Архангельск

Архангельск
	Герб[d]
Краіна	Расія
Вобласць	Архангельская вобласць
Раён	Архангельск
Каардынаты	64°33′ пн. ш. 40°32′ у. д.HGЯO
Мэр	Ігар Віктаравіч Годзіш
Заснаваны	1584
Першая згадка	1584
Горад з	1584
Плошча	294,42 км²
Вышыня цэнтра	3 м
Насельніцтва	▼294 914 чал. (1 студзеня 2025);
Часавы пояс	UTC+3
Тэлефонны код	8182
Паштовыя індэксы	163000-163071
Аўтамабільны код	29
Ідэнтыфікатар	11401
Афіцыйны сайт	arhcity.ru
	Медыяфайлы на Вікісховішчы

Архангельск — горад у Расіі на Паўночнай Дзвіне, за 40—45 км ад яе ўпадзення ў Белае мора, адміністрацыйны цэнтр Архангельскай вобласці, культурна-гістарычная сталіца Памор’я. Клімат субарктычны, марскі, з працяглай зімой і кароткім летам. Сярэдняя тэмпература студзеня — −13°, ліпеня — +17°. 529 мм ападкаў у год.

Гісторыя

Забудоўваецца з 1584 г. Больш за стагоддзе быў адзіным марскім портам Расіі. З заснаваннем Санкт-Пецярбурга значэнне Архангельска зніжаецца. Канчаткова страціў значэнне як гандлёвы порт з 1916 г. — з пабудовай на беразе Кольскага заліва незамярзаючага порта Мурманск. З пачатку 1990-х ідзе дэкаланізацыя расійскай Поўначы, колькасць насельніцтва Архангельска пастаянна скарачаецца.

7 красавіка 2019 г. на Плошчы прафсаюзаў прайшоў несанкцыянаваны мітынг супраць будаўніцтва смеццевага палігона каля станцыі Шыес. Мітынгоўцы (каля 2—3 тыс. чал.) заклікалі губернатара вобласці Ігара Арлова, які падтрымлівае будаўніцтва, сысці ў адстаўку^[2]. Супрацоўнікі паліцыі спрабавалі разагнаць пратэстуючых, але не затрымлівалі іх^[3].

Насельніцтва

Год	Колькасць
2017	351 488	^[4]
2018	349 742	^[5]
2025	294 914	^[1]

Эканоміка

Прамысловасць: дрэваперапрацоўчая, лесахімічная, цэлюлозна-папяровая, рыбная.

Вядомыя ўраджэнцы і жыхары

Вячаслаў Мікалаевіч Данілаў (1948—2017) — беларускі архітэктар.
Міхаіл Навумавіч Калік — савецкі кінарэжысёр
Барыс Андрэевіч Калавандзін^[6] (1938—1988) — вучоны ў галіне механікі і гідрадынамікі.
Міхаіл Васілевіч Плятнёў — расійскі піяніст, кампазітар, дырыжор.
Клара Уладзіміраўна Сакалова (нар. 1931) — беларускі архітэктар.
Ірына Аляксандраўна Трусава (нар. 1957) — беларускі спецыяліст у галіне металургіі чорных, каляровых і рэдкіх металаў, прамысловай цеплаэнергетыкі. Доктар тэхнічных навук (2005), прафесар (2005).

Зноскі

↑ ^а ^б Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2025 года — М.: Росстат, 2025.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2624680"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q133797648"></a>
↑ В Архангельске участники митинга против строительства мусорного полигона в Шиесе потребовали отставки губернатора (руск.)(недаступная спасылка). Новая газета (7 красавіка 2019). Архівавана з першакрыніцы 7 красавіка 2019.
↑ Здоровье смешали с мусором (руск.). Коммерсантъ (7 красавіка 2018).
↑ http://www.gks.ru/free_doc/doc_2017/bul_dr/mun_obr2017.rar
↑ 26. Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2018 года — Federal State Statistics Service. Праверана 23 студзеня 2019.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2624680"></a>
↑ Беларусь: энцыклапедычны даведнік / Рэдкал. Б. І. Сачанка (гал. рэд.) і інш.; Маст. М. В. Драко, А. М. Хількевіч. — Мн.: БелЭн, 1995. — 800 с. — 5 000 экз. — ISBN 985-11-0026-9.

Гл. таксама

Зноскі

Спасылкі

На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Архангельск
Афіцыйны сайт горада

[_d270c3363b57f66e-1] а ^б Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2025 года — М.: Росстат, 2025.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2624680"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q133797648"></a>

[2] В Архангельске участники митинга против строительства мусорного полигона в Шиесе потребовали отставки губернатора (руск.)(недаступная спасылка). Новая газета (7 красавіка 2019). Архівавана з першакрыніцы 7 красавіка 2019.

[3] Здоровье смешали с мусором (руск.). Коммерсантъ (7 красавіка 2018).

[_0e7135a15e428de4-4] ttp://www.gks.ru/free_doc/doc_2017/bul_dr/mun_obr2017.rar

[_b58ef8497511dca6-5] 26. Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2018 года — Federal State Statistics Service. Праверана 23 студзеня 2019.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2624680"></a>

[Бел-6] Беларусь: энцыклапедычны даведнік / Рэдкал. Б. І. Сачанка (гал. рэд.) і інш.; Маст. М. В. Драко, А. М. Хількевіч. — Мн.: БелЭн, 1995. — 800 с. — 5 000 экз. — ISBN 985-11-0026-9.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

Архангельская вобласць
Раёны	Анежскі Вельскі Верхнятоемскі Вілягодскі Вінаградаўскі Запалярны Каргапольскі Конашскі Котласкі Краснаборскі Ленскі Лешуконскі Мязенскі Новая Зямля Няндамскі Пінежскі Плясецкі Прыморскі Салавецкі Усцьянскі Халмагорскі Шэнкурскі
Гарады	Анега Архангельск Вельск Каражма Каргапаль Котлас Мірны Мязень Навадзвінск Нар’ян-Мар Няндама Сальвычагодск Северадзвінск Шэнкурск
Пгт	Абазерскі Акцябрскі Бялуш’я Губа Бярэзнік Вычагодскі Іскацеляў Каменка Конаша Кулой Малашуйка Плясецк Прыводзіна Савінскі Севераанежск Урдама Шыпіцына
Сёлы — цэнтры раёнаў	Верхняя Тойма Ільінска-Подамскае Карпагары Краснаборск Лешуконскае Холмагары Ярэнск