Уільям Джэймс

Уільям Джэймс
Уільям Джэймс
	англ.: William James
Дата нараджэння	11 студзеня 1842[…]
Месца нараджэння	Astor House[d], Манхэтэн, Нью-Ёрк, Нью-Ёрк, ЗША;
Дата смерці	26 жніўня 1910[…] (68 гадоў)
Месца смерці	Tamworth[d], Кэрал[d], Нью-Гэмпшыр, ЗША;
Месца пахавання	Cambridge Cemetery[d];
Грамадзянства	ЗША;
Бацька	Генры Джэймс Старэйшы[d]
Маці	Mary Walsh James[d]
Жонка	Alice Gibbens James[d]
Дзеці	William James[d]
Род дзейнасці	філосаф, псіхолаг, выкладчык універсітэта, урач, пісьменнік
Навуковая сфера	філасофія і псіхалогія
Месца працы	Гарвардскі ўніверсітэт;
Альма-матар	Гарвардская медыцынская школа[d]; Гарвардская школа інжынерыі і прыкладных навук[d]; Гарвардскі ўніверсітэт; Каледж Плімута[d];
Кірунак	Прагматызм, функцыяналізм
Асноўныя інтарэсы	Філасофія, псіхалогія
Вядомыя вучні	Эдвард Лі Торндайк, Артур Онкен Лаўджой[d], Mary Whiton Calkins[d] і Robert S. Woodworth[d]
Член у	Амерыканская акадэмія мастацтваў і літаратуры[d]; Амерыканская псіхалагічная асацыяцыя[d]; Амерыканская акадэмія мастацтваў і навук; Нацыянальная акадэмія дэі Лінчэі; Пруская акадэмія навук; Нацыянальная акадэмія навук ЗША;
	Медыяфайлы на Вікісховішчы

Уільям Джэймс англ.: William James; 11 студзеня 1842, Нью-Ёрк — 26 жніўня 1910, Чакаруа, акруга Кэрал (Нью-Гэмпшыр) — амерыканскі філосаф і псіхолаг, адзін з заснавальнікаў і вядучы прадстаўнік прагматызму і функцыяналізму.

Біяграфічныя звесткі[правіць | правіць зыходнік]

Брат вядомага пісьменніка Генры Джэймса. Атрымаў ступень доктара медыцыны ў Гарвардскай медыцынскай школе (1869). У 1872—76 выкладаў анатомію і фізіялогію ў Гарвардскім універсітэце. У 1884 заснаваў Амерыканскае таварыства парапсіхалагічных даследаванняў. З 1885 прафесар псіхалогіі, а пазней і прафесар філасофіі Гарвардскага ўніверсітэта.

Светапогляд[правіць | правіць зыходнік]

Лічыў, што свет існуе як сістэма рэчаў, з якімі кожны чалавек сутыкаецца ў сваім штодзённым жыцці; у той жа час кожны чалавек стварае свой уласны свет. У кнізе «Прынцыпы псіхалогіі» (1890) параўноўваў свет са статуяй, якую скульптар высякае з мармуру. Першапачаткова свет уяўляўся У. Джэймсу як своеасаблівы «хаос адчуванняў», «паток свядомасці». Уяўляў чалавека як творцу рэальнасці, ісціны і каштоўнасцей. Састаўныя элементы асобы, паводле У. Джэймса, падзяляюцца на тры класы: фізічная асоба; сацыяльная асоба; духоўная асоба.

Зноскі

↑ ^а ^б William James // Encyclopædia Britannica Праверана 9 кастрычніка 2017.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5375741"></a>
↑ ^а ^б William James // Babelio — 2007. Праверана 9 кастрычніка 2017.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2877812"></a>
↑ Deutsche Nationalbibliothek Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 11 снежня 2014.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578"></a>
↑ Find a Grave — 1996. Праверана 11 лістапада 2021.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q63056"></a>
↑ LIBRIS — 2012. Праверана 24 жніўня 2018.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1798125"></a>
↑ https://www.encyclopedia.com/women/encyclopedias-almanacs-transcripts-and-maps/james-alice-gibbens-1849-1922 Праверана 11 лістапада 2021.
↑ ^а ^б Матэматычная генеалогія — 1997.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q829984"></a>

Літаратура[правіць | правіць зыходнік]

Культуралогія: Энцыклапедычны даведнік / Уклад. Э. Дубянецкі. — Мн.: БелЭн, 2003. ISBN 985-11-0277-6
Bush W.T. William James and Pan-Psychism // Columbia Studies in the History of Ideas. Vol. 2, 1925.
Deborah Blum. Ghost Hunters: William James and the Search for Scientific Proof of Life After Death (2006). Penguin Press, ISBN 1-59420-090-4

Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]

На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Уільям Джэймс

[_1f8fef95f722db85-1] а ^б William James // Encyclopædia Britannica Праверана 9 кастрычніка 2017.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5375741"></a>

[_caca6f6843ac8110-2] а ^б William James // Babelio — 2007. Праверана 9 кастрычніка 2017.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2877812"></a>

[_2351ec2a4128a297-3] Deutsche Nationalbibliothek Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 11 снежня 2014.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578"></a>

[_609fba00e7e91669-4] Find a Grave — 1996. Праверана 11 лістапада 2021.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q63056"></a>

[_2cd7d455a71ad602-5] LIBRIS — 2012. Праверана 24 жніўня 2018.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1798125"></a>

[_fc5a2ab4ceeec7d9-6] ttps://www.encyclopedia.com/women/encyclopedias-almanacs-transcripts-and-maps/james-alice-gibbens-1849-1922 Праверана 11 лістапада 2021.

[_736e502e1913cbea-7] а ^б Матэматычная генеалогія — 1997.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q829984"></a>

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

Псіхалогія
Раздзелы	Агульная псіхалогія • Тэарэтычная псіхалогія • Практычная псіхалогія • Акмеалогія • Дыферэнцыяльная псіхалогія • Псіхагенетыка • Псіхадыягностыка • Псіхалінгвістыка • Псіхалогія ўспрымання (паху, колеры, гуку, смаку, тактыльнага ўспрымання) • Псіхалогія асобы • Псіхалогія развіцця • Псіхафізіялогія • Сацыяльная псіхалогія • Спецыяльная псіхалогія • Параўнальная псіхалогія • Эвалюцыйная псіхалогія • Эксперыментальная псіхалогія • Гендарная псіхалогія
Прыкладная	Інжынерная псіхалогія • Клінічная псіхалогія • Нейрапсіхалогія • Патапсіхалогія • Псіхалагічная дапамога • Псіхалогія здароўя • Псіхасаматыка • Псіхатэрапія • Педагагічная псіхалогія • Псіхалогія спорту • Псіхалогія творчасці • Псіхалогія працы • Псіхалогія кіравання • Сямейная псіхалогія • Эканамічная псіхалогія • Юрыдычная псіхалогія • Псіхалогія бацькоўства
Кірункі (школы)	Асацыянізм • Біхевіярызм • Функцыяналізм • Структуралізм • Псіхааналіз • Інтэрперсанальны псіхааналіз • Лаканаўскі псіхааналіз • Эга-псіхалогія • Аналітычная псіхалогія • Індывідуальная псіхалогія • Гештальтпсіхалогія • Гештальттэрапія • Целава-арыентаваная псіхатэрапія • Сістэмная сямейная псіхатэрапія • Культурна-гістарычная псіхалогія • Тэорыя дзейнасці • Кагнітыўная псіхалогія • Гуманістычная псіхалогія • Экзістэнцыяльная псіхатэрапія • Рацыянальна-эмацыйна-паводзінская тэрапія • Трансперсональная псіхалогія • Трансакцыённы аналіз • Пазітыўная псіхалогія
Выбітныя псіхолагі	Абрахам Маслоу • Аляксандр Лурыя • Аляксей Левонцьеў • Альфрэд Адлер • Альберт Бандура • Ганна Фрэйд • Берэс Скінер • Віктар Франкл • Вільгельм Вунт • Вільгельм Райх • Вольфганг Кёлер • Ганс Айзенк • Гары Саліван • Гордан Олпарт • Джон Уотсан • Джордж Келі • Джордж Мілер • Дональд Хеб • Жак Лакан • Жан Піяжэ • Зігмунд Фрэйд • Іван Паўлаў • Карэн Хорні • Карл Роджэрс • Карл Юнг • Курт Кофка • Курт Левін • Леў Выгоцкі • Леон Фестынгер • Макс Вертгеймер • Рэйманд Кэтэл • Стэнлі Мілгрэм • Уільям Джэ(й)мс • Фрэдэрык Перлз • Эдвард Торндайк • Эрык Берн • Эрык Эрыксан