Якаў Мікітавіч Афанасьеў

Якаў Мікітавіч Афанасьеў
Якаў Мікітавіч Афанасьеў
	руск.: Яков Никитович Афанасьев
Дата нараджэння	21 кастрычніка 1877
Месца нараджэння	Балашоў, Балашоўскі павет[d], Саратаўская губерня, Расійская імперыя;
Дата смерці	20 снежня 1937 (60 гадоў)
Месца смерці	Менск, БССР, СССР;
Грамадзянства	Расійская імперыя; СССР;
Род дзейнасці	навуковец
Навуковая сфера	глебазнаўства
Месца працы	Вышэйшыя жаночыя сельскагаспадарчыя курсы[d]; Беларуская дзяржаўная сельскагаспадарчая акадэмія; Інстытут сацыялістычнай сельскай гаспадаркі АН БССР; сельскагаспадарчая секцыя Інбелкульта;
Навуковая ступень	доктар геолага-мінералагічных навук
Навуковае званне	акадэмік НАНБ
Альма-матар	Санкт-Пецярбургскі дзяржаўны ўніверсітэт;
	Медыяфайлы на Вікісховішчы

«Генезис, проблемы классификации и плодородия почв»

Якаў Мікітавіч Афана́сьеў (руск.: Яков Никитович Афанасьев; 21 кастрычніка 1877, Балашоў Саратаўскай вобласці, Расія — 20 снежня 1937, Мінск, НКУС) — глебазнавец. Акадэмік АН БССР (1928)^[1].

Біяграфія[правіць | правіць зыходнік]

У 1901 годзе скончыў Пецярбургскі ўніверсітэт^[1]. У 1902 годзе абараніў кандыдацкую дысертацыю. Выкладаў на Галіцынскіх жаночых курсах у Маскве. У 1907 і 1908 гадах прымаў удзел у I і II Усерасійскіх з’ездах глебазнаўцаў. З 1913 года член Глебазнаўчага камітэта Маскоўскага таварыства сельскай гаспадаркі^[1]. З 1921 года прафесар, загадчык кафедры глебазнаўства Горацкага сельскагаспадарчага інстытута (з 1925 года — Беларускай сельскагаспадарчай акадэміі)^[1]. Акадэмік БелАН (1928)^[1]. У 1931-1937 адах дырэктар Інстытута аграглебазнаўства БелАН^[1]. Удзельнічаў у II Міжнародным кангрэсе глебазнаўцаў у Вашынгтоне (1927). Пражываў у кватэры № 78 Дома спецыялістаў па вул. Савецкай у Менску.

Арыштаваны 9 жніўня 1937 года ва ўласнай кватэры. Ваеннай калегіяй Вярхоўнага суда СССР 19 снежня 1937 года прыгавораны да расстрэлу з канфіскацыяй маёмасці як «актыўны член антысавецкай тэрарыстычнай фашысцкай арганізацыі». Асабовая справа № 10618-с захоўваецца ў архіве КДБ Беларусі.

Расстраляны ў адну ноч з Іосіфам Валадзько, Васілём Дружчыцам, Аркадзіем Ляшчынскім, Маркам Матусевічам, Фёдарам Сулкоўскім, Іванам Суртам, Дорай Турбовіч і іншымі (усяго больш за 200 чалавек)

Рэабілітаваны Ваеннай калегіяй Вярхоўнага суда СССР 18 ліпеня 1957 г.

Навуковая дзейнасць[правіць | правіць зыходнік]

Праводзіў даследаванні глеб. Аўтар прац па пытаннях павышэння ўраджайнасці ў розных глебавых раёнах Беларусі, барацьбе з залішняй вільготнасцю ў глебах^[1]. Кіраваў складаннем першай карты глебаў Беларусі^[1] і адной з першых глебазнаўчых карт свету. Апублікаваў больш за 30 навуковых прац, у тым ліку 4 манаграфіі^[2].

Асноўныя працы[правіць | правіць зыходнік]

Глебавыя раёны БССР. — Мн., 1931;
Як павысіць ураджайнасць на глебах БССР. — Мн., 1933;
Аб мерах барацьбы са збыткоўнай вільгаццю і недахопам аэрацыі ў глебах БССР у сувязі з іх рэльефам і тыпам. — Мн., 1935.

Зноскі

↑ ^а ^б ^в ^г ^д ^е ^ё ^ж Афанасьев Яков Никитович // Биографический справочник. — Мн.: «Белорусская советская энциклопедия» имени Петруся Бровки, 1982. — Т. 5. — С. 34. — 737 с.
↑ Афанасьев Яков Никитович Архівавана 19 верасня 2020. (руск.)

Літаратура[правіць | правіць зыходнік]

Афанасьеў Якаў Мікітавіч // Энцыклапедыя прыроды Беларусі. У 5-і т. Т. 1. Ааліты — Гасцінец / Рэдкал. І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ імя Петруся Броўкі, 1983. — 575 с., іл. — 10 000 экз.
Лившиц,В. М., Добролюбов, Н. Н. Основоположник белорусского почвоведения// Белорусская сельскохозяйственная академия. Памятники и памятные места.— Мн.: Ураджай. — С. 65—68.
Афанасьев Яков Никитович. В кн: Лившиц, В. М, Цыганов, А. Р., Саскевич, П. А. Гордость и слава Белорусской государственной сельскохозяйственной академии. Профессора и выпускники: академики и члены корреспонденты. — Горки: 2017. — С. 11—12.
Беларусь: энцыклапедычны даведнік / Рэдкал. Б. І. Сачанка (гал. рэд.) і інш.; Маст. М. В. Драко, А. М. Хількевіч. — Мн.: БелЭн, 1995. — С. 57. — 800 с. — 5 000 экз. — ISBN 985-11-0026-9.

Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]

АФАНАСЬЕВ Яков Никитович Архівавана 31 жніўня 2021. // Возвращенные имена: Сотрудники АН Беларуси, пострадавшие в период сталин. репрессий / сост. и авт. предисл. Н. В. Токарев; под ред. А. С. Махнача. — Мн.: Навука i тэхнiка, 1992. — С. 18. — 120 с. — 1 000 экз. — ISBN 5-343-01246-9.
АФАНАСЬЕЎ Якаў Мікітавіч // Маракоў Л. У. Рэпрэсаваныя літаратары, навукоўцы, работнікі асветы, грамадскія і культурныя дзеячы Беларусі, 1794—1991. Энц. даведнік. У 10 т. Т. 1. — Мн:, 2003. ISBN 985-6374-04-9.
АФАНАСЬЕЎ Якаў Мікітавіч // Маракоў Л. У. Рэпрэсаваныя літаратары, навукоўцы, работнікі асветы, грамадскія і культурныя дзеячы Беларусі, 1794—1991. Энц. даведнік. У 10 т. Т. 3. Кн. 2. — Мн:, 2003. ISBN 985-6374-04-9.
Якаў Мікітавіч Афанасьеў у базе даных «История белорусской науки в лицах» Цэнтральнай навуковай бібліятэкі імя Якуба Коласа НАН Беларусі (руск.)

[БС-1] а ^б ^в ^г ^д ^е ^ё ^ж Афанасьев Яков Никитович // Биографический справочник. — Мн.: «Белорусская советская энциклопедия» имени Петруся Бровки, 1982. — Т. 5. — С. 34. — 737 с.

[2] Афанасьев Яков Никитович Архівавана 19 верасня 2020. (руск.)

[1]

[2]