Перайсці да зместу

Анатоль Анатолевіч Шарый

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Анатоль Анатолевіч Шарый
Асабістыя звесткі
Імя пры нараджэнні укр.: Анатолій Анатолійович Шарій
Дата нараджэння 20 жніўня 1978(1978-08-20) (46 гадоў)
Месца нараджэння
Жыццё Еўрапейскі саюз
Род дзейнасці журналіст, відэаблогер, прадпрымальнік, ютубер, палітык, тэлепрадзюсар, political blogger
Вэб-сайт sharij.net
Канал на YouTube
Назва канала Анатолий Шарий
Стваральнік Анатоль Шарый
Гады актыўнасці 2013 — наш час
Жанр палітыка
Падпісанты 1,27 млн (студзень 2018)
Прагляды 1,8 млрд (студзень 2018)
Сетка BroadbandTV  (англ.)[1]

Анато́ль Анато́левіч Шары́й (укр.: Анатолій Анатолійович Шарій) — прарасійскі відэаблогер[2], украінскі журналіст антыўкраінских поглядаў[3][4][5][6][7][8][9]. Былы актывіст гамафобнай арганізацыі Каханне супраць гомасексуалізму[uk].[10]

З 2019 года жыве ў вёсцы Рода-дэ-Бара ў Іспаніі.

16 лютага 2021 года Служба бяспекі Украіны аб’явіла Шарыю пра падазрэнне ў здзяйсненні злачынства па двух артыкулах Крымінальнага кодэкса Украіны — ч. 1 арт. 111 (Дзяржаўная здрада) і ч. 1 арт. 161 (Парушэнне раўнапраўя грамадзян у залежнасці ад іх расавай, нацыянальнай прыналежнасці, рэлігійных перакананняў, інваліднасці і па іншых прыкметах)[2]. 25 лютага 2021 года СБУ аб’явіла Шарыя ў дзяржаўны вышук[11]. 20 жніўня 2021 года Прэзідэнт Уладзімір Зяленскі ўвёў у дзеянне рашэнне СНБА пра ўвядзенне санкцый супраць Анатоля Шарыя.

Пасля ўварвання Расіі ва Украіну ў лютым 2022 года Шарый працягнуў жорсткую крытыку ўкраінскай улады[12]. У маі 2022 года Анатоля Шарыя затрымалі ў Іспаніі по запыце ўкраінскіх уладаў[12][13], аднак неўзабаве справа пра экстрадыцыю была закрыта ў сувязі з ненаданнем Украінай неабходных дакументаў[14]. 13 жніўня 2022 года стала вядома, што Генеральная пракуратура Літвы пачала расследаванне ў дачыненні Анатоля Шарыя па падазрэнні ў адмыванні грошай[15].

Аўтар публікацый аб арганізаванай злачыннасці ва Украіне ў 2008—2011 гадах, палітычны ўцякач у Еўрасаюзе. З 2014 года — аўтар відэаблога[16] і стваральнік навінавага рэсурсу sharij.net, скіраваных на сістэматычную крытыку  (англ.) публікацый у СМІ (галоўным чынам — украінскіх), звязаных з падзеямі ва Украіне пасля Еўрамайдана  (англ.), а таксама дзейнай украінскай улады. Таксама жорстка крытыкаваў расійскую апазіцыю, у прыватнасці, Аляксея Навальнага[17].

У чэрвені 2019 года Анатоль Шарый абвясціў пра заснаванне Партыі Шарыя. 16 чэрвеня 2022 года львоўскі суд забараніў яе дзейнасць[18].

Нарадзіўся 20 жніўня 1978 года ў Кіеве.

Вучыўся на факультэце палкавой разведкі Кіеўскага вышэйшага танкавага інжынернага вучылішча  (руск.)[19].

Удзельнік Аранжавай рэвалюцыі[20].

Пачаў займацца журналістыкай у пачатку 2005 года, але «катэгарычна не гаворыць пра тое, чым займаўся да свайго прыходу ў журналістыку»[21], так як многія гады цярпеў на гульняманію  (руск.)[22][23]. У рэлігійным дачыненні трымаецца пратэстанцкіх поглядаў[24].

Дзед — Юрый Аляксандравіч Горскі (1910—1941), лейтэнант 46-га асобнага зенітнага артылерыйскага дывізіёна, браў удзел у баях Вялікай Айчыннай і загінуў у раёне Краснай Паляны  (руск.)[25].

Прадзед — патомны дваранін Аляксандр Клеменцьевіч Горскі, пасля рэвалюцыі 1917 года не эміграваў, кіраваў будаваннем дзяржаўных аб’ектаў, у 1937 годзе абвінавачаны ў шпіянажы і расстраляны, прабабуля, Алена Міхайлаўна Горская, саслана і правяла ў зняволенні 16 гадоў, у 1956 годзе абодва цалкам рэабілітаваны[26][27][28][29][30].

Журналісцкая дзейнасць да 2011 года

[правіць | правіць зыходнік]
  • З 2005 года працаваў:
    • ва Украіне ў глянцавых выданнях «Натали», «Единственная», «Полина»; газеце «Сегодня  (укр.)».
у Расіі супрацоўнічаў з газетай «Московский Комсомолец» і інш.
  • 2006 год — да перыяду працы Шарыя ў жаночых глянцавых часопісах адносіцца яго артыкул «Почему спит ребёнок»[31], напісаны ў снежні 2006 года, у якім журналіст падняў пытанне пра выкарыстанне дзяцей прафесійнымі жабракамі ў Кіеве.
  • З 2008 года — сталы аўтар інтэрнэт-выданняў  (англ.) From-UA, Обозреватель (obozrevatel.com), з 2009 года працаваў толькі з інтэрнэт-выданнямі.
  • З 2008 года да пачатку 2012 года, калі ўцёк з Украіны, быў кіраўніком аддзела расследаванняў сайта «Обозреватель».

Артыкул пра педафілаў

[правіць | правіць зыходнік]

У кастрычніку 2009 года Шарый апублікаваў артыкул «Публичный детский дом». У артыкуле апавядаецца аб велізарным (плошча 5000 м²), фешэнэбельным (з басейнамі і салонамі SPA) адэскім дзіцячым доме  (руск.) «Жемчужинка», абвешаным камерамі відэаназірання  (англ.), у якім змяшчаюцца ўсяго 23 хлопчыкі і дзяўчынкі, а колькасць супрацоўнікаў амаль у 2 разы перавышае колькасць дзяцей. Бліжэй да ночы да дзіцячага дома з’язджаюцца элітныя іншамаркі, а раніцай раз’язджаюцца[32].

Пачынаючы з 2007 года народны дэпутат Міхаіл Сірата  (укр.) і кіраўнік назіральнага савета Усеўкраінскай грамадскай арганізацыі «Грамадства роўных магчымасцей» Святлана Дзядчанка запатрабавалі правесці праверку дзейнасці дзіцячага дома, пісалі ў МУС, у пракуратуру, у СБУ. У 2008 годзе Міхаіл Сірата загінуў у аўтааварыі[32]. Пасля таго, як СБУ занялася праверкай, знік журнал наведванняў «Жамчужынкі». Супрацоўнікі адмовіліся дапусціць медыкаў і псіхолагаў да дзяцей для правядзення праверкі, матывуючы гэта тым, што дзецям будзе нанесеная душэўная траўма[32].

Летам 2010 года Аксана Дроган, выканаўчы дырэктар дабрачыннага фонду «К», які будаваў фешэнэбельны дзіцячы дом і валодае ім, падала ў суд на Шарыя, абвінавачваючы яго ў паклёпе[33].

4 жніўня 2010 года Шарый апублікаваў другі артыкул «За статью о педофилии — под суд»[34], у якім разабраў абвінаваўчы працэс. 15 верасня на тэлефон Шарыя паступіў званок з адэскага стацыянарнага тэлефона, і невядомы мужчына параіў яму заплаціць па пазове, інакш яму «адрэжуць галаву і загубляць». У той жа вечар журналіст звярнуўся з заявай у СБУ, якая аднак ніякім чынам не адрэагавала на сігнал[33][35]. 19 верасня Шарый быў прызнаны вінаватым рашэннем суда па пазове Дзіцячага дома «Жамчужынка» і быў абавязаны пакрыць Фонду «К» маральную шкоду ў памеры 1000 грыўняў[36].

Справа аб стральбе ў «Макдональдсе»

[правіць | правіць зыходнік]

1 мая 2011 года Анатоль Шарый двойчы стрэліў у наведвальніка закусачнай «McDonald’s» у Кіеве. З гэтай нагоды Анатоль Шарый заявіў, што калі ён абедаў з жонкай, да століка падышоў невядомы і пачаў іх абражаць. Калі журналіст папрасіў яго супакоіцца, той прапанаваў выйсці «разабрацца». З-за агрэсіі па-за сценамі Макдональдса Шарый двойчы стрэліў у яго з траўматычнага пісталета  (руск.), трапіўшы ў нагу і жывот. Шарый сам выклікаў міліцыю, але быў затрыманы, і яго пісталет канфіскаваны[37].

16 чэрвеня калезе Шарыя, журналісту Аляксандру Чаленку саветнік Міністра ўнутраных спраў Канстанцін Стагній паведаміў, што начальніку ГУ МУС Кіева генералу Крыкуну асабіста міністрам Магілёвым пастаўлена задача «вырашыць пытанне з Шарыем» з мэтай недапушчэння напісання наступных негатыўных матэрыялаў аб упраўленні па барацьбе з незаконным абаротам наркотыкаў МУС Украіны. 20 чэрвеня Шарый даў прэс-канферэнцыю ў выданні «Обозреватель» і заявіў, што «справа аб стральбе ў Макдональдсе» — гэта ціск з боку МУС і УБНАН; таксама ён распавядаў, што пражывае адкрыта, мабільнік не мяняў. Газета «Еврейский мир» размясціла артыкул, дзе сцвярджалася, што імя невядомага, які справакаваў канфлікт у закусачнай, фігуравала ў спісах пазаштатных агентаў кіеўскай міліцыі[38]. 21 чэрвеня супраць Шарыя распачалі крымінальную справу па артыкуле 296 ч. 4. Крымінальнага кодэкса. У выданні «Обозреватель» з’явіліся супрацоўнікі міліцыі і пад запіс відэакамер перадалі Шарыю позвы. Следчыя Шаўчэнкаўскага СА ТВМ-3 расследавалі справу за 4 рабочых дня.

У ходзе суда па справе № 10-26059 па стральбе ў Макдональдсе сведкі абвінавачвання заявілі, што перад дачай паказанняў у Шаўчэнкаўскае РУ ГУ МУС Кіева іх азнаёмілі з відэазапісамі камер назірання. Суддзя Шаўчэнкаўскага суда горада Кіева адмовіў ва ўсіх хадайніцтвах з нагоды выкліку ў суд сведак па справе, здольных паставіць пад сумнеў абвінаваўчае заключэнне, аб выпатрабаванні відэа з залы Макдональдса, аб выпатрабаванні схемы размяшчэння сталоў, і гэтак далей. На судзе паабяцалі прысутнічаць назіральнікі ад «прадстаўніцтва Еўракамісіі ў Кіеве»[39].

Расследаванне забойстваў бяздомных жывёл

[правіць | правіць зыходнік]

У лістападзе 2011 года па выніках расследавання Шарыя затрымалі кіеўскага забойцу сабак  (англ.).

«Два дні назад „Свідок“ расказваў гісторыю пра 19-гадовага хлопца, які з асаблівым садызмам здзекаваўся з жывёл. Відэа страшных пакут збачэнец публікаваў у Інтэрнэце. На след юнака першым выйшаў журналіст, пасля чаго хлопца затрымала міліцыя»[40].

Матэрыял пра расследаванне быў прыняты праз пару гадзін пасля адпраўлення і апублікаваны на сайце obozrevatel.com пад назвай «Как „Обозреватель“ вычислил киевского маньяка»[41].

Канфлікт з МУС

[правіць | правіць зыходнік]

Вясной 2011 года Шарый пачаў пісаць артыкулы на тэмы барацьбы з арганізаванай злачыннасцю, паколькі яму стала даступная эксклюзіўная інфармацыя па пытаннях гандлю наркотыкамі, па пытаннях нелегальнага гульнявога бізнесу. Шарый асабіста ўдзельнічаў у такіх дзеяннях, як «закрыццё падпольнага казіно», што ў большай ступені адпавядала дзейнасці супрацоўніка спецслужбаў, а не журналіста.

Расследаванне злоўжыванняў у сферы незаконнага абароту наркатычных сродкаў

[правіць | правіць зыходнік]

У 2011 годзе сумесна з журналістамі канала «1+1» Шарый правёў серыю расследаванняў, прысвечаных «страхаванні» наркагандлю ва Украіне Упраўленнем па барацьбе з незаконным абаротам наркотыкаў. Вынікам такіх расследаванняў стала звальненне шэрагу высокапастаўленых афіцэраў МУС, закрыццё трох наркапунктаў у Кіеве. 7 чэрвеня выйшла частка першая артыкула «ОБНОН плюет в лицо Министру?»[42], што стала адпраўным пунктам супрацьстаяння «Шарый — МУС Украіны»[43].

Расследаванне дзейнасці незаконнага гульнявога бізнесу

[правіць | правіць зыходнік]

З журналістамі тэлеканала «1+1» выдаў некалькі расследаванняў, якія даказваюць датычнасць МУС да пакрывання нелегальных казіно ў Кіеве[44]. 12 ліпеня 2011 года Анатоля Шарыя і здымачную групу канала «1+1» бяруць у закладнікі ў памяшканні казіно[45]. Пасля спецыяльнага выпуску навін на тэлеканале «1+1» журналістаў вызваляюць.

Расследаванне «справы Алаянаў»

[правіць | правіць зыходнік]

29 чэрвеня 2011 года Шарый апублікаваў аператыўны відэазапіс МУС[46], на якім Артур Алаян, прадстаўнік вядомага ва Украіне клана Алаянаў, замовіў забойства кіеўскага бізнесмена. Таксама ў матэрыяле Шарый сцвярджаў, што прыцягнуты да адказнасці за забойства ў 2009 годзе бізнесмена Шабаба Алаяна грамадзянін РФ Мераб Суслаў невінаваты. Шарый абвінаваціў кіраўніцтва МУС Украіны ў асобе міністра ўнутраных спраў Магілёва і яго намесніка, генерал-маёра Васіля Фарынніка ў тым, што Артура Алаяна адпусцілі з прычыны атрымання МУС хабару ў памеры 1,5 мільёнаў долараў ЗША.

21 верасня 2011 года Шарый апублікаваў матэрыял «МВД Украины и езиды. Миллионы на крови. Часть 1-я»[47], у якім зноў абвінаваціў верхавіну МУС у тым, што абвінавачаны ў забойстве ўладальніка «4room» Мераб Суслаў знаходзіўся пад вартай незаконна. У той жа дзень справа № 09-22896 пра замах на Шарыя зачыняецца, і ўзбуджаецца крымінальная справа супраць самога журналіста па артыкуле 383 ч.2 Крымінальнага Кодэкса (за «інсцэніроўку замаху»).

23 снежня выходзіць артыкул «Личное дело генерала Крикуна»[48].

12 ліпеня 2011 года а 3:30 ночы, праз некалькі гадзін пасля інцыдэнту ў падпольным казіно, калі Шарый і здымачная група канала «1+1» апынуліся зачыненымі ў памяшканні, на вуліцы Радчанкі па аўтамабілі Шарыя быў зроблены стрэл. У выніку было прастрэлена лабавое і задняе шкло аўтамабіля[49], шротам пашкоджана ўнутраная ашалёўка салона, журналіст не пацярпеў. На месца здарэння прыбылі супрацоўнікі Саломенскага РУГУ МУС Украіны ў Кіеве, журналісты канала «1+1», прадстаўнікі пракуратуры і ГУ МУС. На месца прыбыла аператыўна-следчая група з кінолагам, некалькі гадзін беспаспяхова шукалі сляды злачынцаў і зброю. На месцы знаходзіліся журналісты канала «1+1», якія здымалі пошукі зброі на камеру. Як толькі журналісты і Шарый з’ехалі ў РАУС, міліцыя знайшла абрэз.

Шарый адмовіўся пісаць заяву і прызнаць сябе пацярпелым[50]. У той жа дзень следчы СУ ГУМВД Украіны ў Кіеве адабраў у журналіста ключы ад аўтамабіля, які быў блакіраваны на стаянцы Саломенскага РУГУ МУС Украіны ў Кіеве.

Па факце замаху на журналіста была ўзбуджаная крымінальная справа № 09-22896. Начальнік прэс-службы кіеўскай міліцыі Уладзімір Палішчук высунуў версію, згодна з якой Шарыя «хацелі толькі напалохаць», паколькі стральба пачалася, калі ён ужо выскачыў з машыны[38].

14 ліпеня справа пра замах была ўзята пад асабісты кантроль Прэзідэнта Украіны Януковіча[51], намесніка Генеральнага пракурора Кузьміна  (укр.) і міністра ўнутраных спраў Магілёва  (укр.). Допыты Шарыя доўжыліся па 6—10 гадзін, 15 ліпеня ў яго ўзялі адбіткі пальцаў і ўзоры ДНК.

19 ліпеня ў кватэры маці Шарыя і ў кватэры яго жонкі былі праведзены забароненыя заканадаўствам Украіны начныя ператрусы. Следчыя адбіраюць карты памяці  (англ.) і сім-карты мабільных тэлефонаў. Параднае ачапіла міліцыя, якая не дапускала на месца ператрусаў ні адвакатаў, ні калег Шарыя з канала «1+1».

Версія МУС аб інсцэніроўцы

[правіць | правіць зыходнік]

5 кастрычніка 2011 года Дэпартамент па сувязях з грамадскасцю ГУМУС Украіны ў горадзе Кіеве зрабіў рассылку па СМІ прэс-рэлізу пад назвай «Замах на забойства аказаўся інсцэніроўкай». У рэлізе сцвярджалася, што Шарый інсцэніраваў замах. 6 кастрычніка Шарый павінен быў прысутнічаць на «круглым стале» па пытаннях свабоды слова з удзелам прэзідэнта Януковіча. Аднак запрашэнне Шарыя было анулявана.

МУС сцвярджаў, што на патроне, пакінутым у ствале стрэльбы, з якой быў здзейснены стрэл па аўтамабілі Шарыя, знойдзены яго адбітак пальца. Пры гэтым паказаць дадзены доказ не можа, бо пасля пераносу адбітка на стужку для адпраўкі ў НДЭКЦ МУС Украіны адбітак на патроне быў знішчаны. 27 кастрычніка Шарый апублікаваў адкрыты ліст[52] Міністру ўнутраных спраў Магілёву, у якім прама абвінаваціў таго ў прэсінгу[50].

Крымінальны пераслед

[правіць | правіць зыходнік]

Ва Украіне супраць Анатоля Шарыя ўзбуджаны дзве крымінальныя справы:

  • 29 чэрвеня 2011 года Шарыю ўручылі пастанову аб узбуджэнні супраць яго крымінальнай справы па артыкуле 296 (хуліганства) Крымінальнага кодэкса Украіны — па стральбе 1 мая ў фастфудзе «Макдональдс», калі Анатоль Шарый двойчы стрэліў гумовымі кулямі ў невядомага, які нібыта напаў на яго жонку[53].
  • У кастрычніку 2011 года па частцы 2 артыкула 383 Крымінальнага кодэкса Украіны (заведама ілжывае паведамленне аб здзяйсненні злачынства са штучным стварэннем доказаў абвінавачвання) з-за абстрэлу аўтамабіля Шарыя 13 ліпеня (журналіста абвінавацілі ў інсцэніроўцы замаху на самога сябе)[53].

Па стане на канец 2013 года абедзве справы знаходзіліся на стадыі судовага разбору[53]. У штогадовай справаздачы праваабарончай арганізацыі Human Rights Watch за 2011 год напад на Шарыя быў згаданы, як адно з пацверджанняў пагаршэння сітуацыі для журналістаў ва Украіне[54].

Уцёкі за мяжу і прытулак

[правіць | правіць зыходнік]

7 лютага 2012 года Анатоль Шарый быў абвешчаны ва ўсеўкраінскі вышук. 19 сакавіка 2012 года ён даў інтэрв’ю, у якіх заявіў, што знаходзіцца ў Еўрасаюзе і папрасіў прытулку ў Літве[55].

8 чэрвеня 2012 года «Радыё Свабода», «Новы рэгіён», «Эхо Москвы» паведамілі пра тое, што Анатоль Шарый атрымаў прытулак у Еўрасаюзе[56]. Шарый з’яўляецца першым украінскім журналістам, які атрымаў статус бежанца ў краінах ЕС за апошнія гады[38][57].

Паводле заявы самога Шарыя, яму дапамагалі шмат людзей[58], у тым ліку экс-міністр эканомікі Украіны Багдан Данілішын[38] (паплечнік Юліі Цімашэнка). Як паведамлялася ў СМІ, Шарый, які знаходзіўся пад дзвюма падпіскамі аб нявыездзе, нелегальна пакінуў межы Украіны яшчэ ў студзені 2012 года, па чужым пашпарце выехаўшы ў Маскву, а адтуль — у Нідэрланды. Журналістамі канала «1+1» быў размешчаны кліп, які ўскосна пацвярджае тое, што Шарый пакінуў Украіну ў 2012 годзе.

Затрыманне і спроба экстрадыцыі ва Украіну

[правіць | правіць зыходнік]

16 ліпеня 2013 года Шарый быў арыштаваны ў Нідэрландах Інтэрпалам па запыце ўкраінскіх улад[57]. 18 ліпеня МЗС Украіны склаў заяву аб магчымай экстрадыцыі Шарыя[59]. 18 ліпеня 2013 года суд Нідэрландаў адмовіў Украіне ў экстрадыцыі Шарыя ва Украіну[60].

У лютым 2015 года з’явілася інфармацыя, што Анатоль Шарый, які знаходзіцца ў Літве, можа быць пазбаўлены статусу ўцекача і выдадзены праваахоўным органам Украіны (пасля абвінаваўчых артыкулаў аднаго літоўскага журналіста Міністэрства ўнутраных спраў Літвы пачало праверку яго справы і ініцыявала пэўныя юрыдычныя працэдуры)[61][62].

Палітычная прыналежнасць і погляды

[правіць | правіць зыходнік]

Шарый ніколі не дэклараваў сваю прыналежнасць да якой-небудзь палітычнай партыі. На афіцыйнай старонцы Вконтакте ў анкеце паказаў свае палітычныя перавагі як сацыялістычныя[63].

Хадайнічаючы аб наданні палітычнага прытулку ў Літве ў 2011—2012 гадах, Шарый казаў, што яму ва Украіне дапамагаюць як прадстаўнікі ўлад, так і апазіцыі[58]. Сайт «Обозреватель», на якім Шарый працаваў у 2008—2012 гадах, належыць удзельніку Аранжавай рэвалюцыі Міхаілу Бродскаму, які з выбраннем у прэзідэнты Януковіча заняў пасаду кіраўніка Дзяржаўнага камітэта па прадпрымальніцтве ва ўрадзе Азарава.

Стаўленне да гомасексуальнасці

[правіць | правіць зыходнік]

Шарый уваходзіў у аргкамітэт руху «Каханне супраць гомасексуалізму». Паводле публікацыі Фонду Генрыха Бёля, знаходзячыся на гэтай пасадзе, заявіў: «Яны [гомасексуалы] павінны сесці і быць шчаслівымі тым, што іх не забіваюць. (…) Павага павінна быць з іх боку; з майго боку, няма чаго паважаць іх. Яны — хворыя людзі». Ён канстатаваў канчатковую мэту руху словамі: «каб гомасексуалы жылі ў сваіх дамах і не выходзілі на вуліцы, у СМІ і не прапагандавалі свой лад жыцця. (…) Мы патрабуем крымінальнай адказнасці за прапаганду гомасексуалізму».[64][65]

Улетку 2020 года журналіст Сяргей Іваноў выклаў у сваім Facebook скрыны з публікацыямі Анатоля Шарыя з 2010 года, у якіх ён праявіў разуменне да знішчэння гомасексуалаў і цыган у газавых камерах падчас Трэцяга Рэйху:[66]

" Я ненавіджу Адольфа Шыкльгрубера. Гэта гідкі нягоднік і ўсё такое. Але няўжо няправы быў ён, адпраўляючы гэтую брыдоту разам з цыганчой [...] у газавыя камеры і на стэрылізацыю???!!! Як вы думаеце — вярні зараз артыкул за мужаложства — ці паменшыцца колькасць малалетак, якія пакутуюць на благія хваробы, і «зорак» з раздзяўбанымі азадкамі?[67] "

Стаўленне да жыхароў Заходняй Украіны

[правіць | правіць зыходнік]

28 красавіка 2014 года на сваім канале YouTube, звяртаючыся да жыхароў Заходняй Украіны, Шарый сказаў: «Я ўкраінец, а вы не ўкраінцы. Вы другі … ну, я не кажу, што другі клас, проста паўкроўкі …. Вы напалову … палякі, напалову венгры, напалову … незразумела што. Не кажыце кіяўлянам, як ім паводзіць сябе, як яны павінны любіць краіну, любіць свой сцяг. Таму што гэта не ваш сцяг. Вы не маеце сцяга. Вы не ўкраінцы». Відэазапіс ад 8 лютага 2018 года быў апублікаваны на канале ў Шарыя і даступны праз прамую спасылку. Пошук у інтэрнэт-архівах паказаў, што станам на 16 мая 2014 года відэа стала агульнадаступным і на той момант мела 46 630 праглядаў.[68][69]

Дзейнасць з 2014 года

[правіць | правіць зыходнік]

Пасля падзей Еўрамайдана зімой 2013—2014 гадоў Шарый набыў шырокую слыннасць, каментуючы падзеі, якія адбываюцца на Украіне і выкрываючы фальсіфікацыі («фэйкі») у СМІ (галоўным чынам украінскіх  (англ.), якія вінаваціў у хлусні, прапагандзе, замбаванні людзей[70]). З 2017 года пачаў асвятляць падзеі ў РФ, аб’ектам крытыкі стаў палітык Аляксей Навальны[71][72].

1 кастрычніка 2014 года асноўны канал Шарыя на відэахостынгу YouTube быў часова заблакаваны[16] з фармулёўкай «з прычыны падачы трэцімі бакамі шматлікіх скаргаў у сувязі з тым, што размешчаныя карыстальнікам матэрыялы парушалі аўтарскія правы»[73]. Сам журналіст назваў гэта «адназначным наездам на свабоду слова» ад каналаў «1+1», «2+2» і ТСН  (укр.) і зазначыў, што лічыць матэрыялы, якія выкладаюцца ім, цалкам заснаванымі на правілах відэахостынгу, дазваляючымі выкарыстанне чужых матэрыялаў з іх абмеркаваннем і крытыкай[74]. Пазней фармулёўка выдалення канала была зменена: замест «скаргаў на парушэнне аўтарскіх праў» было паказана «у сувязі з сур’ёзнымі парушэннямі». Не чакаючы аднаўлення заблакаванага канала, журналіст стварыў другі канал з аналагічным зместам. 15 кастрычніка, па выніках разгляду прэтэнзій адміністрацыяй відэахостынгу, асноўны канал быў адноўлены[75]. 27 кастрычніка 2014 года па зноў паступілых скаргах асноўны канал быў ізноў выдалены[76]. 11 лістапада быў на некалькі гадзін адключаны і другі канал. Па словах Шарыя, прычынай была «праверка асобы па скарзе з Украіны»[77]. 14 лістапада 2014 года асноўны канал ізноў стаў даступны[78].

Да красавіка 2016 года таксама асвятляў падзеі ў Данецкай і Луганскай абласцях. Спыніў гэта пасля негатыўнай рэакцыі на ролік да дня незалежнасці мясцовых народных рэспублік (ДНР і ЛНР) з боку падпісантаў і пражываючых у гэтых рэгіёнах жыхароў, якія вінавацілі Шарыя ў наўмысным перакручванні інфармацыі, некарэктных фармулёўках пытанняў і наўмысным падборы рэспандэнтаў[79]. Пры гэтым, Анатоль паабяцаў працягнуць працу свайго праекта «От нормальных людей», які складаецца ў перадачы грошай ад падпісантаў яго канала, пажылым жыхарам, якія знаходзяцца ў зоне канфлікту ў Данецкай і Луганскай абласцях.

Па стане на 12 кастрычніка 2016 года яго канал на YouTube займаў 577 месца па ліку праглядаў у рэйтынгу youtube-статыстыкі VSP Group (больш за 1 млрд праглядаў, больш за 853 тыс. падпісантаў)[80]. У пачатку красавіка 2017 года лік падпісантаў на канале Шарыя дасягнуў 1 мільёна[81].

Пад канец мая 2017 года разыграў журналістаў «Пятага канала», даслаўшы ім уяўны «кампрамат» на сябе самога. Скандал з-за гэтага, па версіі Шарыя, спрычыніў звальненне міністра інфармацыі Украіны Юрыя Стэця  (укр.)[70].

4 верасня 2017 года шэраг украінскіх СМІ са спасылкай на крыніцы паведаміў, што СБУ запрасіла для дачы сведчанняў памагатую Шарыя (у афіцыйным паведамленні ўстановы па гэтай нагодзе імя журналіста не раскрываецца), якая здымала за ганарар відэасюжэты для яго Youtube-канала (па версіі ўстановы, яны выкарыстоўваюцца апошнім для дыскрэдытацыі Украіны ў інтарэсах расійскіх спецслужбаў). Пасля інфармавання пра недапушчальнасць вядзення магчымай супрацьпраўнай дзейнасці ў шкоду бяспекі Украіны і аб’явы афіцыйнага папярэджання, яна была адпушчана. Па версіі Шарыя, памагатая была сілай прывезена ў СБУ, ён прыстрашыў вывезці яе і сведак яе затрымання ў ЕС, дзе правядзе прэс-канферэнцыю пра «незаконныя» дзеянні супрацоўнікаў СБУ (пра што ёсць відэазапіс[82][83]).

З 16 жніўня 2017 года — госць праграмы «Персонально ваш» радыёстанцыі «Эхо Москвы»[84].

14 лістапада 2017 Анатоль Шарый уступіў у Еўрапейскую федэрацыю журналістаў і атрымаў адпаведнае пасведчанне міжнароднага ўзору[85].

Судовыя пазовы пасля 2014 года

[правіць | правіць зыходнік]

Пазоў ад тэлеканала «1+1»

[правіць | правіць зыходнік]

У чэрвені 2015 года Анатоль Шарый выйграў судовы працэс у тэлеканала «1+1», які падаў пазоў пра выкарыстанне фрагментаў праграмы ТСН і іх каментаванне ў роліках на відэаканале Youtube, з фармулёўкай парушэння аўтарскіх праў. Тэлеканал схаваў факт падачы гэтага пазову. На думку адваката Анатоля Шарыя Мікіты Папова, «гэта было самае сапраўднае судзейскае бязмежжа».

Былі высунуты вымогі пра забарону выкарыстання Анатолем любых відэаролікаў з тэлепраграмы ТСН. Суддзі Саломянскага раённага суда Кіева задаволілі пазоў тэлеканала. Абарона падала апеляцыйную скаргу на падставе таго, што пасяджэнне праходзіла без удзелу Шарыя, а позвы адпраўлялі па адрасе, дзе той не жыў больш за чатыры гады. 25 чэрвеня 2015 года апеляцыйная скарга была задаволена.

11 лістапада 2015 года Шарый паведаміў у сацсетцы Facebook пра паспяховы разгляд пазову Вышэйшым спецыялізаваным судом грамадзянскіх і крымінальных спраў супраць тэлеканала Ігара Каламойскага «1+1», на карысць Анатоля[86]:

Сёння я выйграў Вышэйшы спецыялізаваны суд па разглядзе грамадзянскіх і крымінальных спраў у 1+1. Касацыя канала адхілена. Выкарыстанне іх відэа на маім канале прызнана законным (да гэтага яно было прызнана законным у Штатах). З чым сябе і віншую. У мяне лепшае ўсё — журналісты, сябры, юрысты. Хто наступны? Хаця, я ведаю…

Пазоў супраць Алены Манчанка

[правіць | правіць зыходнік]

У лістападзе 2015 года Анатоль Шарый звярнуўся ў Абалонскі раённы суд Кіева з пазовам «аб абароне гонару, годнасці і дзелавой рэпутацыі» супраць сваёй зводнай сястры[87] Алены Манчанка. У сваім пазове Шарый запатрабаваў, каб Манчанка зняпраўдзіла пашыраную ў інтэрнэце заяву пра тое, што ён «педафіл і злодзей», а яго сужыцелька Вольга Бандарэнка «займаецца прастытуцыяй»[88]. 19 студзеня 2016 года суд адмовіў у задавальненні пазову[89], спаслаўшыся на Пленум Вярхоўнага суда Украіны № 1 ад 29 лютага 2009 года, паводле якога адказнасць за распаўсюджванне інфармацыі, якая ганіць гонар, ускладаецца не на таго, хто прамовіў інфармацыю, а на таго, хто яе апублікаваў, а пры немагчымасці яго вызначыць — на ўладальніка рэсурсу, на якім была апублікавана інфармацыя, пры немагчымасці ж усталяваць і таго і іншага, цяжар доваду кладзецца на заяўніка[90].

Пазоў супраць «Детектор Медиа»

[правіць | правіць зыходнік]

У лютым 2017 года Анатоль Шарый запатрабаваў праз суд аспрэчыць апублікаваную выданнем «Детектор Медиа» інфармацыю, якая паводле яго думкі, знеслаўляе яго гонар, годнасць і дзелавую рэпутацыю. Прычынай стаў артыкул журналіста Багдана Лагвіненкі «Друга найчисленніша біомаса. Про „Дождь“ і не тільки», у якой Шарый быў названы «рупарам рускага свету» і «скандальным украінскім псеўдабежанцам»[91]. У чэрвені Шаўчэнкаўскі раённы суд Кіева адхіліў пазоў[92]. У ліпені справа была скіравана ў апеляцыйны суд[93], які адхіліў пазоў 7 верасня[94].

Пазоў супраць Фейгіна

[правіць | правіць зыходнік]

18 ліпеня 2017 года адвакаты Анатоля Шарыя звярнуліся ў Хамоўніцкі  (руск.) суд горада Масква і ў Следчы камітэт Расійскай Федэрацыі  (руск.) ў сувязі з заявай адваката Марка Фейгіна, які ў эфіры радыё «Говорит Москва», звінаваціў яго ў здзяйсненні злачынства сексуальнага характару[95]. Сам журналіст просіць абвергнуць пашыраныя адвакатам звесткі[96][97][98], інтарэсы Шарыя прадстаўляла маскоўскі адвакат Сталіна Гурэвіч:

Мы падалі заяву ў СК, так як Фейгін з’яўляецца спецсуб’ектам, у адносінах яго дзейнічае асобы парадак аб адкрыцці справы. Зараз мы падаем у Хамоўніцкі суд пазоў аб абароне гонару і годнасці.

25 кастрычніка 2017 года Хамоўніцкі суд Масквы задаволіў пазоў Анатоля Шарыя, абавязаўшы Марка Фейгіна абвергнуць пашыраныя ім звесткі і спагнаўшы з яго 66 тысяч рублёў на пакрыццё судовых выдаткаў[99].

У снежні 2017 года стала вядома, што Гурэвіч падала скаргу на Марка Фейгіна ў кваліфікацыйную камісію Маскоўскай гарадской калегіі адвакатаў і Міністэрства юстыцыі Расійскай Федэрацыі  (руск.) (якое пазней падтрымала скаргу), вінавацячы калегу ў абразах яе і яе кліента ў сацыяльных сетках да і пасля працэсу. Фейгін назваў пазоў спробай вывесці з працэсу па справе ўкраінскага журналіста Рамана Сушчанкі. Пачатак разгляду скаргі быў запланаваны на 24 студзеня 2018 года[100][101].

24 красавіка 2018 года адвакацкая палата Масквы пазбавіла статусу адваката Марка Фейгіна за нецэнзурныя выказы ў сацыяльных сетках у адрас калег-адвакатаў і іх кліентаў[102].

Пазоў супраць тэлеканала «Еспресо» і Віталя Портнікава

[правіць | правіць зыходнік]

14 жніўня 2017 года Анатоль Шарый заявіў аб прыняцці Кіеўскім судом свайго пазову да тэлеканала «Эспрэса  (укр.)» і журналіста Віталя Портнікава, які назваў яго ў эфіры «крамлёўскім праектам» і сказаў аб сувязях дзейнасці блогера з «расійскімі гаспадарамі»[103].

Прэс-канферэнцыя ў Бруселі

[правіць | правіць зыходнік]

19 верасня 2017 года ў Бруселі прайшла адкрытая прэс-канферэнцыя, арганізаваная па ініцыятыве Анатоля Шарыя. Тэмай прэс-канферэнцыі стала выкраданне СБУ журналісткі прыналежнага Шарыю інтэрнэт-выдання Шарий.net, якая назвалася пад несапраўдным імем Вольга Бялова[104][105][106]. У рамках прэс-канферэнцыі пра свабоду прэсы ва Украіне таксама выступіў журналіст Руслан Кацаба  (укр.)[107]:

Журналістка… была выкрадзена ля гатэля «Дняпро», што ў цэнтры Кіева. Гэта здарылася 4 верасня [2017 года]. Многія людзі сталі сведкамі інцыдэнту. Дзяўчыну прымусілі сесці ў машыну. Яе даставілі ў офіс СБУ, дзе ўтрымлівалі без удзелу адваката, без дазволу на званок сваякам. Афіцэры выкарыстоўвалі тэхнікі псіхалагічнага ціску. Журналістка ўтрымлівалася да наступнай раніцы[107].

У СБУ прызналі факт арышту, апублікаваўшы на афіцыйнай старонцы ўстановы ў Facebook абвінавачанні ў адрас журналісткі, якая праводзіла відэа-апытанні на сацыяльна-палітычныя тэмы, у супрацы ў інтарэсах «расійскіх спецслужбаў»[108][109][110].

Паводле рэйтынгаў Аналітычнага цэнтра Brand Analytics[111], у красавіку 2015 года сайт Шарий.net увайшоў у топ-10 самых цытаваных блогаў у Рунэце[112][113].

Паводле даных рэйтынгавага агенцтва ZMIYA.COM.UA, па стане на 10 верасня 2017, старонка інтэрнэт-выдання Шарий.net займае 53 месца па папулярнасці сярод украінскіх карыстальнікаў сеткі Facebook[114].

Расійскі журналіст і тэлевядучы Уладзімір Познер, каментуючы дзейнасць Анатоля Шарыя, сказаў, што Анатоль — адзін з тых, хто мае права звацца журналістам, таму што, у адрозненне ад многіх іншых, ён заве рыдлёўку рыдлёўкай[115]:

Шарый, без сумневаў, журналіст. Ён дазволіў сабе (і, наколькі я разумею, працягвае дазваляць сабе) пісаць і казаць пра Украіну праўду. Гэта некалі скончылася тым, што яму давялося панесці ногі, і сёння ён змушаны хавацца ад улад гэтай незвычайна дэмакратычнай краіны.

Па стане на сакавік 2012 года, жонка Шарыя працавала ў Кіеве рэдактарам у часопісах «Love», «Твоё здоровье», «Твой малыш», «Счастливые родители»[58].У іх ёсць дачка Кацярына 2011 года нараджэння[50][116]. У маі 2012 года яны развяліся.

19 лістапада 2013 года на сайце «Медианяня», які публікуе падрабязнасці асабістага жыцця ўкраінскіх журналістаў, з’явілася паведамленне, што Шарый жыве ў Нідэрландах і сабраўся жаніцца — заручыўся з дзяўчынай, якую клічуць Вольга Бандарэнка[117]. Па стане на 2017 год вядома, што яны жанатыя[118].

Узнагароды і прэміі

[правіць | правіць зыходнік]
  • Прэмія Міжнароднага конкурсу Yousmi Web-Journalism Awards (2009)
  • Паводле яго ўласных слоў, на Дзень журналіста Украіны  (укр.) (6 чэрвеня 2011 года) Шарый быў узнагароджаны намеснікам міністра МУС Васілём Фарыннікам «за „прафесіяналізм“ і „аб’ектыўнасць“ пры асвятленні працы МУС»[119].
  • Лаўрэат Міжнароднай літаратурна-медыйнай прэміі імя Алеся Бузіны  (укр.) ў намінацыі «Блогеры и интернет-издания» (2016) (таксама ўзнагароду атрымала журналіст сайта «Шарий.net» Ірына Лашкевіч)[120][121].
  • «Залатая кнопка» ад відэасэрвісу YouTube за 1 мільён падпісантаў канала (2017).
  1. Шарый на сайце Socialblade
  2. а б СБУ оголосила про підозру відомому проросійському пропагандисту Шарію. Служба безпеки України (16 лютого 2021). Архівавана з першакрыніцы 16 лютого 2021.
  3. Клюєв і Шарій ідуть в Раду: чим відомі ці скандальні мисливці за мандатом. ТСН (2 ліпеня 2019).
  4. Хто такий Анатолій Шарій і чому йде в Раду(недаступная спасылка). Факти (ICTV) (3 ліпеня 2019). Архівавана з першакрыніцы 4 ліпеня 2019. Праверана 12 мая 2022.
  5. А будущее у территории, именуемой «Украиной», обещает быть просто чудным. Сказочным. И ко всем прелестям этого фантастического будущего, ко всем мини-чернобылям, голоду, болезням и деградации будет добавлен еще один размашистый штрих — гомодиктатура. — Анатолій Шарій // Обозреватель, 22 марта 2010.
  6. «Похищенная» в Киеве журналистка оказалась помощницей пророссийского блогера Шария // ICTV, 5 сентября 2017.
  7. Порошенко відзначився дивною поведінкою // Gazeta.ua, 28 лютого 2019.
  8. СЕСТРА ПРОПАГАНДИСТА-УКРАИНОФОБА ШАРИЯ ОБВИНИЛА ЕГО В ПЕДОФИЛИИ // Деловая столица, 26 Марта 2018.
  9. СБУ провела воспитательную беседу с помощницей Шария (обновлено) // Лівий берег, 5 сентября 2017.
  10. Пагуліч Л. «На захист дітей України»: наступ на сексуальні права у дискурсі релігійних правих та законодавчих ініціативах Архівавана 6 липня 2019. // Гендер, релігія і націоналізм в Україні / ред. Галина Ярманова. — Київ: ТОВ «ВТС ПРИНТ», 2012. — C. 62.
  11. Шарія оголосили у державний розшук - СБУ. Укрінформ (25 лютого 2021). Архівавана з першакрыніцы 25 лютого 2021. Праверана 25 лютого 2021.
  12. а б В Испании задержали (и отпустили, запретив покидать страну) Анатолия Шария — блогера с миллионами подписчиков, подозреваемого в Украине в госизмене. Он называл войну «кошмаром», но постоянно выступал против украинской власти. Meduza (5 мая 2022). Праверана 14 ліпеня 2022.
  13. La Audiencia Nacional archiva la extradición del bloguero prorruso reclamado por Ucrania (ісп.). ELMUNDO (4 кастрычніка 2022). Праверана 13 сакавіка 2023.
  14. J. J. Gálvez. Misterio resuelto: el bloguero Anatoli Sharii sigue en España, según concluye el juez tras darle por huido a Italia (ісп.). El País (11 кастрычніка 2022). Праверана 13 сакавіка 2023.
  15. В Литве открыли расследование против блогера Анатолия Шария. Его подозревают в отмывании денег (руск.). Meduza (13 жніўня 2022). Праверана 21 ліпеня 2022.
  16. а б Анатолий Шарий (руск.). YouTube. Праверана 26 кастрычніка 2017.
  17. Пять звезд русскоязычного YouTube, которые говорят про политику. Deutsche Welle (11 чэрвеня 2017). Праверана 14 ліпеня 2022.
  18. Украина запретила деятельность «Партии Шария». Радио «Свобода» (16 чэрвеня 2022). Праверана 13 ліпеня 2022.
  19. Анатолий Шарий: биография // 24smi.org
  20. Анатолий Шарий. Ответ Российской правозащитнице на YouTube
  21. Анатолий Шарий. 2013. Архівавана 3 верасня 2017.
  22. Балашева, Оксана. Игромана с девятилетним стажем спасла студентка. Сегодня.ua (17 жніўня 2007). — «Анатолий Шарий был игроком казино многие годы. Врачи разводили руками, родственники отвернулись. От зависимости смогла избавить влюбленная в него 18-летняя девушка Ольга Рабулец.»  Архівавана з першакрыніцы 27 лістапада 2014. Праверана 28 лістапада 2014.
  23. Специальный репортаж Анны Афанасьевой.
  24. С пасторским приветом на YouTube
  25. О Дне Победы на YouTube
  26. Горский Александр Клементьевич. mvd.gov.kz. Праверана 6 верасня 2017.
  27. Archive. Gorsky Alexander Klimentevych - Verdict (Archive - The Military Collegium of the USSR.
  28. Archive. Gorskaya Elena_Mikhailovna - Verdict (Archive - The Military Collegium of the USSR.
  29. Archive. Gorskaya Elena Mikhailovna and Gorsky Alexander Klimenevich (Archive - marriage).
  30. Archive. Gorskaya Elena Mikhaylovna (Archive - restored birth certificate).
  31. «Почему спит ребёнок», «myJane», 22.12.2006.
  32. а б в Анатолий ШАРИЙ. Публичный детский дом
  33. а б Как в Украине заботятся о сиротах и расправляются с неугодными журналистами | Politiko(недаступная спасылка). politiko.ua. Архівавана з першакрыніцы 4 мая 2017. Праверана 26 кастрычніка 2017.
  34. Анатолий Шарий. За статью о педофилии — под суд
  35. Александр Чаленко: Журналист в From-UA написал об одесских педофилах, теперь ему пообещали снять голову. Українська правда - Блоги. Праверана 26 кастрычніка 2017.
  36. Журналист А. Шарий признан виновным решением суда по иску Детского дома «Жемчужинка» Архівавана 8 мая 2014.
  37. Журналист Анатолий Шарий задержан за применение оружия. У его жены - нервный срыв(недаступная спасылка). Фраза.ua (2 мая 2011). Архівавана з першакрыніцы 7 чэрвеня 2014. Праверана 5 чэрвеня 2014.
    Юрий Колесников.. «…Журналист устроил стрельбу в центре Киева». ОРД (4 мая 2011). Праверана 5 чэрвеня 2014.
  38. а б в г Ирина Копровская.. Анатолий Шарий стал первым украинским журналистом, которому предоставили политическое убежище в Евросоюзe. Факты и комментарии (17 июля 2012). Праверана 5 чэрвеня 2014.
  39. Преследование журналиста Шария со стороны милиции на контроле у Еврокомиссии. 02.11.2011. Архівавана 7 снежня 2013.
  40. Марина Борисполец, Андрей Мартищенко. В Киеве задержан 19-летний убийца собак. ntn.ua (17 лістапада 2011).
  41. А. Шарий. Как «Обозреватель» вычислил киевского маньяка. obozrevatel.com (10 лістапада 2011).
  42. «ОБНОН плюет в лицо Министру?»
  43. «Шарий — МВД Украины». Архівавана 20 лістапада 2011.
  44. МВД и подпольное казино
  45. Журналистов «Обозревателя» и 1+1 взяли в «заложники». Обозреватель (13 июля 2011). Праверана 5 чэрвеня 2014.
  46. Частное МВД Архівавана 2 студзеня 2012.
  47. «МВД Украины и езиды. Миллионы на крови. Часть 1-я» Архівавана 25 студзеня 2012.
  48. «Личное дело генерала Крикуна».(недаступная спасылка)
  49. Журналистов заперли в зале игровых автоматов, а потом обстреляли. Фокус (13 июля 2011). Праверана 5 чэрвеня 2014.
  50. а б в Александр Чаленко.. Открытое письмо Анатолия Шария министру Могилеву. Украинская правда. Блоги (27 октября 2011). Праверана 5 чэрвеня 2014.
  51. Янукович поручил расследовать покушение на убийство журналиста Шария
  52. Открытое письмо Анатолия Шария министру Могилеву
  53. а б в МИД Литвы выясняет обстоятельства задержания украинца Шария в Нидерландах(недаступная спасылка). Литовский курьер (18 июля 2013). Архівавана з першакрыніцы 29 ліпеня 2014. Праверана 5 чэрвеня 2014.
  54. Иностранные правозащитники заявляют об ухудшении ситуации в Украине и об избиении нелегалов на Волыни(недаступная спасылка). NEWSru (2 февраля 2012). Архівавана з першакрыніцы 3 снежня 2013. Праверана 5 чэрвеня 2014.
  55. Украинский журналист попросил убежище в Литве. Украинская правда (19 марта 2012). Праверана 5 чэрвеня 2014.
  56. Киевский журналист, писавший о коррупции в МВД Украины, получил убежище в Евросоюзе. Он готовится издать книгу в России. 08.06.2012. Архівавана 2 снежня 2013.
  57. а б Украинца арестовали в Голландии. Журналиста Анатолия Шария хотят выслать в нашу страну. Комсомольская правда (17 июля 2013). Праверана 5 чэрвеня 2014.
  58. а б в «Украинский журналист Анатолий Шарий попросил убежища в Евросоюзе». Рахель Гедрич. Сайт «Еврейский мир», Нью-Йорк, США. 19 марта 2012. Архівавана 2 снежня 2013.
  59. МИД Украины подтверждает задержание журналиста в Амстердаме. РИА Новости (18 июля 2013). Праверана 5 чэрвеня 2014.
  60. Арестованного в Амстердаме украинского журналиста отпустили. Корреспондент.net (18 июля 2013). Праверана 5 чэрвеня 2014.
  61. В Литве поговаривают, что украинец Шарий может потерять политическое убежище
  62. Анатолий Шарий: Я не позволю себя убить за правду об Украине Архівавана 19 лютага 2015.
  63. Анатолий Шарий на ВКонтакте..
  64. «На захист дітей України»: наступ на сексуальні права у дискурсі релігійних правих та законодавчих ініціативах // Гендер, релігія і націоналізм в Україні / ред. Галина Ярманова. С. 62.
  65. Manifold Angels of Gender. www.ge.boell.org. Праверана 5 кастрычніка 2019., Heinrich-Böll-Stiftung. С. 42-43.
  66. Шария подозревают в госизмене: чем известен скандальный блогер. РБК. Праверана March 7, 2021.
  67. А если гомосексуалистов кастрировать?
  68. Про-российский блогер назвал жителей Западной Украины людьми второго сорта (ВИДЕО). Архівавана з першакрыніцы 23 червня 2018. Праверана 23 червня 2018.
  69. Анатолій Шарій: скандальний блазень і невдаха на службі Кремля. Архівавана з першакрыніцы 18 листопада 2018. Праверана 18 листопада 2018.
  70. а б «Украинские журналисты упали ниже дна». Как блогер Анатолий Шарий уволил министра информации Украины. Lenta.ru (2 чэрвеня 2017).
  71. Шарий нашел новые ляпы в «расследовании» Навального про «дачу Путина» «Взгляд», 31.08.2017
  72. Шарий сравнил Навального с Муссолини «Взгляд», 13.09.2017
  73. Ридус Канал Коломойского «1+1» написал донос на медиаэксперта Анатолия Шария
  74. Украинский блогер: Мой канал заблокировали за разоблачение лжи киевских СМИ. RT (4 кастрычніка 2014). Праверана 4 кастрычніка 2014.
  75. Шарий по поводу восстановления своего канала на YouTube
  76. Шо, опять?! на YouTube
  77. А. Шарий на Facebook
  78. Третья разблокировка моих каналов на YouTube
  79. «Нас победили, мы уходим»: почему Шарий поссорился с жителями Донбасса «Ruposters», 12.04.2016
  80. SuperSharij YouTube Stats. Channel Statistics | VSP Stats - All YouTube Statistics. Архівавана з першакрыніцы 28 сакавіка 2016. Праверана 14 чэрвеня 2015.
  81. С миллионом тебя, Толя на YouTube
  82. В СБУ жестко поговорили с помощницей блогера Шария «Украинская правда», 05.09.2017
  83. Юлiя Шестакова. СБУ оголосила застереження помічниці Шарія «Детектор Медиа», 05.09.2017
  84. Анатолий Шарий — Персоны «Эхо Москвы»
  85. "Разрешается поздравить. Анатолий Шарий вступил в Европейскую Федерацию Журналистов". Альтернатива [руская]. Праверана 2017-12-07.
  86. Анатолий Шарий (руск.). www.facebook.com. Праверана 6 верасня 2017.
  87. Ответы на вопросы Ч1 на YouTube
  88. Сестра Шария: Анатолий вор и педофил, он может сесть в тюрьму
  89. Шарий не смог убедить суд, что обвинения в педофилии оскорбляют его достоинство Архівавана 6 мая 2018.
  90. Про судову практику у справах про захист гідності та честі фізичної особи, а також ділової репутації фізичної та юридичної особи
  91. «Рука Кремля» и «рупор русского мира»: за что Анатолий Шарий обиделся на статью «Детектора медиа» «Детектор Медиа», 12.06.2017
  92. Суд відмовив блогеру Шарію у задоволенні позову до «Детектора медіа» «Детектор Медиа», 21.06.2017
  93. Стан розгляду справ. Справа №: 761/3950/17 від 03.02.2017 Архівавана 26 чэрвеня 2018. «Шевченковский районный суд города Киев»
  94. Апеляційний суд відмовив блогеру Шарію у задоволенні позову до «Детектора медіа» «Детектор Медиа», 07.09.2017
  95. Блогер Шарий подал в суд на адвоката Фейгина из-за обвинений в педофилии. govoritmoskva.ru. Праверана 18 ліпеня 2017.
  96. "Шарий потребовал возбудить дело о клевете против Фейгина". Анатолий Шарий [руская]. Праверана 2017-07-18.
  97. Журналист Шарий подал иск к адвокату Фейгину (руск.). Эхо Москвы. Праверана 18 ліпеня 2017.
  98. "Журналист Анатолий Шарий подал иск к Марку Фейгену за клевету". ВладТайм - самые независимые новости. Архівавана з арыгінала 6 верасня 2017. Праверана 2017-07-18.
  99. "Суд в Москве обязал адвоката Фейгина опровергнуть сведения о журналисте Шарии". ТАСС [руская]. Праверана 2017-10-26.
  100. Алексей Соковнин. Известному адвокату предъявили оскорбление коллеги Газета «Коммерсантъ» № 227 от 06.12.2017, стр. 4
  101. Фейгин: жалобу от Шария «продвигает» Минюст РФ Архівавана 22 жніўня 2018. «Укринформ», 07.12.2017
  102. "Защитника Pussy Riot и Надежды Савченко лишили статуса адвоката". РИА Новости(руск.). 20180424T2033+0300Z. Праверана 2018-04-24. {{cite news}}: Праверце значэнне даты ў: |date= (даведка)
  103. Киевский суд принял иск Шария против Портникова по делу о «российских хозяевах» Архівавана 6 верасня 2017. // Страна.ua, 15.08.2017
  104. Помощница блогера Анатолия Шария рассказала в Европе о произволе СБУ
  105. Ukraine on the way back to pre-Maidan Square era - Analyses - EBR. www.europeanbusinessreview.eu. Праверана 20 верасня 2017.
  106. OSCE. Human Dimension Implementation Meeting (HDIM) 2017(недаступная спасылка). Organization for Security and Co-operation in Europe (19 верасня 2017). Архівавана з першакрыніцы 24 кастрычніка 2017. Праверана 28 кастрычніка 2017.
  107. а б Press Conference | Freedom of press in Ukraine | Press Club Brussels Europe (англ.)(недаступная спасылка). www.pressclub.be. Архівавана з першакрыніцы 21 верасня 2017. Праверана 19 верасня 2017.
  108. Служба безпеки України (руск.). www.facebook.com. Праверана 19 верасня 2017.
  109. "В СБУ сообщили, что "пригласили для предоставления объяснений" помощницу пророссийского пропагандиста". Интерфакс-Украина. Праверана 2017-09-19.
  110. В СБУ прокомментировали информацию о якобы похищении журналистки в центре Киева (руск.)(недаступная спасылка). 112.ua. Архівавана з першакрыніцы 21 верасня 2017. Праверана 19 верасня 2017.
  111. sharij.net | Результаты поиска | Блог Brand Analуtics — все о бренд мониторинге и социальной аналитике Архівавана 9 верасня 2017.
  112. Brand Analytics. blog.br-analytics.ru. Праверана 10 верасня 2017.
  113. "Сайт Шарий.нет вошел в десятку самых цитируемых русскоязычных блогов". Шарий.net [руская]. Праверана 2017-09-10.
  114. Рейтинг аккаунтов в социальной сети Facebook(недаступная спасылка). zmiya.com.ua. Архівавана з першакрыніцы 23 кастрычніка 2017. Праверана 10 верасня 2017.
  115. «Анатолий Шарий, без сомнений, журналист». Познер Online. Праверана 8 верасня 2017.
  116. Анатолий Шарий «Частные беседы Юрия Юрина» (8) на YouTube
  117. Анатолий Шарий собрался жениться. Медианяня (19 ноября 2013). Праверана 5 чэрвеня 2014.
  118. Как в Нидерландах педофила ловили на YouTube
  119. Шарий: мы не боимся милицию и будем работать дальше. 20 июня 2011.
  120. Лауреаты и дипломанты премии Международного литературно-медийного конкурса имени Олеся Бузины // Олесь Бузина — Авторский сайт-сообщество
  121. Светлана Сметанина. Премия имени Олеся Бузины: мужество заразительно «Русский мир», 22.04.2016