Месцы будыйскага паломніцтва

Найважнейшыя месцы будыйскага паломніцтва размешчаны па шырокай раўніне рэчышча Гангі ў Паўночнай Індыі і Паўднёвым Непале, на прасторах паміж Нью-Дэлі і Раджгірам. Гэта край, дзе жыў і вучыў Гаўтама Буда і дзе знаходзяцца асноўныя храмы і святыні, звязаныя з яго жыціем. Апроч Індыі, множныя месцы паломніцтва знаходзяцца таксама і ў цэлым шэрагу іншых краін, насельніцтва якіх ёсць ці гістарычна было пераважна будыйскім.

Месцы, звязаныя з жыццём Буды[правіць | правіць зыходнік]

Чатыры асноўныя месцы паломніцтва, пералічаныя самім Будай[правіць | правіць зыходнік]

Сам Гаўтама Буда вызначыў наступныя чатыры месцы, найбольш дастойныя паломніцтва яго паслядоўнікаў, заўважыўшы, што іхняе наведванне выкліча пачуццё неадкладнасці духоўных пошукаў^[1]:

Лумбіні (Непал): месца нараджэння царэвіча Сідхартхі Гаўтамы.
Бодх-Гая, храм Махабадхі (Біхар, Індыя): з’яўляецца найважнейшым рэлігійным аб’ектам і месцам паломніцтва. Лічыцца, што ў храме Махабадхі знаходзіцца свяшчэннае дрэва бодхі, пад якім царэвіч Сідхартха дасягнуў прасвятлення і стаў вядомы як Гаўтама Буда.
Сарнатх (Варанасі, Утар-Прадэш, Індыя), дзе Гаўтама Буда прамовіў сваю першую пропаведзь, вядомая як «Пропаведзь на Аленевым гаі», і даў настаўленне пра Сярэдні шлях, Чатыры высакародныя ісціны і Высакародны васьмярковы шлях. Падзея апісана ў «Сутры запуску колы дхармы» (Dharmacakrapravartana Sūtra).
Кушынагар (Утар-Прадэш, Індыя): месца, дзе Гаўтама Буда памёр і дасягнуў парынірваны.

Восем вялікіх месцаў паломніцтва[правіць | правіць зыходнік]

У дадатак да чатырох асноўных месцаў, згаданых раней (Лумбіні, Бодх-Гая, Сарнатх і Кушынагар), будыйскія тэксты, напісаныя паслядоўнікамі Буды пазней, згадваюць яшчэ чатыры свяшчэнныя месцы, дзе ў Індыі адбылася пэўная цудоўная падзея, уваходная ў спіс «Атха-махатханані»:

Шравасці: месца падвойнага цуду. Шравасці быў буйным горадам у старажытнай Індыі, дзе Буда праводзіў больш за ўсё часу.
Раджгір: месца, дзе з дапамогай прыязнасці Буда пакарыў раз’юшанага слана Налагіры. Раджгір быў яшчэ адным буйным горадам старажытнай Індыі, за 14 км ад яго знаходзіўся Наланда, буйны цэнтр будыйскага вучэння махаяны.
Санкіса: месца спуску Буды на зямлю з Нябёсаў трыццаці трох багоў^[en] (дзе ён знаходзіўся на працягу трох месяцаў і навучаў сваю маці Вышэйшаму вучэнню^[ru]).
Вайшалі: месца прыёму мёду ад малпы. Вайшалі быў сталіцай Ваджыянскай рэспублікі старажытнай Індыі.

Восем вялікіх свяшчэнных месцаў будызму (Чатыры вялікія месцы адзначаны чырвоным колерам).

Іншыя месцы, звязаныя з вандраваннямі Буды[правіць | правіць зыходнік]

Некаторыя іншыя месцы паломніцтва ў Індыі і Непале, звязаныя з жыццём Гаўтамы Буды, у асноўным размешчаны на прасторах Гангскай раўніны.

Паводле штатаў у алфавітным парадку[правіць | правіць зыходнік]

Андхра-Прадэш: Амараваці, Нагарджуна Конда
Біхар: Гая, Кесарыя, Наланда, Паталіпута, Вікрамашыла
Мадх’я-Прадэш: Санчы
Утар-Прадэш: Дэвадаха, Капілавасту, Каусамбі, Матхура, Пава (Фазілнагар, Варанасі)
Хар’яна (у парадку руху шляху Буды): пагада Аастха-Пугдал у Камашпуры (месца, дзе Буда прачытаў Сутру пра асновы ўсвядомленасці)^[2]^[3], ступа Курукшэтра, Топра^[en], Шругхна^[en] (курган Сугх^[en]), ступа Чанеці ля Джагадхары і, урэшце, горад Матхура^[en], пасля якога ён падарожнічаў уздоўж Вялікага колавага шляху.

Храналагічна, ідучы па шляху Буды[правіць | правіць зыходнік]

Утар-Прадэш — Хар’яна
- З Матхуры ва Утар-Прадэшы Буда падарожнічаў па Вялікім колавым шляху ў Хар’яну.
- Пагада Камашпура-Аастха-Пугдал (Кумашпур) у горадзе Саніпат, месцы, дзе Буда прачытаў Смрт’юпастхана-сутру).
- Ступа Курукшэтра на набярэжнай свяшчэннага вадаёма Брахма-Саровар^[en] у горадзе Курукшэтра^[2]^[3].
- Топра^[en] паміж Курукшэтрам і Ямунанагарам, дзе сёння маецца вялікі парк-музей пад адкрытым небам, у якім таксама захоўваюцца некалькі рэльефаў з указамі цара Ашокі.
- Шругхна, на месцы якога захаваўся старажытны курган Сугх, на ўскраіне горада Ямунанагар.
- Ступа Чанэці на ўскрайку горада Ямунанагар.

Іншыя месцы паводле краін[правіць | правіць зыходнік]

Іншыя вядомыя месцы будыйскага паломніцтва ў розных краінах:

Гл. таксама[правіць | правіць зыходнік]

Крыніцы[правіць | правіць зыходнік]

↑ Махапариниббана сутта: Великое окончательное освобождение. Дигха Никая 16 (нявызн.). www.theravada.ru. Архівавана з першакрыніцы 22 сакавіка 2019. Праверана 9 студзеня 2021.
↑ ^а ^б Dhamma patthana, dhamma.org.
↑ ^а ^б SDBST - Society for the Development & Beautification of the Sonepat Town (англ.). sdbst.org. Архівавана з першакрыніцы 7 жніўня 2020. Праверана 10 студзеня 2021.

Звязаная літаратура[правіць | правіць зыходнік]

(англ.) Chan, Khoon San, Buddhist Pilgrimage (пра восем асноўных свяшчэнных месцаў будызму)
(англ.) Coluzzi, Paolo (2021). Buddhism and Pilgrimage: A Journey to the Four Sites. Mud Pie Slices.

Знешнія спасылкі[правіць | правіць зыходнік]

(англ.) Віртуальны тур па месцах будыйскага паломніцтва па картах Google (інтэрактыўны агляд на 360 °) Архівавана 19 кастрычніка 2020 года.
(англ.) Будыйскае паломніцтва ў Індыі і Шры-Ланцы, спіс і апісанне свяшчэнных месцаў.
(англ.) Калекцыя прадметаў будыйскага паломніцтва на сайце Музея Вікторыі і Альберта
(англ.) Чаму будысты паломнічаюць? Будызм для пачаткоўцаў // tricycle.org

[1] Махапариниббана сутта: Великое окончательное освобождение. Дигха Никая 16 (нявызн.). www.theravada.ru. Архівавана з першакрыніцы 22 сакавіка 2019. Праверана 9 студзеня 2021.

[kamas2-2] а ^б Dhamma patthana, dhamma.org.

[kamas1-3] а ^б SDBST - Society for the Development & Beautification of the Sonepat Town (англ.). sdbst.org. Архівавана з першакрыніцы 7 жніўня 2020. Праверана 10 студзеня 2021.

[1]

[2]

[3]