меры наступу савецкіх войскаў — аб’екты на вызваленай тэрыторыі Таманскага паўвострава, Наварасійска, Крыма, Румыніі. За гады вайны С. А. Сардараў выканаў вялікую колькасць (каля 600) вылетаў на прыкрыццё аб’ектаў і войскаў, але не меў паветраных баёў і збітых самалётаў. Сваёй першай узнагародай — ордэнам Чырвонай Зоркі — быў узнагароджаны 29 сакавіка 1944 года за выдатную баявую падрыхтоўку свайго палка[2].

Паваенная служба[правіць | правіць зыходнік]

У паваенныя працягваў службу ў Войсках ППА краіны на ранейшай пасадзе. З 1948 па 1950 гады — камандзір знішчальнай авіяцыйнай дывізіі. У 1952 годзе скончыў Вышэйшую ваенную акадэмію імя К. Я. Варашылава. З 1952 года камандаваў корпусам ППА. Шмат лятаў, асвоіў рэактыўныя знішчальнікі. З мая 1960 па люты 1966 года — камандуючы 2-й асобнай арміяй ППА (Мінск). З 1966 года — намеснік начальніка Ваеннай каманднай акадэміі проціпаветранай абароны (Калінін).

У лютым 1971 года — у запасе па стане здароўя. Жыў у Мінску. Там жа пахаваны на Усходніх могілках.

Член КПСС з 1930 года. Дэпутат Вярхоўнага Савета Беларускай ССР. Член Цэнтральнага камітэта Камуністычнай партыі Беларусі.

Узнагароды[правіць | правіць зыходнік]

Воінскія званні[3][правіць | правіць зыходнік]

Памяць[правіць | правіць зыходнік]

Помнік пастаўлены ў родным сяле Азох у 2010 годзе [4].

Каментарыі[правіць | правіць зыходнік]

  1. ↑ Цяпер фактычна — у складзе Гадруцкага раёна непрызнанай Нагорна-Карабахскай Рэспублікі, паводле адміністрацыйна-тэрытарыяльнаму падзелу Азербайджана — у складзе Хаджавендскага раёна Азербайджанскай рэспублікі.

Зноскі

  1. ↑ Анохин В. А. Быков М. Ю. Все истребительные авиаполки Сталина. Первая полная энциклопедия. — Научно-популярное. — Москва: Яуза-пресс, 2014. — 944 с. — 1500 экз. — ISBN 978-5-9955-0707-9
  2. ↑ Память народа :: Документ о награде :: Сардаров Сергей Аркадьевич, Наградной лист к ордену Красной Звезды. pamyat-naroda.ru. Праверана 28 лістапада 2016.
  3. ↑ Пералічаны званні, пра гады прысваення якіх вядома.
  4. ↑ Інфармацыя пра адкрыццё помніка С. А. Сардараву на сайце Прэзідэнта Рэспублікі Арцах

Крыніцы і літаратура[правіць | правіць зыходнік]

  • Казарьян А. В. Война, люди, судьбы. — Ереван, 1985.
  • Армяне-народ созидатель чужих цивилизаций: 1000 известных армян в мировой истории / С.Ширинян. — Ереван: Авт. изд., 2014. — С.92. — ISBN 978-9939-0-1120-2
  • Տիգրան Հայազն, Գարեգին Ղազարյան: 1000 հայազգի գեներալներ,ծովակալներ.-Ե.,Հեղինակային հրատարակություն, 2009 թ.,էջ 393. — ISBN 978-9939-53-105-2
  • Меружанян А. Маршалы, генералы и адмиралы армянского происхождения в Санкт-Петербурге. — 3-е изд. — СПб.: Роза ветров, 2014. — С. 216. — ISBN 978-5-906634-11-5
  • Арутюнян К. А., Погосян Г. Р. Вклад армянского народа в победу в Великой Отечественной войне. — М., 2010.
  • Вирабян А. Знаменитые арцахцы. — Ереван: Аполлон, 1992.
  • «Генералы Победы: Сергей Сардаров»
  • Сардаров А. Вспоминая отца // Ноев Ковчег: Информационно-аналитическая газета армянской диаспоры стран СНГ. — 2004. — № 12 (82, декабрь).
Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Сяргей_Аркадзевіч_Сардараў&oldid=3984230"