Балканізацыя
Балканізацыя — асаблівы працэс распаду дзяржавы або федэрацыі. Суправаджаецца далейшай фрагментацыяй зноў утвораных палітычных суб’ектаў, якія ўступаюць у канфліктныя адносіны адзін з адным аж да грамадзянскай вайны. Тэрмін з’яўляецца вытворным ад назвы еўрапейскага рэгіёну Балканы. Ён ў 1817—1912 гг. з адзінай прасторы пад уладай Асманскай імперыі ператварыўся ў некалькі невялікіх дзяржаў.
У сучасным словаўжыванні тэрмін часта азначае негатыўныя наступствы распаду дзяржаў і небяспекі заахвочвання сепаратызму. У гэтым сэнсе кажуць пра балканізацыю Афрыкі[1], Еўропы[2], Украіны[3] або Расіі[4].
У пашыраным сэнсе тэрмін ставіцца да любога драбненню аднастайнай сістэмы на дрэнна звязаныя адзін з адным часткі, напрыклад балканізацыя Інтэрнэту.
Ва ўласным сэнсе слова паўтарылася ў 1990-я гады падчас распаду Югаславіі. Тады былыя суб’екты федэрацыі ператварыліся ў суверэнныя дзяржавы (Боснія і Герцагавіна, Сербія і Чарнагорыя, Харватыя, Славенія, Македонія), якія падвергліся далейшай фрагментацыі: ад зноў утворанай Харватыі аддзялілася Сербская Краіна, Боснія і Герцагавіна практычна раскалолася на Рэспубліку Сербскай і Федэрацыю Босніі і Герцагавіны, Сербія і Чарнагорыя падзялілася, а ад Сербіі пасля аддзялілася Косава.
Заўвагі
[правіць | правіць зыходнік]- ↑ Балканизация Африки и мы . Архівавана з першакрыніцы 30 жніўня 2011. Праверана 4 верасня 2011.
- ↑ «Балканизация» Европы vs «европеизация» Балкан . Архівавана з першакрыніцы 20 студзеня 2012. Праверана 4 верасня 2011.
- ↑ Балканизация Украины? Темные воды Черного моря . Архівавана з першакрыніцы 30 сакавіка 2016. Праверана 4 верасня 2011.
- ↑ Проект «Уграина»: «Балканизация» России с центром в Киеве . Архівавана з першакрыніцы 6 ліпеня 2010. Праверана 4 верасня 2011.