Перайсці да зместу

Гаўрыла Іванавіч Танфільеў

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Гаўрыла Іванавіч Танфільеў
руск.: Гавриил Иванович Танфильев
Дата нараджэння 22 лютага (6 сакавіка) 1857[1]
Месца нараджэння
Дата смерці 1 верасня 1928(1928-09-01)[2] (71 год)
Месца смерці
Месца пахавання
Грамадзянства
Род дзейнасці географ, батанік, глебазнавец, выкладчык універсітэта
Навуковая сфера батаніка[3], глебазнаўства, геаграфія[3] і pedology[d][3]
Месца працы
Навуковая ступень магістр[5] і доктар геаграфічных навук[6] (1912)
Альма-матар
Навуковы кіраўнік Андрэй Мікалаевіч Бекетаў
Вядомыя вучні Афрыкан Мікалаевіч Крыштафовіч[d][6]
Член у
Лагатып Вікікрыніц Творы ў Вікікрыніцах
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы
Сістэматык жывой прыроды
Аўтар найменняў шэрага батанічных таксонаў. У батанічнай (бінарнай) наменклатуры гэтыя назвы дапаўняюцца скарачэннем «Tanfil.».
Персанальная старонка на сайце IPNI

Гаўрыла Іванавіч Танфі́льеў[7] (руск.: Гавриил Иванович Танфильев; 22 лютага (6 сакавіка) 1857 — 4 верасня 1928) — расійскі вучоны, географ, батанік, глебазнавец.

Нарадзіўся ў горадзе Рэвель (сучасны Талін). У 1876 годзе скончыў Рэвельскую класічную гімназію, у1883 годзе — натуральнае аддзяленне фізіка-матэматычнага факультэта Санкт-Пецярбургскага ўніверсітэта. Вучань А. М. Бекетава і В. В. Дакучаева. З 1885 года працаваў ў дэпартаменце земляробства Міністэрства дзяржаўных маёмасцей Расійскай імперыі, прымаў удзел у экспедыцыях па краіне. У 1894—1904 гадах Г. І. Танфільеў прыват-дацэнт у Санкт-Пецярбургскім універсітэце. Адначасова ў 1895—1904 гадах працаваў у Пецярбургскім батанічным садзе, з 1899 года яго галоўны батанік. У 1895 годзе абараніў у Санкт-Пецярбургскім універсітэце магістарскую дысертацыю «Пределы лесов на юге России»[8].

З 1905 года Г. І. Танфільеў у Адэсе. Прафесар геаграфіі фізіка-матэматычнага факультэта Наварасійскага універсітэта, у 1918—1926 гадах загадчык аддзела прыродазнаўча-гістарычных даследаванняў Адэскай абласной сельскагаспадарчай станцыі[8]. У 1912 годзе ў Санкт-Пецярбургскім універсітэце абараніў доктарскую дысертацыю «Пределы лесов в полярной России по исследованиям в тундре тиманских самоедов»[8]. У 1918—1928 гадах Г. І. Танфільеў працаваў у Адэскім сельскагаспадарчым інстытуце, у 1923—1928 гадах займаў пасаду загадчыка кафедры геаграфіі і геалогіі Адэскага інстытута народнай адукацыі[8].

Памёр Г. І. Танфільеў 4 верасня 1928 года ў Адэсе.

Навуковая і грамадская дзейнасць

[правіць | правіць зыходнік]

Асноўныя кірункі навуковай дзейнасці Г. І. Танфільева ў галіне геаграфіі тундраў, балот і стэпаў, занальнасці расліннага покрыва. Займаўся вывучэннем балот і тарфянікаў Палесся і Еўрапейскай часткі Расіі і ўпершыню прапанаваў іх класіфікацыю (1897, усёй Расіі ў 1903), вывучэннем мораў СССР[7], праблемамі меліярацыі, даследаваннем складу глеб, узаемаадносінамі глебы і расліннасці. Развіваў ідэі В. В. Дакучаева аб прыродных зонах[7].

Сярод асноўных прац Г. І. Танфільева:

  • Болота и торфяники Полесья. — СПб., 1895;
  • Главнейшие черты растительности России. — СПб., 1902;
  • География России. Кн. 1—4. — Одесса, 1916—1924;
  • Очерк географии и истории главнейших культурных растений. — Одесса, 1923;
  • Моря — Каспийское, Черное, Балтийское, Ледовитое, Сибирское и Восточный океан : история исследования, морфометрия, гидрология, биология. — М. ; Л. : Огиз, Гос. науч.-техн. изд-во, 1931. — 246 с.

З 1888 года Г. І. Танфільеў займаў пасаду сакратара Глебавай камісіі Вольнага эканамічнага таварыства, з 1899 года стаў яе старшынёй. У 1911 годзе быў абраны прэзідэнтам Наварасійскага таварыства прыродазнаўцаў.

Узнагароды і званні

[правіць | правіць зыходнік]
  1. Czech National Authority Database
  2. Czech National Authority Database Праверана 8 верасня 2021.
  3. а б в Czech National Authority Database Праверана 7 лістапада 2022.
  4. Бубырева В. А., Гельтман Д. В. В.Л. Комаров и Санкт-Петербургский университет, Vladimir L. Komarov and St. Petersburg University // Историко-биологические исследования — 2020. — Т. 12, вып. 4. — С. 68–94. — ISSN 2076-8176; 2500-1221doi:10.24411/2076-8176-2020-14004
  5. а б в Рихтер Я. А., Глебов М. П., Рихтер Т. Я. Дорога в будущее: К истории кружка «Маленьких ботаников», The Road to the Future: the History of “The Little Botanists” Society // Историко-биологические исследования — 2018. — Т. 10, вып. 4. — С. 8–38. — ISSN 2076-8176; 2500-1221doi:10.24411/2076-8176-2018-11975
  6. а б в Биографика СПбГУ Праверана 18 мая 2024.
  7. а б в БелЭн 2002.
  8. а б в г д е ё Биографика СПбГУ. Танфильев Гавриил Иванович (руск.)
  9. Профессора и преподаватели российских университетов (вторая половина XVIII — начало XX в. (руск.)
  10. ВСЭ 1976.