Вільяндзі (горад)

Вільяндзі
Герб	Сцяг
Краіна	Эстонія
Павет	Павет Вільяндзі
Каардынаты	58°21′48″ пн. ш. 25°35′44″ у. д.HGЯO
Кіраўнік	Мадыс Тымпсан[d]
Заснаваны	1263
Першая згадка	1154
Плошча	14,67 км² (31 снежня 2017);
Насельніцтва	▼17 255 чал. (1 студзеня 2024);
Часавы пояс	UTC+2 і UTC+03:00
Паштовыя індэксы	71020
Аўтамабільны код	D
Афіцыйны сайт	viljandi.ee
	Медыяфайлы на Вікісховішчы

Вільяндзі (эст.: Viljandi), да 1919 года — Фелін (ням.: Fellin) — горад у Эстоніі, адміністрацыйны цэнтр павета Вільяндзі. Адлегласць ад Таліна — 161 км, ад Тарту — 81 км, ад Пярну — 97 км.

Галоўная гарадская славутасць — руіны замка Вільяндзі.

Гісторыя

1154 год — упершыню згадваецца ў каментарах да арабскага атласу, у летапісах — у 1211 годзе;
1211 год — паселішча захоплена ордэнам мечаносцаў;
1283 год — атрымана права горада;
Пачатак XIV ст. — горад увайшоў у Ганзу;
1560 год — падчас Лівонскай вайны горад захоплены рускімі войскамі;
Канец XVI ст. — перайшоў пад уладу Рэчы Паспалітай, у першай чвэрці XVII ст. — пад уладу Швецыі;
1721 год — адышоў да Расіі па ўмовах Ніштацкага міру;
1783 год — Вільяндзі вернуты статус горада, якога ён быў пазбаўлены ў перыяд шведскага панавання^[3].

Насельніцтва

Год	Колькасць
2012	17 868	^[4]
2011	17 473	^[5]
2013	17 473
2014	17 602	^[6]

Год	Колькасць
2015	17 549	^[7]
2016	17 860	^[8]
2017	17 711	^[9]
2018	17 525	^[10]

Год	Колькасць
2019	17 407	^[11]
2020	17 104	^[12]
2021	16 875	^[13]
2022	17 244	^[14]

Год	Колькасць
2023	17 353	^[14]
2024	17 255	^[2]

Адукацыя і культура

Акадэмія культуры Вільяндзі
Тэатр «Угала»

Вядомыя асобы

Стэфан Айрапецян, эстонскі спявак
Аўгуст Але, эстонскі пісьменнік
Ген-Каарэл Гелат, эстонскі пісьменнік і крытык
Яак Ёала, эстонскі спявак
Уна Найсаа, эстонскі кампазітар
Эп Петронэ, эстонская пісьменніца, журналістка
Аарэ Пілв, эстонскі пісьменнік і літаратуразнаўца
Ёакім Пухк, эстонскі дзяржаўны дзеяч
Марк Соасар, эстонскі рэжысёр

Гарады-пабрацімы

Галерэя

Крыніцы

↑ ^а ^б Land Board — 1990. Праверана 11 сакавіка 2018.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5401570"></a>
↑ ^а ^б Statistical Database of Statistics Estonia Праверана 1 верасня 2024.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q59640277"></a>
↑ БРЭ. Вильянди (руск.)
↑ http://www.stat.ee/ppe-46953
↑ 2011 Population and Housing Census Праверана 14 ліпеня 2014.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q698848"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q4350770"></a>
↑ Statistical Database of Statistics Estonia Праверана 30 жніўня 2014.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q59640277"></a>
↑ Statistical Database of Statistics Estonia Праверана 27 мая 2015.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q59640277"></a>
↑ Statistical Database of Statistics Estonia Праверана 29 мая 2016.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q59640277"></a>
↑ Statistical Database of Statistics Estonia Праверана 30 мая 2017.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q59640277"></a>
↑ Statistical Database of Statistics Estonia Праверана 17 мая 2018.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q59640277"></a>
↑ Statistical Database of Statistics Estonia Праверана 9 чэрвеня 2019.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q59640277"></a>
↑ Statistical Database of Statistics Estonia Праверана 10 лістапада 2020.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q59640277"></a>
↑ Statistical Database of Statistics Estonia Праверана 4 чэрвеня 2021.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q59640277"></a>
↑ ^а ^б Statistical Database of Statistics Estonia Праверана 4 жніўня 2023.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q59640277"></a>

Спасылкі

Афіцыйная старонка (эст.)
Вільяндзі «Eestigiid.ee» (эст.)

[_62c74c04aa52fbc2-1] а ^б Land Board — 1990. Праверана 11 сакавіка 2018.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5401570"></a>

[_53250f9048be0d3d-2] а ^б Statistical Database of Statistics Estonia Праверана 1 верасня 2024.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q59640277"></a>

[3] БРЭ. Вильянди (руск.)

[_48d1081d8121b6fe-4] ttp://www.stat.ee/ppe-46953

[_3427b28066c9ad5e-5] 2011 Population and Housing Census Праверана 14 ліпеня 2014.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q698848"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q4350770"></a>

[_4b2cecf21a899a79-6] Statistical Database of Statistics Estonia Праверана 30 жніўня 2014.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q59640277"></a>

[_0897c5d39f5326ee-7] Statistical Database of Statistics Estonia Праверана 27 мая 2015.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q59640277"></a>

[_18e4142cc65bdbb7-8] Statistical Database of Statistics Estonia Праверана 29 мая 2016.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q59640277"></a>

[_de2ea1a2b3b7723c-9] Statistical Database of Statistics Estonia Праверана 30 мая 2017.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q59640277"></a>

[_637e59ce09b66418-10] Statistical Database of Statistics Estonia Праверана 17 мая 2018.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q59640277"></a>

[_9bd7c35853a10e20-11] Statistical Database of Statistics Estonia Праверана 9 чэрвеня 2019.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q59640277"></a>

[_b914d06913194335-12] Statistical Database of Statistics Estonia Праверана 10 лістапада 2020.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q59640277"></a>

[_93ec1007f355c525-13] Statistical Database of Statistics Estonia Праверана 4 чэрвеня 2021.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q59640277"></a>

[_a94586159bd7917d-14] а ^б Statistical Database of Statistics Estonia Праверана 4 жніўня 2023.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q59640277"></a>

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

Павет Вільяндзімаа
Гарадскія муніцыпалітэты	Вільяндзі Выхма Мыйзакюла
Воласці	Аб’я Вільяндзі Карксі Колга-Яані Кыа Кыпу Суўрэ-Яані Тарвасту Халістэ

Гарады Эстоніі
Сталіца	Талін
Гарады	Аб’я-Палуая Антсла Валга Вільяндзі Выру Выхма Йыгева Йыхві Каластэ Карксі-Нуя Кейла Кехра Ківіылі Кілінгі-Нымэ Кохтла-Ярвэ Кунда Курэссаарэ Кярдла Ліхула Локса Маарду Муствеэ Мыйзакюла Нарва Нарва-Йыэсуу Отэпя Пайдэ Палдыскі Пылва Пылтсамаа Пюсі Пярну Ракверэ Рапла Рапіна Саўэ Сілламяэ Сіндзі Суурэ-Яані Тамсалу Тапа Тарту Тырва Цюры Хаапсалу Элва