Анатоль Мікалаевіч Зэкаў

Анатоль Мікалаевіч Зэкаў
Асабістыя звесткі
Дата нараджэння	20 студзеня 1955(1955-01-20) (65 гадоў)
Месца нараджэння	Патапаўка, Патапаўскі сельсавет, Буда-Кашалёўскі раён, Гомельская вобласць, БССР, СССР
Альма-матар	Гомельскі дзяржаўны ўніверсітэт імя Францыска Скарыны
Прафесійная дзейнасць
Род дзейнасці	пісьменнік
Мова твораў	беларуская
Узнагароды	Літаратурная прэмія імя Васіля Віткі[d] Залаты купідон

Анатоль Мікалаевіч Зэ́каў (нар. 20 студзеня 1955; вёска Патапаўка, Буда-Кашалёўскі раён, Гомельская вобласць) — беларускі паэт, празаік, Ганаровы грамадзянін Буда-Кашалёўскага раёна.

Біяграфія

У 1977 годзе скончыў гісторыка-філалагічны факультэт Гомельскага дзяржаўнага ўніверсітэта. Працаваў у рэдакцыі гомельскай раённай газеты «Маяк», потым — у Гомельскім райкаме камсамола: загадчыкам арганізацыйнага аддзела, другім сакратаром.

З 1980 да 1982 года — слухач Вышэйшай камсамольскай школы пры ЦК ВЛКСМ (г.Масква). У Мінску працаваў інструктарам аддзела прапаганды і агітацыі ЦК ЛКСМ Беларусі. У 1991 годзе завочна скончыў Інстытут паліталогіі і сацыяльнага кіравання Кампартыі Беларусі. Палітолаг.

З 1985 года — у рэдакцыі маладзёжнай газеты «Чырвоная змена». Затым узначальваў мінскую гарадскую газету «Добры вечар» (1990—1996) і штотыднёвік «Сталіца», працаваў у газеце «Книга и мы»(1996—1997), быў галоўным рэдактарам «Беларускай лясной газеты» (1997—2002), намеснікам і в.а. галоўнага рэдактара часопіса «Вожык»(2002—2005), рэдактарам аддзела прозы — членам рэдкалегіі часопіса «Полымя» (2006—2009). Цяпер — у рэдакцыі часопіса «Вясёлка». Працуе ў якасці тэлевядучага на канале “Беларусь-3”, дзе вядзе штотыднёвую літаратурную праграму Дыя@блог. P.S.

Аўтар тэкстаў гімнаў лясной гаспадаркі Рэспублікі Беларусь і Буда-Кашалёўскага аграрна-тэхнічнага каледжа.

Член Саюза пісьменнікаў Беларусі з 1994 года.

Творчасць

Першы верш апублікаваў у газеце «Піянер Беларусі» ў 1969 годзе. Анатоль Зэкаў напісаў некалькі разнастайных кніг. Сярод іх: кнігі паэзіі «Зона кахання», «Промнік позірку твайго» і інш. Асноўныя тэмы паэтычнай творчасці - роздум аб праблемах, якія ставіць жыццё перад чалавекам, чалавецтвам, аб вечных праблемах дабра i зла, любові i нянавісці.

А. Зэкаў валодае рэдкім у літаратуры талентам парадыста. Ён напісаў шмат пародый на вершы іншых паэтаў, такіх як Р. Баравікова, Т. Атрошанка, В. Аксак, М. Шабовіч і інш. Яго пародыі увайшлі ў зборнікі сатыры і гумару "Дуэль" i "Дуэль-2", «Вінегрэт пад фуршэт», «Каханне на снезе», “Тары-бары” і інш. У іх А.Зэкаў паўстае не толькі як парадыст, таму што на "дуэль" ён выклікае не адных паэтаў, a i розных масцей антыгерояў нашага супярэчлівага часу.

Навізной тэм, іх сучаснай трактоўкай і вобразнасцю вызначаюцца байкі Анатоля Зэкава: “Сабачы брэх”, “Крот і мышы”, “Пчолы і труцень, “Мядзведзь і размеркаванне”, Уюн і дно”, “Непаслухмяны конь”, “Паўлін і певень” і інш.

Грані таленту Зэкава адкрыліся i у прозе. Дэбютам стала кніга "Вясельнае падарожжа ў Стамбул".

Таксама ён стварыў мноства кніг для дзяцей: «Чатыры зярняткі», «Не казкі пра Сашку», «Зязюля Гулюля»і інш. І ў гэтых кнігах, адрасаваных юным чытачам, ён паказаў сябе такім жа майстрам, удумлівым, лаканічным, дасціпным і сучасным.

Песні, створаныя на аснове яго твораў, спяваюць многія беларускія выканаўцы, такія як Я. Навуменка, А. Балотнік, Г. Грамовіч, А. Ярмоленка і інш.

Ён аўтар лібрэта спектакля “Жыццё і смерць Янкі Купалы”, які быў пастаўлены ў Беларускім дзяржаўным акадэмічным музычным тэатры.

Вершы Анатоля Зэкава перакладаліся на рускую, таджыкскую і чувашскую мовы,уключаны ў школьныя падручнікі.

Бібліяграфія

Паэзія

• Боль сумлення. Вершы і паэма. (1989)
• Аварыя сумлення. Паэма. (1996)
• На арэхавым кані. Вершы (2003)
• Лісты да цябе. Вершы. (2005)
• Чарнобыльскі вецер. Вершы, паэма, былі (2006)
• Кругі ў галаве. Пародыі (2007)
• Промнік позірку твайго. Вершы пра каханне (2008)
• Не казкі пра Сашку. Мініяцюры (2013)
• Пад кронай белых аблачын. Вершы (2013)
• Безбілетны Зай. Вершы (2014)
• Вожык вёз сараканожак. Вершы (2014)
• Вінегрэт пад фуршэт. Вясёлая кніга (2015)
• Параненая памяць. Апавяданні, вершы, эсэ (2015)
• Белае сонца бяроз. Вершы і паэма (2016)
• Птушыныя арэлі. Вершы. (2017)
• Прыгарадныя чайкі. Вершы. (2018).

Проза

• «Вясельнае падарожжа ў Стамбул» (2000)
• «Генеральскі нумар» (2011)

Сатыра і гумар

• «Дуэль» (1994)
• «Дуэль-2» (1995)
• «Па самую плешку»(2003)
• «Кругі ў галаве» (2007)
• «Каханне на снезе» (2011)
• Замарожаныя пачуцці. Пародыі (2015)
• Тары-бары. Пародыі (2015)

Для дзяцей

• «Чатыры зярняткі» (2000)
• «На арэхавым кані» (2003)
• «Мянтуз сярод мядуз» (2007)
• Мянтуз сярод мядуз. Азбука-маляванка ў скорагаворках (2008)
• «Зязюля Гулюля» (2011)
• Кенгуру ці кенгура? Казкі і вершы (2013)
• Як Гаўка ў космас збіраўся. Казкі, апавяданні, вершы (2013)
• Азбуку мядзведзь вучыў Вершы (2015)
• Лічба з літарай сябруюць(2016)
• Адна сям’я – ад А да Я. Вершы (2017)
• Селі хмаркі на вярбу. Чыстагаворкі (2018)
• За месяцам – месяц. Вершы, загадкі (2018)

У зборніках

• Забароненая сукня. Як хлопчык Кастусь з ліфтам паразумеўся // Нявеста для Базыля: казкі / уклад. А. Спрынчан. — Мн.: Мастацкая літаратура, 2017. — (Беларуская аўтарская казка).

Іншае

• «Алесь» (2007) — кніга ўспамінаў пра Алеся Пісьмянкова
• лібрэта спектакля “Жыццё і смерць Янкі Купалы”, які быў растаўлены ў Беларускім дзяржаўным акадэмічным музычным тэатры.

Прэміі і ўзнагароды

• Залаты купідон (2007; сатыра і гумар)
• Літаратурная прэмія імя Васіля Віткі (2009).

Літаратура

• Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т.7: Застаўка — Кантата / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн.: Белэн, 1999. — 608 с.: іл. ISBN 985-11-0279-2

Відыяфільм

Зэкаў, Анатоль "Загадкі і лічылкі" // youtube.com https://www.youtube.com/watch?v=1pkuSIW4-l8

У сеці

• ЖУК,Таццяна. Зрабіць дзень святлейшым.https://fmmp.bntu.by/nedelya-belorusskogo-yazyka-2/