Перайсці да зместу

Кромержыж

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Горад
Кромержыж
Kroměříž
Герб Сцяг
Герб Сцяг
Краіна
Край
Раён
Каардынаты
Кіраўнік
Першая згадка
Плошча
55,61 км²
Вышыня цэнтра
201 м
Насельніцтва
▼ 28 967 чалавек (2012)
Часавы пояс
Паштовыя індэксы
767 01[2]
Аўтамабільны код
Z
Афіцыйны сайт
Кромержыж на карце Чэхіі
Кромержыж (Чэхія)
Кромержыж

Кро́мержыж (чэшск.: Kroměříž, Крэмзір (ням.: Kremsier)) — горад на ўсходзе Чэхіі, у раёне Кромержыж Злінскага края. Размешчаны у гістарычным раёне Маравія, на беразе ракі Морава, на вышыні 201 метр над узроўнем мора. Плошча горада складае 55,61 км². Падзелены на 10 гарадскіх раёнаў. Насельніцтва складае 29 374 чалавекі (2006).

Вядомы як Ганацкія Афіны (Hanácké Athény). У 1997 годзе гэты горад, сярэдневяковы цэнтр якога знаходзіцца пад абаронай дзяржавы, быў прызнаны найпрыгожым гістарычным горадам Чэшскай Рэспублікі. У 1998 годзе тэрыторыя Архібіскупскага палаца была ўнесена ў спіс Сусветнай спадчыны ЮНЕСКА.

Гісторыя

[правіць | правіць зыходнік]

Кромержыж — старадаўні горад Краіны Ганакаў. Першае паселішча з'явілася на тэрыторыі Кромержыжа яшчэ ў часы Вялікай Маравіі. Упершыню згадваецца як вёска ў 1110 годзе, калі быў набыты оламаўцкім біскупам Ёганам II. Кромержыжу, размешчанаму на скрыжаванні гандлёвых шляхоў, у 1266 годзе ўказам чэшскага караля Пржэмысла Отакара II быў пададзены статус горада, у тым жа годзе ў пачынаецца будаўніцтва замка. У 1290 годзе ўводзіцца гарадское права.

У часы Гусіцкіх войнаў Кромержыж быў апорай гусітаў у Маравіі. Вернуты быў Оламаўцкім біскупам толькі ў 1456 годзе. У 1467—1471 гадах горад апынуўся ў цэнтры ваенных дзеянняў паміж арміямі чэшскага караля Іржы з Подзебрадаў і венгерскага караля Мацвея Корвіна.

У XVI — пачатку XVII стагоддзя Кромержыж ператвараецца ў адзін з найважнейшых палітычных і культурных цэнтраў Маравіі. Аднак у часы Трыццацігадовай вайны горад быў захоплены і цалкам разбураны шведамі. Ізноў адбудаваны толькі ў другой палове XVII стагоддзя Оламаўцкім біскупам Карлам II Ліхтэнштэйн-Кастэлькорнам. У час вайны за аўстрыйскую спадчыну, у 1742 годзе быў захоплены прускай арміяй, у 1752 годзе горад выгарэў пры пажары. У 1805 годзе быў заняты арміяй Напалеона.

У час Аўстрыйскай рэвалюцыі 1848 года, пасля прыгнечання Габсбургамі паўстання ў Вене, сюды, у Кромержыж пераехаў і да сакавіка 1849 года засядаў у біскупскім палацы аўстрыйскі рэйхстаг.

У 1885 годзе ў Кромержыжы сустракаліся і вялі перамовы па пытаннях еўрапейскай палітыкі імператар Аўстра-Венгрыі Франц-Іосіф і расійскі імператар Аляксандр III.

У красавіку 1939 года заняты нямецкай арміяй. Вызвалены ў 1945 годзе савецкімі войскамі.

Насельніцтва

[правіць | правіць зыходнік]
Год Колькасць
1869 9 918 [3]
1869 12 848 [4]
1880 11 816 [3]
1880 15 038 [4]
1890 15 897 [4]
1900 17 509 [4]
1910 20 186 [4]
1921 20 767 [4]
1930 18 546 [3]
Год Колькасць
1930 22 024 [4]
1950 19 644 [3]
1950 22 782 [4]
1961 23 178 [4]
1961 20 560 [3]
1970 24 478 [4]
1970 22 062 [3]
1980 27 835 [4]
1980 25 887 [3]
Год Колькасць
1991 28 967 [3]
1991 28 636 [4]
2001 29 225 [4]
2012 28 967
2014 28 921 [5]
2016 29 066 [6]
2017 29 002 [7]
2018 28 897 [8]
2019 28 816 [9]
Год Колькасць
2020 28 620 [10]
2021 28 360 [11]
2021 28 280 [12]
2022 27 838 [13]
2023 28 185 [14]
2024 28 089 [15]

Гарады-пабрацімы

[правіць | правіць зыходнік]

Вядомыя асобы

[правіць | правіць зыходнік]

Крыніцы

[правіць | правіць зыходнік]
  1. ↑ а б Deník — Vltava Labe Media, 2022. Праверана 6 лістапада 2023.
  2. ↑ Register of territorial identification, addresses and real estates Праверана 28 лютага 2023.
  3. ↑ а б в г д е ё ж Historický lexikon obcí České republiky 1869–2005: 1. díl / пад рэд. J. Růžková, J. Škrabal — ČSÚ, 2006. — 759 с. — ISBN 978-80-250-1310-6 Праверана 4 верасня 2018.
  4. ↑ а б в г д е ё ж з і к л м Historický lexikon obcí České republiky – 1869–2011 — ČSÚ, 2015.
  5. ↑ Český statistický úřad Počet obyvatel v obcích - k 1.1.2014 — Praha: 2014.
  6. ↑ Český statistický úřad Počet obyvatel v obcích - k 1.1.2016 — Praha: 2016. Праверана 3 верасня 2016.
  7. ↑ Český statistický úřad Počet obyvatel v obcích - k 1.1.2017 — Praha: 2017. — ISBN 978-80-250-2770-7 Праверана 4 мая 2017.
  8. ↑ Český statistický úřad Počet obyvatel v obcích - k 1.1.2018 — Praha: ČSÚ, 2018. — ISBN 978-80-250-2843-8 Праверана 1 мая 2018.
  9. ↑ Český statistický úřad Počet obyvatel v obcích - k 1.1.2019 — Praha: ČSÚ, 2019. — ISBN 978-80-250-2914-5 Праверана 4 мая 2019.
  10. ↑ Český statistický úřad Počet obyvatel v obcích - k 1.1.2020 — Praha: ČSÚ, 2020. Праверана 1 мая 2020.
  11. ↑ Český statistický úřad Počet obyvatel v obcích - k 1.1.2021 — Praha: ČSÚ, 2021. Праверана 30 красавіка 2021.
  12. ↑ Český statistický úřad (unspecified title) Праверана 18 красавіка 2022.
  13. ↑ Český statistický úřad Počet obyvatel v obcích - k 1. 1. 2022 — Praha: ČSÚ, 2022. Праверана 2 мая 2022.
  14. ↑ Český statistický úřad Počet obyvatel v obcích – k 1. 1. 2023 — Praha: ČSÚ, 2023. Праверана 25 мая 2023.
  15. ↑ Český statistický úřad Počet obyvatel v obcích – k 1. 1. 2024 — Praha: ČSÚ, 2024. Праверана 19 мая 2024.

Спасылкі

[правіць | правіць зыходнік]
Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Кромержыж&oldid=4880976"