Перайсці да зместу

Балканізацыя

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Балканы з 1800 па 2008 год

Балканізацыя — асаблівы працэс распаду дзяржавы або федэрацыі. Суправаджаецца далейшай фрагментацыяй зноў утвораных палітычных суб’ектаў, якія ўступаюць у канфліктныя адносіны адзін з адным аж да грамадзянскай вайны. Тэрмін з’яўляецца вытворным ад назвы еўрапейскага рэгіёну Балканы. Ён ў 1817—1912 гг. з адзінай прасторы пад уладай Асманскай імперыі ператварыўся ў некалькі невялікіх дзяржаў.

У сучасным словаўжыванні тэрмін часта азначае негатыўныя наступствы распаду дзяржаў і небяспекі заахвочвання сепаратызму. У гэтым сэнсе кажуць пра балканізацыю Афрыкі[1], Еўропы[2], Украіны[3] або Расіі[4].

У пашыраным сэнсе тэрмін ставіцца да любога драбненню аднастайнай сістэмы на дрэнна звязаныя адзін з адным часткі, напрыклад балканізацыя Інтэрнэту.

Ва ўласным сэнсе слова паўтарылася ў 1990-я гады падчас распаду Югаславіі. Тады былыя суб’екты федэрацыі ператварыліся ў суверэнныя дзяржавы (Боснія і Герцагавіна, Сербія і Чарнагорыя, Харватыя, Славенія, Македонія), якія падвергліся далейшай фрагментацыі: ад зноў утворанай Харватыі аддзялілася Сербская Краіна, Боснія і Герцагавіна практычна раскалолася на Рэспубліку Сербскай і Федэрацыю Босніі і Герцагавіны, Сербія і Чарнагорыя падзялілася, а ад Сербіі пасля аддзялілася Косава.

  1. Балканизация Африки и мы. Архівавана з першакрыніцы 30 жніўня 2011. Праверана 4 верасня 2011.
  2. «Балканизация» Европы vs «европеизация» Балкан. Архівавана з першакрыніцы 20 студзеня 2012. Праверана 4 верасня 2011.
  3. Балканизация Украины? Темные воды Черного моря. Архівавана з першакрыніцы 30 сакавіка 2016. Праверана 4 верасня 2011.
  4. Проект «Уграина»: «Балканизация» России с центром в Киеве. Архівавана з першакрыніцы 6 ліпеня 2010. Праверана 4 верасня 2011.