Дняпроўскі мост

Дняпроўскі мост
Дняпроўскі мост
	Каардынаты: 53°53′31″ пн. ш. 30°19′47″ у. д.HGЯO
Перасякае	р. Дняпро
Месца размяшчэння	г. Магілёў, Магілёўская вобласць, Беларусь
Канструкцыя
Матэрыял	жалезабетон
Колькасць пралётаў	8
Агульная даўжыня	286 м
Эксплуатацыя
Адкрыццё	1959
	; Дняпроўскі мост
	Медыяфайлы на Вікісховішчы

Дняпро́ўскі мост — аўтадарожны мост цераз Дняпро ў Магілёве. Злучае гістарычны цэнтр горада (правы бераг) і былое прадмесце Лупалава (левы). Па мосце праходзіць Пушкінскі праспект, па назве якога мост часам памылкова называюць Пу́шкінскім. Сучасны Дняпроўскі мост узведзены ў 1959 годзе з жалезабетону і мае 8 пралётаў, яго даўжыня складае 286 метраў, шырыня — 24 метра.

Гісторыя[правіць | правіць зыходнік]

Да сярэдзіны XIX стагоддзя ў Магілёве не было моста цераз р. Дняпро. Улетку і ўвосень усталёўваўся мост на драўляных плытах у раёне цяперашняга гарадскога пляжу. Узімку хадзілі і ездзілі цераз раку па лёдзе, а ўвесну перапраўляліся на двух паромах. Паромы мелі грузападымальнасць у 800 пудаў і кіраваліся вёсламі і тычкамі. Пакуль паром ішоў папярок рэкі да іншага берага, цячэннем ён ссоўваўся на адзін кіламетр і выгрузка адбывалася ўжо каля гарадскога астрога. Па цячэнні пераправа доўжылася 40 хвілін, супраць цячэння амаль паўтара гадзіны. У моцны вецер паромы не хадзілі. Пасля дажджоў было складана дабрацца з горада да самога парома. Грэбля, якая вяла праз пойму Дняпра, на працягу вярсты пакрывалася непраходным брудам^[1].

Першы мост цераз Дняпро было вырашана ўзвесці на лукавіне ракі, там, дзе яна бліжэй усяго падыходзіла да стромкага правага берага. Драўляны мост на палях, пабудаваны па праекце і пад кіраўніцтвам начальніка XI Магілёўскай акругі шляхоў зносін падпалкоўніка Мікалая Феліксавіча Ястржэмбскага, быў здадзены ў эксплуатацыю ў 1860 годзе^[1]. Вялікі ўдзел у яго будаўніцтве прыняў гарадскі галава Рыгор Гартынскі. Мост быў пабудаваны па міжнародных стандартах таго часу і атрымаў імя расійскага імператара Аляксандра I^[2]. Мост складаўся з 8 дзесяцісажнёвых арачных пралётаў і дасягаў даўжыні ў 90 пагонных сажняў. Палатно моста ўзвышалася над летнім узроўнем вады на 40 футаў^[1].

Праз некалькі дзесяцігоддзяў высвятлілася, што вузкія пралёты масты ствараюць цяжкасці для руху параходаў па Дняпры. У 1902 годзе мост быў мадэрнізаваны: два арачныя пралёты па цэнтры рэчышча ракі былі заменены на адзін пралёт з рашэцістай фермай. Але для гэтага прыйшлося прыбраць адну апору^[1].

Пасля Кастрычніцкай рэвалюцыі пачалося бурнае развіццё аўтатранспарту і нагрузкі на мост, разлічаны на калёсы і брычкі, значна ўзраслі^[1]. Пры падрыхтоўцы да пераносу сталіцы БССР з Мінска ў Магілёў, рэканструкцыя моста была ўключана ў генеральны план гарадской забудовы. Аднак сталіца ў Магілёў так і не была перанесена, а архітэктурныя пераўтварэнні ў горадзе былі згорнуты^[2].

У пачатку Вялікай Айчыннай вайны, высвятлілася, што стары мост не ў стане забяспечыць транспартаванне цяжкіх ваенных грузаў, таму побач, паводле словаў сведак, былі тэрмінова наведзены два пантонныя масты. Пры адступленні Чырвонай Арміі з Магілёва палова драўлянага моста была ўзарвана^[1]. Нямецкія сапёры паставілі дадатковую апору, замяніўшы ферму звычайным бэлечным пакрыццём^[2]^[1]. Працы завяршыліся ўзімку 1941 года, пасля чаго мост насіў імя генерала Мюлера. У маі 1943 года Дняпроўскі мост быў разбамбаваны савецкай авіяцыяй, пасля чаго зноў адбудаваны германскімі ваеннымі. Падчас акупацыі дзейнічала і іншая пераправа цераз Дняпро — у раёне гарадскога пляжу быў пабудаваны нізкі мост^[2].

Пры адступленні з горада ў чэрвені 1944 года гітлераўцы падарвалі ўсе пераправы цераз раку. Ужо ў наступным месяцы пад кіраўніцтвам ваенна-дарожнага ўпраўлення пачаліся працы па аднаўленні Дняпроўскага моста. Непасрэдна да будаўніцтва прыступілі 1 верасня таго ж года. Падчас праектавання маставога пераходу разглядаўся і праект «выпрастання выхаду ў горад з моста цераз гарадскі парк і плошчу ў кірунку на цэнтральную Першамайскую вуліцу». Аднак задуманае так і не ажыццявілі з-за тэхнічных складанасцей — занадта вялікім быў уздым вышыннага ўзроўню ад моста да гарадскога парку. Акрамя таго, цяжкасці выклікала захаванне выезду з моста на Бабруйскую шашу^[2].

20 лістапада 1944 года Дняпроўскі мост быў здадзены ў эксплуатацыю. Аднак на працягу наступных гадоў неаднаразова ўзнікала неабходнасць яго рамонту^[2].

У лютым 1956 года Магілёўскі гарвыканкам інфармаваў міністра камунальнай гаспадаркі БССР «пра аварыйны стан Дняпроўскага моста і немагчымасць яго далейшай эксплуатацыі». 16 лістапада 1956 года гарвыканкамам быў зацверджаны канчатковы праект маставога пераходу змяшанага тыпу: з жалезабетону і жалеза. Падчас будаўніцтва новага моста стары драўляны працягваў функцыянаваць. Адначасова з узвядзеннем новага моста вяліся працы па стварэнні пад’язных шляхоў з боку цэнтра горада. Быў зрэзаны ўзгорак каля Вала Чырвонай Зоркі, і вуліца Чалюскінцаў пракладзена непасрэдна да плошчы Арджанікідзэ. Да канца 1959 года будаўнічыя працы былі завершаны. Новы сучасны мост злучыў абедзве часткі горада і аж да 1967 года заставаўся адзінай у Магілёве аўтамабільнай пераправай цераз Дняпро. У 1964 годзе на пілоне моста была размешчана мемарыяльная дошка старшаму лейтэнанту Мікалаю Яшыну, камандзіру коннай разведкі, які загінуў пры вызваленні Магілёва^[2].

Рэканструкцыя[правіць | правіць зыходнік]

У 2015 годзе пачаліся працы па капітальным рамонце Дняпроўскага моста, якія прадугледжваюць істотную мадэрнізацыю пуцеправода: павелічэнне палос руху, замену зношаных металаканструкцый, бетонных бэлек, бардзюраў, агародж і іншых элементаў. на выездзе з моста на вуліцу Чалюскінцаў зроблена транспартная развязка, пабудаваны падземны пераход, які злучыў плошчу Славы з набярэжнай Дняпра^[2]. Архітэктурныя элементы моста былі абліцаваныя чырвоным гранітам, на тумбах замест бетонных шароў устаноўлены бронзавыя фігуры львоў (скульптар А. Вараб’ёў) — сімвала Магілёва.

Зноскі

↑ ^а ^б ^в ^г ^д ^е ^ё История Могилева:Днепровский мост
↑ ^а ^б ^в ^г ^д ^е ^ё ^ж История одного моста (нявызн.)(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 30 кастрычніка 2016. Праверана 23 кастрычніка 2016.

Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]

На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Дняпроўскі мост

[masheka-1] а ^б ^в ^г ^д ^е ^ё История Могилева:Днепровский мост

[vestnikmogileva-2] а ^б ^в ^г ^д ^е ^ё ^ж История одного моста (нявызн.)(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 30 кастрычніка 2016. Праверана 23 кастрычніка 2016.

[1]

[2]