Эдуард Іванавіч Татлебен

Эдуард Іванавіч Татлебен
ням.: Franz Eduard Graf von Totleben
Дата нараджэння	20 мая 1818(1818-05-20)
Месца нараджэння	Мітава, Курляндская губерня, Расійская імперыя
Дата смерці	1 ліпеня 1884(1884-07-01) (66 гадоў)
Месца смерці	Бад-Зодэн, Раён Майн-Таўнус, адміністрацыйная акруга Дармштат, Гесэн, Германія
Месца пахавання	Brotherhood Cemetery[d]
Дзеці	Nikolai Totleben[d], Q119267786? і Q119471491?
Альма-матар	Ваенны інжынерна-тэхнічны ўніверсітэт[d]
Грамадзянства	Расійская імперыя
Прыналежнасць	Расійская імперыя
Род войскаў	інжынерныя войскі
Званне	генерал і інжынер-генерал
Камандаваў	Адэская ваенная акруга, Віленская ваенная акруга і Літоўскае генерал-губернатарства
Бітвы/войны	Крымская вайна Руска-турэцкая вайна Каўказская вайна
Узнагароды і званні	ганаровы грамадзянін Таліна[d] (1855)
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Эдуард Іванавіч Татле́бен (ням.: Franz Eduard Graf von Totleben, руск.: Эдуард Иванович Тотлебен; 20 мая 1818(1818-05-20), Мітава — 1 ліпеня 1884(1884-07-01), Бад-Зодэн, Гесэн) — ваенны і дзяржаўны дзеяч Расійскай імперыі, граф (1879), генерал-ад’ютант (1855), інжынер-генерал (1869).

Біяграфія

Нарадзіўся ў горадзе Мітава (сучасны Елгава ў Латвіі). У 1836 годзе скончыў Галоўнае інжынернае вучылішча ў Санкт-Пецярбургу. У 1848—1849 гадах прымаў удзел у Каўказскай вайне. З 1851 года года служыў інжынерам у гвардыі. У час Крымскай вайны 1853—1856 гадоў кіраваў інжынернымі работамі пры абароне Севастопаля, прытрымліваўся ідэй А. З. Целякоўскага, і развіваў іх. З 1859 года Э. І. Татлебен на пасадзе дырэктара Інжынернага дэпартамента, у 1863—1877 гадах таварыш (намеснік) інспектара па інжынернай частцы і фактычны кіраўнік інжынернага ведамства. Распрацаваў сістэму інжынернага ўмацавання дзяржаўнай граніцы. У 1873 годзе член Асобай нарады па рэарганізацыі арміі. У 1874 годзе Э. І. Татлебен кіраваў рэарганізацыяй інжынерных войскаў, быў ініцыятарам навучання сапёрнай справе асабовага складу пяхоты, кавалерыі і артылерыі.

У Руска-турэцкую вайну 1877—1878 гадоў Э. І. Татлебен 22 верасня 1877 года быў прызначаны памочнікам начальніка Заходняга атрада, з лістапада — начальнікам атрада аблогі горада Плеўна, кіраваў аблогай, камандаваў Рушчукскім атрадам і з красавіка 1878 па студзень 1879 года — галоўнакамандуючы рускай арміі.

З 1879 года Э. І. Татлебен член Дзяржаўнага савета, у 1879—1880 гадах часовы адэскі генерал-губернатар і камандуючы войскамі Адэскай ваеннай акругі. З 30 мая 1885 года віленскі, ковенскі і гродзенскі генерал-губернатар і камандуючы войскамі Віленскай ваеннай акругі. У верасні 1880 года кіраваў ваеннымі манеўрамі ў раёне Новых Трокаў.

Літаратура

• Лукашэвіч А. М. Татле́бен Эдуард Іванавіч // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 15: Следавікі — Трыо / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 15. — С. 456. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0251-2 (т. 15).
• Лукашэвіч А. Татле́бен Эдуард Іванавіч // Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. У 6 т. Т. 6. Кн. 1: Пузыны — Усая / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (галоўны рэд.) і інш.; Маст. Э. Э. Жакевіч. — Мн. : БелЭн, 2001. — С. 512. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0214-8.
• Тотле́бен Эдуард Иванович / Иволгин А. И. // Т. 26. Тихоходки — Ульяново. — М. : Советская энциклопедия, 1977. — С. 125. — (Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров; 1969—1978). (руск.)
• Тотле́бен Эдуард Иванович // Военный энциклопедический словарь / Отв. ред. Еремина Н.. — М.: Эксмо, 2007. — С. 916—917. — 1024 с. — 5 000 экз. — ISBN 978-5-699-23223-9. (руск.)