Гразівец (Чавускі раён)

Вёска Гразівец Краіна Беларусь Вобласць Магілёўская Раён Чавускі Сельсавет Ваўкавіцкі Каардынаты 53°37′54″ пн. ш. 30°43′08″ у. д. Першая згадка 1604 Насельніцтва 67 чал. (2009) Часавы пояс UTC+3 Тэлефонны код +375 2242 Паштовыя індэксы 213207 Аўтамабільны код 6 СААТА 7254816016 Гразівец на карце Беларусі ±

Гразі́вец (трансліт.: Hraziviec, руск.: Грязивец) — вёска ў Чавускім раёне Магілёўскай вобласці. Уваходзіць у склад Ваўкавіцкага сельсавета.

Геаграфія

Знаходзіцца за 36 км на паўднёвы захад ад Чавусаў, 38 км ад Магілёва, 25 км ад чыгуначнай станцыі Рэста на лініі Магілёў — Крычаў.

Рэльеф раўнінны. На поўначы цячэ рака Раста (прыток Проні).

Транспартныя сувязі па шашы Магілёў — Слаўгарад, якая праходзіць праз вёску.

Гісторыя

Паводле пісьмовых крыніц вядома з 1604 года як сяло (11 двароў) у Асавецкім войтаўстве Магілёўскага староства-эканоміі Аршанскага павета Віцебскага ваяводства ВКЛ, дзяржаўная ўласнасць. У 1635 годзе сяло Гразівец, 33 двары, быў млын. У 1742 годзе 19 гаспадарак, меліся шынок і царква.

Пасля першага падзелу Рэчы Паспалітай у 1772 годзе ў складзе Расійскай імперыі. У 1880 годзе 67 двароў, 374 жыхары. Частка вяскоўцаў займалася кравецкім промыслам.

У 1896 годзе адкрыта школа, для якой у тым жа годзе пабудаваны будынак. У 1897 годзе ў Даўгамохскай воласці Быхаўскага павета Магілёўскай губерні, 74 двары, 527 жыхароў. Меліся хлебазапасны магазін, царква. У 1909 годзе 106 двароў, 675 жыхароў.

На базе дарэвалюцыйнай, створана працоўная школа 1-й ступені. З сакавіка 1924 года ў БССР. 5 мая 1931 года арганізаваны калгас «Чырвоны ўсход», які ў 1932 годзе аб’ядноўваў 33 гаспадаркі, з 1933 года яго абслугоўвала Расцянская МТС. Працавала кузня.

У 1940 годзе 120 двароў, 405 жыхароў. У Вялікую Айчынную вайну з 12 ліпеня 1941 года да 2 снежня 1943 года вёска пад акупацыяй Германіі. У лістападзе 1943 года акупанты спалілі 93 двары, загубілі 20 жыхароў.

Пасля вайны адбудавана. У 1953 годзе радыёфікавана, у 1955 годзе электрыфікавана. У 1990 годзе 52 гаспадаркі, 112 жыхароў, у складзе калгаса імя Ф. Э. Дзяржынскага (цэнтр — вёска Чарэнкі). Размяшчаліся вытворчая брыгада, ферма буйной рагатай жывёлы, магазін. У 2007 годзе 28 гаспадарак, 77 жыхароў. У 2009 годзе 67 жыхароў.

Насельніцтва

• 1604 год — 11 двароў
• 1635 год — 33 двары
• 1742 год — 19 гаспадарак
• 1880 год — 67 двароў, 374 жыхары
• 1897 год — 74 двары, 527 жыхароў
• 1909 год — 106 двароў, 675 жыхароў
• 1940 год — 120 двароў, 405 жыхароў
• 1990 год — 52 гаспадаркі, 112 жыхароў
• 2007 год — 28 гаспадарак, 77 жыхароў
• 2009 год — 67 жыхароў

Планіроўка

Планіровачна складаецца з плаўна выгнутай вуліцы амаль мерыдыянальнай арыентацыі, ад абодвух канцоў якіх на ўсход адыходзяць кароткія прамалінейныя вуліцы. Забудавана двухбакова, шчыльна, традыцыйнымі драўлянымі дамамі сядзібнага тыпу. На ўсходзе — гаспадарчы сектар.

Вядомыя асобы

• Іван Іванавіч Насовіч (1788—1877) — беларускі мовазнавец-лексікограф, фалькларыст, этнограф

Літаратура

• Гарады і вёскі Беларусі: Энцыклапедыя. Т. 7, кн. 3. Магілёўская вобласць / рэдкал.: Т. У. Бялова (дырэктар) і інш. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя імя Петруся Броўкі, 2009. — 544 с.: іл. — 2 000 экз. — ISBN 978-985-11-0452-5.

Спасылкі

• На Вікісховішчы пакуль няма медыяфайлаў па тэме, але Вы можаце загрузіць іх