Марк Блок

Марк Блок
фр.: Marc Bloch
Дата нараджэння	6 ліпеня 1886(1886-07-06)[…]
Месца нараджэння	Ліён, дэпартамент Рона, рэгіён Рона — Альпы, Метраполія Францыі, Францыя
Дата смерці	16 чэрвеня 1944(1944-06-16)[…] (57 гадоў)
Месца смерці	Сен-Дзідье-дэ-Фарман[d], дэпартамент Эн, рэгіён Рона — Альпы, Метраполія Францыі, Францыя
Месца пахавання	Le Bourg-d'Hem[d]
Грамадзянства	Францыя
Бацька	Густаў Блок[d]
Дзеці	Étienne Bloch[d]
Род дзейнасці	гісторык, медыявіст, прафесар, змагар Французскага супраціву, выкладчык, выкладчык універсітэта
Навуковая сфера	гісторык
Месца працы	Універсітэт Страсбурга Парыжскі ўніверсітэт
Навуковае званне	Q68028847?
Альма-матар	ліцэй Людовіка Вялікага[d] Вышэйшая нармальная школа[d] Лейпцыгскі ўніверсітэт Страсбургскі ўніверсітэт
Навуковы кіраўнік	Christian Pfister[d]
Вядомыя вучні	Henri Brunschwig[d]
Член у	Société de l'histoire de Paris et de l'Île-de-France[d] Operational Energy Service[d] Francs-tireurs et partisans[d] Mouvements Unis de la Résistance[d]
Узнагароды	загінулі за Францыю[d]
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Марк Леапольд Бенджамін Блок (фр.: Marc Léopold Benjamin Bloch; 6 чэрвеня 1886, Ліён, Францыя — 16 чэрвеня 1944, Сен-Дыдзье-лё-Форман) – французскі гісторык, заснавальнік школы «Аналаў».

Працы прысвечаны заходнееўрапейскаму феадалізму, аграрным адносінам у Францыі, агульным праблемам гісторыі метадалогіі. Сумесна з Люсьенам Феўрам заснаваў часопіс «Аналы»(1929). Удзельнік руху супраціву ў Францыі падчас нямецкай акупацыі. Быў арыштаваны гестапа і расстраляны.

Бібліяграфія

Скончыў Вышэйшую нармальную школу (педагагічны інстытут) у Парыжы, стажыраваўся ў Лейпцыгу і Берліне, з 1912 выкладаў у ліцэях Манпелье і Амьена. Падчас Першай сусветнай вайны — у дзеючай арміі. З 1919 — прафесар Страсбургскага ўніверсітэта. З 1936 — прафесар эканамічнай гісторыі ў Сарбоне. Пасля пачатку Другой сусветнай вайны — капітан французскай арміі ў 1939 — 1940 Блок адхіліў прапанову пераехаць з акупаванай Францыі ў ЗША, жадаючы падзяліць лёс сваёй краіны. Акупанты разрабавалі яго бібліятэку; як яўрэй ён быў вымушаны сысці з «Аналаў» і публікаваўся там пад псеўданімам. Блок прыняў актыўны ўдзел у руху Супраціву, быў вымушаны перайсці на нелегальнае становішча і ў 1944 быў расстраляны гестапа.

Навуковая дзейнасць

Блок — сацыяльны гісторык, сфера яго інтарэсаў — аграрная гісторыя, феадальны строй сярэдневяковай Еўропы, але канчатковая мэта — даць комплексны аналіз грамадства (менавіта таму ён актыўна жадаў аб'яднаць намаганні вучоных розных спецыяльнасцей на старонках «Аналаў»).

У кнізе «Характэрныя рысы французскай аграрнай гісторыі» (1931) у цэнтры ўвагі Блока — пазямельныя адносіны, але ў не меншай меры — прыёмы землекарыстання, сельскагаспадарчая тэхніка, колькасць і склад народанасельніцтва, ландшафты і т. п. Блок імкнуўся ўключыць у аграрную гісторыю і гісторыю адносін улады («Каралі і сервы: кіраўнік з гісторыі эпохі Капетынгаў»; 1920).

У працы «Каралі-Цудатворца. Нарыс уяўленняў аб звышнатуральным характары каралеўскай улады, распаўсюджаных пераважна ў Францыі і ў Англіі» (1924) Блок аналізуе т.зв. «Каралеўскі цуд» — распаўсюджаныя ў народзе вераванні і рытуалы, звязаныя з уяўленнямі, што манархі Англіі і Францыі могуць вылечваць золатушных накладаннем рук. Такім чынам Блок паказвае, што манархія выступае ў якасці сілы, якая аб'ядноўвае ўладу і магію. Гэтая кніга, амаль не заўважаная ў момант публікацыі, цяпер лічыцца адной з асноўных у гісторыі ментальнасці.

Сацыяльная гісторыя, у інтэрпрэтацыі Блока, — не толькі гісторыя адносін землеўладання і сеньярыяльнай і каралеўскай улады, формаў сялянскай залежнасці і памеснай эксплуатацыі; не абмяжоўваецца яна і вывучэннем сістэм землекарыстання. Яна ўключае ў сябе ў якасці неад'емнага кампанента чалавечай свядомасці, названую ментальнасць і толькі праз іх становіцца зразумелай і набывае сэнс для гісторыка. Гісторыя — не «вывучэнне мінулага», але «навука аб людзях у часе», «пра чалавека ў грамадстве». Для Блока нават страх перад пеклам — важны сацыяльны фактар ​​Сярэднявечча.

Метадалогія гісторыі

Мэтай сваіх даследванняў Блок бачыў разгляд метадаў, якія ўжываліся ў гістарычных даследваннях, апісанне гісторыі такой, якой яна, па яго перакананні, будзе ў далейшым. Прадметам гістарычнага даследвання згодна гісторыку мусіць быць чалавек у часе. На падставе гэтага ён высоўвае і абгрунтоўвае паняцце гістарычнага часу, які мусіць служыць для трывалай прывязкі гістарычных падзей у часе.

Другой праблемай, распрацоўваемай Блокам з'яўляецца праблема гістарычнага назірання. Для яго мінулае – гэта пэўная зададзенасць, якую нельга змяніць і ўспрыманне гэтага мінулага непасрэдна не магчыма. Таму гісторык прапануе і метады з дапамогай які найбольш якасна магчыма аналізаваць гістарычныя крыніцы, а таксама метады іх больш шырокага аналізу.

Бібліяграфія

• Rois et Serfs, thèse soutenue en 1920.
• Les Rois thaumaturges, 1924.
• Les Caractères originaux de l'histoire rurale française, 1931.
• La Société féodale, 2 vol., 1939—1940.
• L'Étrange Défaite|L'Étrange défaite, 1940.
• Apologie pour l'histoire ou métier d'historien (1941, publié en 1949)

Літаратура

• Гуревич, А. Я., Харитонович, Д. Э. Блок Марк / А. Я. Гуревич, Д. Э. Харитонович // Культурология