Т-55

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Т-55
Сярэдні танк Т-55 у музеі Т-34
Сярэдні танк Т-55 у музеі Т-34
Т-55
Класіфікацыя сярэдні танк
Краіна  СССР
Баявая маса, т 36,0
Кампанавальная схема класічная
Экіпаж, чал. 4
Гісторыя
Распрацоўнік Kharkiv Morozov Machine Building Design Bureau[d]
Вытворца  СССР
 Польшча
 Чэхаславакія
Гады вытворчасці 19581979
Гады эксплуатацыі з 1958
Колькасць выпушчаных, шт. 23 600
Асноўныя аператары  СССР
 Расія
 ГДР
 Польшча
 Сірыя
 Сербія і Чарнагорыя
 Чэхаславакія
Габарыты
Даўжыня, мм 6200
Даўжыня з гарматай наперад, мм 9000
Шырыня, мм 3270
Вышыня, мм 2350
База, мм 3840
Каляіна, мм 2640
Дарожны прасвет, мм 425
Браніраванне
Тып брані стальная катаная і літая
Лоб корпуса (верх), мм/град. 100 / 60°[1]
Лоб корпуса (ніз), мм/град. 100 / 55°[1]
Борт корпуса (верх), мм/град. 60 / 60°[2]
Борт корпуса (ніз), мм/град. 80 / 0°
Кармы корпуса (верх), мм/град. 30 / 60°[2]
Кармы корпуса (сярэдзіна), мм/град. 45 / 17°
Кармы корпуса (ніз), мм/град. 20 / 70°[2]
Дно корпуса, мм 20
Дах корпуса, мм 15—30[2]
Лоб вежы, мм/град. 200 / 0°[1]
70 / 52°[2]
Борт вежы, мм/град. 160 / 0°[1]
115 / 45°[2]
Карма вежы, мм/град. 65 / 0°
50 / 45°[2]
Дах вежы, мм 30
Узбраенне
Калібр і марка гарматы 100-мм Д-10Т2С
Тып гарматы наразная гармата
Даўжыня ствала, калібраў 56
Боекамплект гарматы 43
Вуглы ВН, град. −5…+18°
Вуглы ГН, град. 360°
Далёкасць стральбы, км 0,02—14,6
Прыцэлы ТШ2Б-32П, ТПН-1-22-11
Кулямёты 1 × 12,7-мм ДШК,
2 × 7,62-мм СГМТ
Рухомасць
Тып рухавіка
Магутнасць рухавіка, к. с. 580
Хуткасць па шашы, км/г 50
Хуткасць па перасечанай мясцовасці, км/г 22—27
Запас ходу па шашы, км 485—500
Запас ходу па перасечанай мясцовасці, км 290—320
Удзельная магутнасць, к. с./т 16,1
Тып падвескі індывідуальная тарсіённая
Удзельны ціск на грунт, кг/гл2 0,81
Пераадольваемы ўздым, град. 32
Пераадольваемая сценка, м 0,8
Пераадольваемы роў, м 2,7
Пераадольваемы брод, м 1,4 (5 з ОПВТ)
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы
Т-55 у трох праекцыях

Т-55савецкі сярэдні танк[3]. Створаны на базе танка Т-54. Вырабляўся з 1958 па 1979 год. Першы ў свеце серыйны танк, абсталяваны аўтаматычнай сістэмай проціатамнай абароны (ПАА) — піянер новага пакалення баявых машын, здольных весці баявыя дзеянні ва ўмовах прымянення ядзернай зброі. Стаў першым баявым танкам ў наяўнасці ў войсках, якія атрымалі комплекс актыўнай абароны (КАА «Дрозд»)[4].

Т-55 і яго мадыфікацыя Т-55А шырока экспартаваліся і знаходзяцца на ўзбраенні многіх краін свету. У заходніх крыніцах Т-54 і Т-55 часта згадваюцца як Т-54/55.

Гісторыя стварэння[правіць | правіць зыходнік]

Працы па стварэнні танка на базе сярэдняга танка Т-54Б былі пачаты ў 1957 годзе на Заводзе № 183 у ініцыятыўным парадку пад кіраўніцтвам Л. М. Карцава. Працы вяліся паралельна з арганізацыяй серыйнай вытворчасці Т-54Б. Машына атрымала пазначэнне «Аб'ект 155». Пры стварэнні танка быў выкарыстаны ўвесь зачын канструктыўных рашэнняў, атрыманы пры мадэрнізацыі Т-54. Першыя дасведчаныя ўзоры, а таксама першая серыйная партыя былі выраблены з выкарыстаннем вежаў танка Т-54Б. У 1957 годзе былі выраблены два вопытных узора. У перыяд з зімы 1957 года да вясны 1958 года, машыны прайшлі дзяржаўныя выпрабаванні. Пасля чаго, 8 мая 1958 года пастановай Савета Міністраў СССР № 493-230 «Аб'ект 155» быў прыняты на ўзбраенне Савецкай арміі УС СССР пад пазначэннем Т-55.[5]

Галоўнае ўдасканаленне заключалася ў устаноўцы паўнавартаснай сістэмы проціатамнай абароны з лічыльнікам рэнтгенаўскага выпраменьвання. Сярод іншых удасканаленняў:

  • Павышэнне магутнасці рухавіка на 60 к. с.
  • Устаноўка тэрмадымавой апаратуры, ствараючай дымавую заслону шляхам упырску паліва ў выхлапны калектар.
  • Устаноўка бакаў-стэлажоў, што дазволіла павялічыць боекамплект да гарматы з 34 да 43 стрэлаў, а таксама павялічыць ёмістасць паліўных бакаў.
  • Замена паветраных балонаў паветраным кампрэсарам для больш надзейнага пуску рухавіка, захавання рэсурсу акумулятарных батарэй і выключэння неабходнасці замяняць адпрацаваныя паветраныя балоны на зараджаныя.
  • Аўтаматычная сістэма пажаратушэння «Раса»[6].
  • Гідрапнеўмаачыстка назіральнага прыбора механіка-кіроўцы і планетарны бартавы рэдуктар.
  • У адрозненне ад Т-54 на новым танку не ўсталёўваўся зенітны кулямёт ДШКМ, так як пры павышаных хуткасцях самалётаў і (як чакалася) прымяненні ядзернай зброі ён быў неэфектыўны. У канцы 1960-х, калі з'явіліся ударныя супрацьтанкавыя верталёты, зенітны кулямёт вярнулі.
  • Сістэма падачы стрэлаў — паўаўтаматычная. Стрэл падаецца на ўзровень замка і затым уручную дасылаецца ў замок. 

Серыйная вытворчасць[правіць | правіць зыходнік]

У 1958 годзе ў Савецкім Саюзе было разгорнута серыйная вытворчасць танкаў Т-55 і яго мадыфікацый на Заводзе №75, Заводзе №183 і Заводзе №174, якая працягвалася да 1979 года. За гады серыйнай вытворчасці толькі на заводзе № 174 было выпушчана 13 032 танка Т-55 (уключаючы танкі Т-55 з плаўсродкамі), Т-55К, Т-55А і Т-55АК. Па звестках заходніх СМІ, усяго ў СССР было выпушчана 20 тыс. машын усіх мадыфікацый.[7] Акрамя СССР танкі Т-55 выпускаліся і ў шэрагу іншых краін[8]:

  •  Польшча — 1500 адзінак Т-55 выраблена ў перыяд з 1964 па 1978 гады;
  •  Румынія — 400 адзінак Т-55 выраблена пад пазначэннямі TR-580 і TR-77 у перыяд з 1970 па 1977 гады;
  •  Чэхаславакія — 1700 адзінак Т-55 выраблена па ліцэнзіі ў перыяд з 1964 па 1973 гады на заводзе ZTS у Марціне.

Зноскі

  1. а б в г М. В. Павлов, И. В. Павлов. Отечественные бронированные машины 1945—1965 гг. // Техника и вооружение: вчера, сегодня, завтра. — М.: Техинформ, 2011. — № 3. — С. 59.
  2. а б в г д е ё М. В. Павлов, И. В. Павлов. Отечественные бронированные машины 1945—1965 гг. // Техника и вооружение: вчера, сегодня, завтра. — М.: Техинформ, 2011. — № 9. — С. 61.
  3. Глава 1. Общее описание танка // Руководство по материальной части и эксплуатации танка Т-55. — М.: Военное издательство Министерства обороны СССР, 1969. — С. 3. — 676 с.
  4. КАА «Дрозд»
  5. М. В. Павлов, И. В. Павлов. Отечественные бронированные машины 1945—1965 гг. // Техника и вооружение: вчера, сегодня, завтра. — М.: Техинформ, 2011. — № 2. — С. 54.
  6. Средний танк Т-55 — 10 Октября 2009 — 3v-Soviet
  7. М. Барятинский. Все танки СССР. С. 367
  8. Stockholm Internation Peace Research Institute — Arms Transfers Database

Літаратура[правіць | правіць зыходнік]

  • Руководство по материальной части и эксплуатации танка Т-55. — 3-е изд. — М.: Военное издательство Министерства обороны СССР, 1969. — 676 с.
  • М. Барятинский. Средние танки Т-54 и Т-55 // Все танки СССР / Л. Незвинская. — М.: Яуза, Эксмо, 2012. — С. 346—396. — 546 с. — 1500 экз. — ISBN 978-5-669-54263-5.
  • А. В. Карпенко. Обозрение отечественной бронетанковой техники (1905—1995). — СПб.: Невский Бастион, 1996. — 480 с. — 10 000 экз.
  • М. В. Павлов, И. В. Павлов. Отечественные бронированные машины 1945—1965 гг. // Техника и вооружение: вчера, сегодня, завтра. — М.: Техинформ, 2009. — № 8. — С. 56.
  • П. Н. Сергеев. Т-54/55. Советский основной танк / П. Н. Сергеев. — Киров: Кировское общество Любителей военной техники и моделизма, 2000. — Т. 1. — 42 с. — (Военно-техническая серия № 102). — 300 экз.
  • П. Н. Сергеев. Т-54/55. Советский основной танк / П. Н. Сергеев. — Киров: Кировское общество Любителей военной техники и моделизма, 2000. — Т. 2. — 49 с. — (Военно-техническая серия № 103). — 300 экз.
  • C. Устьянцев. Т-54/55 / C. Устьянцев, Д. Колмаков. — Нижний Тагил: Медиа-Принт, 2006. — 226 с. — (Боевые машины Уралвагонзавода).