Дняпроўскі мост
Дняпроўскі мост | |
---|---|
![]() | |
Каардынаты: 53°53′31″ пн. ш. 30°19′47″ у. д.HGЯO | |
Перасякае | р. Дняпро |
Месца размяшчэння | г. Магілёў, Магілёўская вобласць, Беларусь |
Канструкцыя | |
Матэрыял | жалезабетон |
Колькасць пралётаў | 8 |
Агульная даўжыня | 286 м |
Эксплуатацыя | |
Адкрыццё | 1959 |
|
|
![]() |
Дняпро́ўскі мост — аўтадарожны мост цераз Дняпро ў Магілёве. Злучае гістарычны цэнтр горада (правы бераг) і былое прадмесце Лупалава (левы). Па мосце праходзіць Пушкінскі праспект, па назве якога мост часам памылкова называюць Пу́шкінскім. Сучасны Дняпроўскі мост узведзены ў 1959 годзе з жалезабетону і мае 8 пралётаў, яго даўжыня складае 286 метраў, шырыня — 24 метра.
Гісторыя[правіць | правіць зыходнік]
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/Mahilo%C5%AD%2C_Dniapro._%D0%9C%D0%B0%D0%B3%D1%96%D0%BB%D1%91%D1%9E%2C_%D0%94%D0%BD%D1%8F%D0%BF%D1%80%D0%BE_%28N._Orda%2C_10.08.1877%29.jpg/220px-Mahilo%C5%AD%2C_Dniapro._%D0%9C%D0%B0%D0%B3%D1%96%D0%BB%D1%91%D1%9E%2C_%D0%94%D0%BD%D1%8F%D0%BF%D1%80%D0%BE_%28N._Orda%2C_10.08.1877%29.jpg)
Да сярэдзіны XIX стагоддзя ў Магілёве не было моста цераз р. Дняпро. Улетку і ўвосень усталёўваўся мост на драўляных плытах у раёне цяперашняга гарадскога пляжу. Узімку хадзілі і ездзілі цераз раку па лёдзе, а ўвесну перапраўляліся на двух паромах. Паромы мелі грузападымальнасць у 800 пудаў і кіраваліся вёсламі і тычкамі. Пакуль паром ішоў папярок рэкі да іншага берага, цячэннем ён ссоўваўся на адзін кіламетр і выгрузка адбывалася ўжо каля гарадскога астрога. Па цячэнні пераправа доўжылася 40 хвілін, супраць цячэння амаль паўтара гадзіны. У моцны вецер паромы не хадзілі. Пасля дажджоў было складана дабрацца з горада да самога парома. Грэбля, якая вяла праз пойму Дняпра, на працягу вярсты пакрывалася непраходным брудам[1].
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/85/Mahilo%C5%AD%2C_Dniapro%C5%ADski_most-Traje%C4%8D%C4%8Da._%D0%9C%D0%B0%D0%B3%D1%96%D0%BB%D1%91%D1%9E%2C_%D0%94%D0%BD%D1%8F%D0%BF%D1%80%D0%BE%D1%9E%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%BC%D0%BE%D1%81%D1%82-%D0%A2%D1%80%D0%B0%D0%B5%D1%87%D1%87%D0%B0_%28M._Astankovi%C4%8D%2C_1890-99%2C_1901%29.jpg/220px-Mahilo%C5%AD%2C_Dniapro%C5%ADski_most-Traje%C4%8D%C4%8Da._%D0%9C%D0%B0%D0%B3%D1%96%D0%BB%D1%91%D1%9E%2C_%D0%94%D0%BD%D1%8F%D0%BF%D1%80%D0%BE%D1%9E%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%BC%D0%BE%D1%81%D1%82-%D0%A2%D1%80%D0%B0%D0%B5%D1%87%D1%87%D0%B0_%28M._Astankovi%C4%8D%2C_1890-99%2C_1901%29.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/10/Mahilo%C5%AD%2C_Dniapro._%D0%9C%D0%B0%D0%B3%D1%96%D0%BB%D1%91%D1%9E%2C_%D0%94%D0%BD%D1%8F%D0%BF%D1%80%D0%BE_%28S._Aleksandrov%2C_1870-79%29_%282%29.jpg/220px-Mahilo%C5%AD%2C_Dniapro._%D0%9C%D0%B0%D0%B3%D1%96%D0%BB%D1%91%D1%9E%2C_%D0%94%D0%BD%D1%8F%D0%BF%D1%80%D0%BE_%28S._Aleksandrov%2C_1870-79%29_%282%29.jpg)
Першы мост цераз Дняпро было вырашана ўзвесці на лукавіне ракі, там, дзе яна бліжэй усяго падыходзіла да стромкага правага берага. Драўляны мост на палях, пабудаваны па праекце і пад кіраўніцтвам начальніка XI Магілёўскай акругі шляхоў зносін падпалкоўніка Мікалая Феліксавіча Ястржэмбскага, быў здадзены ў эксплуатацыю ў 1860 годзе[1]. Вялікі ўдзел у яго будаўніцтве прыняў гарадскі галава Рыгор Гартынскі. Мост быў пабудаваны па міжнародных стандартах таго часу і атрымаў імя расійскага імператара Аляксандра I[2]. Мост складаўся з 8 дзесяцісажнёвых арачных пралётаў і дасягаў даўжыні ў 90 пагонных сажняў. Палатно моста ўзвышалася над летнім узроўнем вады на 40 футаў[1].
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9c/Mahilo%C5%AD%2C_Dniapro%C5%ADski_most._%D0%9C%D0%B0%D0%B3%D1%96%D0%BB%D1%91%D1%9E%2C_%D0%94%D0%BD%D1%8F%D0%BF%D1%80%D0%BE%D1%9E%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%BC%D0%BE%D1%81%D1%82_%281901-17%29.jpg/220px-Mahilo%C5%AD%2C_Dniapro%C5%ADski_most._%D0%9C%D0%B0%D0%B3%D1%96%D0%BB%D1%91%D1%9E%2C_%D0%94%D0%BD%D1%8F%D0%BF%D1%80%D0%BE%D1%9E%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%BC%D0%BE%D1%81%D1%82_%281901-17%29.jpg)
Праз некалькі дзесяцігоддзяў высвятлілася, што вузкія пралёты масты ствараюць цяжкасці для руху параходаў па Дняпры. У 1902 годзе мост быў мадэрнізаваны: два арачныя пралёты па цэнтры рэчышча ракі былі заменены на адзін пралёт з рашэцістай фермай. Але для гэтага прыйшлося прыбраць адну апору[1].
Пасля Кастрычніцкай рэвалюцыі пачалося бурнае развіццё аўтатранспарту і нагрузкі на мост, разлічаны на калёсы і брычкі, значна ўзраслі[1]. Пры падрыхтоўцы да пераносу сталіцы БССР з Мінска ў Магілёў, рэканструкцыя моста была ўключана ў генеральны план гарадской забудовы. Аднак сталіца ў Магілёў так і не была перанесена, а архітэктурныя пераўтварэнні ў горадзе былі згорнуты[2].
У пачатку Вялікай Айчыннай вайны, высвятлілася, што стары мост не ў стане забяспечыць транспартаванне цяжкіх ваенных грузаў, таму побач, паводле словаў сведак, былі тэрмінова наведзены два пантонныя масты. Пры адступленні Чырвонай Арміі з Магілёва палова драўлянага моста была ўзарвана[1]. Нямецкія сапёры паставілі дадатковую апору, замяніўшы ферму звычайным бэлечным пакрыццём[2][1]. Працы завяршыліся ўзімку 1941 года, пасля чаго мост насіў імя генерала Мюлера. У маі 1943 года Дняпроўскі мост быў разбамбаваны савецкай авіяцыяй, пасля чаго зноў адбудаваны германскімі ваеннымі. Падчас акупацыі дзейнічала і іншая пераправа цераз Дняпро — у раёне гарадскога пляжу быў пабудаваны нізкі мост[2].
Пры адступленні з горада ў чэрвені 1944 года гітлераўцы падарвалі ўсе пераправы цераз раку. Ужо ў наступным месяцы пад кіраўніцтвам ваенна-дарожнага ўпраўлення пачаліся працы па аднаўленні Дняпроўскага моста. Непасрэдна да будаўніцтва прыступілі 1 верасня таго ж года. Падчас праектавання маставога пераходу разглядаўся і праект «выпрастання выхаду ў горад з моста цераз гарадскі парк і плошчу ў кірунку на цэнтральную Першамайскую вуліцу». Аднак задуманае так і не ажыццявілі з-за тэхнічных складанасцей — занадта вялікім быў уздым вышыннага ўзроўню ад моста да гарадскога парку. Акрамя таго, цяжкасці выклікала захаванне выезду з моста на Бабруйскую шашу[2].
20 лістапада 1944 года Дняпроўскі мост быў здадзены ў эксплуатацыю. Аднак на працягу наступных гадоў неаднаразова ўзнікала неабходнасць яго рамонту[2].
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/12/Lieninski_District%2C_Mogilev%2C_Belarus_-_panoramio_%28478%29.jpg/220px-Lieninski_District%2C_Mogilev%2C_Belarus_-_panoramio_%28478%29.jpg)
У лютым 1956 года Магілёўскі гарвыканкам інфармаваў міністра камунальнай гаспадаркі БССР «пра аварыйны стан Дняпроўскага моста і немагчымасць яго далейшай эксплуатацыі». 16 лістапада 1956 года гарвыканкамам быў зацверджаны канчатковы праект маставога пераходу змяшанага тыпу: з жалезабетону і жалеза. Падчас будаўніцтва новага моста стары драўляны працягваў функцыянаваць. Адначасова з узвядзеннем новага моста вяліся працы па стварэнні пад’язных шляхоў з боку цэнтра горада. Быў зрэзаны ўзгорак каля Вала Чырвонай Зоркі, і вуліца Чалюскінцаў пракладзена непасрэдна да плошчы Арджанікідзэ. Да канца 1959 года будаўнічыя працы былі завершаны. Новы сучасны мост злучыў абедзве часткі горада і аж да 1967 года заставаўся адзінай у Магілёве аўтамабільнай пераправай цераз Дняпро. У 1964 годзе на пілоне моста была размешчана мемарыяльная дошка старшаму лейтэнанту Мікалаю Яшыну, камандзіру коннай разведкі, які загінуў пры вызваленні Магілёва[2].
Рэканструкцыя[правіць | правіць зыходнік]
У 2015 годзе пачаліся працы па капітальным рамонце Дняпроўскага моста, якія прадугледжваюць істотную мадэрнізацыю пуцеправода: павелічэнне палос руху, замену зношаных металаканструкцый, бетонных бэлек, бардзюраў, агародж і іншых элементаў. на выездзе з моста на вуліцу Чалюскінцаў зроблена транспартная развязка, пабудаваны падземны пераход, які злучыў плошчу Славы з набярэжнай Дняпра[2]. Архітэктурныя элементы моста былі абліцаваныя чырвоным гранітам, на тумбах замест бетонных шароў устаноўлены бронзавыя фігуры львоў (скульптар А. Вараб’ёў) — сімвала Магілёва.
Зноскі
Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]
На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Дняпроўскі мост