Пружанскі павет (Расійская імперыя)

Пружанскі павет
Пружанскі павет
	Пружанский уезд
	Герб
Краіна	Расійская імперыя
Уваходзіць у	Гродзенская губерня (1801—1917); Слонімская губерня (1796—1797); Літоўская губерня (1797—1801); Брэсцкая акруга (1919—1920);
Адміністрацыйны цэнтр	Пружаны
Дата ўтварэння	1795
Дата скасавання	1920
Насельніцтва (1897)	139 100 чал.
Плошча	4 200 км²

Пружа́нскі паве́т (руск.: Пружанский уезд) — адміністрацыйна-тэрытарыяльная адзінка ў складзе Слонімскай, Літоўскай, пасля Гродзенскай губерні Расійскай імперыі. Цэнтр — горада Пружаны.

Гісторыя

Павет утвораны ў 1795 годзе на тэрыторыі, якая адышла да Расійскай імперыі ў выніку 3-га падзелу Рэчы Паспалітай, уваходзіў у склад Слонімскай губерні. У 1797 перайшоў да Літоўскай губерні, а ў 1801 — да Гродзенскай.

У 1920 годзе павет паводле Рыжскага дагавора ўключаны ў склад Палескага ваяводства Другой Рэчы Паспалітай. Некалькі гмін адышлі да Беластоцкага ваяводства.

Адміністрацыйны падзел

У 1886 павет налічваў 241 вясковую грамаду, 414 паселішчаў у 22 воласцях.

Зямля павета
	Плошча, дзесяцін	У тым ліку ворнай
Вясковых грамадаў	126 345	70 265
Прыватнай уласнасці	97 608	27 626
Дзяржаўнай уласнасці	106 653	1066
Іншай уласнасці	2906	1201
Агулам	333 512	100 158

Валасны падзел па стане на 1886 год:

№	Назва	Цэнтр	Насель- ніцтва	Колькасць двароў	Плошча, дзесяцін	Плошча ворнай зямлі, дзесяцін	Колькасць паселішчаў (вясковых суполак)
1	Байкоўская	Бакуны	2 223	186	5 927	2 978	11 (7)
2	Белавежска-Аляксандраўская	Белавеж	3 686	515	10 038	6 319	59 (11)
3	Вялікасельская		2 537	218	5 809	2 798	6 (7)
4	Гарадзечанская	Гарадзечна	2 923	235	11 888	4 738	12 (18)
5	Дабучынская	Агароднікі	2 922	304	6 970	4 062	8 (7)
6	Картуз-Бярозаўская	Бяроза-Картузская	7 476	589	17 902	6 470	20 (11)
7	Котранская		1 971	152	8 412	2 937	11 (7)
8	Ліноўская		2 741	203	6 919	3 059	7 (5)
9	Малецкая		4 800	335	10 922	4 973	15 (13)
10	Масеўская		4 924	703	10 304	5 574	51 (10)
11	Мацвееўская		1 619	124	6 891	2 093	8 (5)
12	Мікіцкая	Смаляны	2 547	203	6 639	3 558	11 (8)
13	Міхайлаўская	Шані	5 208	464	15 792	6 484	18 (11)
14	Мураўёўская	Мацяса	6 151	460	17 868	9 011	24 (23)
15	Носкаўская		4 587	397	11 361	5 174	29 (18)
16	Равяціцкая		4 227	336	10 889	4 396	16 (13)
17	Рудніцкая		4 214	341	7 529	3 677	15 (15)
18	Старуноўская		3 937	431	10 100	3 171	27 (12)
19	Сухопальская		7 089	622	20 785	7 735	22 (18)
20	Сялецкая		7 409	499	17 280	6 083	28 (17)
21	Чарнякоўская		1 885	137	8 038	2 033	9 (7)
22	Шарашоўская		7 188	440	6 179	2 793	7 (3)

У 1913 годзе павет складалі 19 валасцей^[1]:

Байкоўская воласць (цэнтр — в. Бакуны)
Белавежска-Аляксандраўская воласць (цэнтр — в. Белавеж)
Гарадзечанская воласць (цэнтр — в. Шчарчова)
Дабучынская воласць (цэнтр — в. Агароднікі)
Картуз-Бярозаўская воласць (цэнтр — м. Картуз-Бяроза)
Котранская воласць (цэнтр — с. Котра)
Ліноўская воласць (цэнтр — в. Лінава)
Малецкая воласць (цэнтр — м. Малеч)
Масеўская воласць (цэнтр — в. Масева)
Мікіцкая воласць (цэнтр — в. Смаляны)
Міхайлаўская воласць (цэнтр — в. Шані)
Мураўёўская воласць (цэнтр — в. Мацяса)
Носкаўская воласць (цэнтр — в. Носкі)
Равяціцкая воласць (цэнтр — с. Равяцічы)
Рудніцкая воласць (цэнтр — с. Руднікі)
Сухопальская воласць (цэнтр — в. Сухопаль)
Сялецкая воласць (цэнтр — м. Сялец)
Чарнякоўская воласць (цэнтр — пагост Чарнякава)
Шарашоўская воласць (цэнтр — м. Шарашова)

Насельніцтва

У 1886 годзе насельніцтва складала 93 767 асоб (46 787 мужчынскага полу і 46 980 — жаночага)^[2].

У 1887 годзе насельніцтва складала 110 037 асоб (55 949 мужчынскага полу і 54 088 — жаночага)^[3].

У 1878 годзе на тэрыторыі павета пражывалі 104 тыс. чалавек (у тым ліку 75 тыс. сялян), з якіх 66 тысяч вызнавалі праваслаўе, 13 тысяч — каталіцтва, 14 тысяч — іўдаізм, зафіксаваныя таксама 397 пратэстантаў.

Паводле перапісу 1897 года ў павеце пражывалі 139,1 тыс. чал. У тым ліку беларусы — 75,5%; яўрэі — 12,8%; украінцы — 6,7%; рускія — 3,0%; палякі — 1,4%. У павятовым месце Пружаны пражывалі 7633 чалавекі^[4].

Ураднікі павета

Пружанскія павятовыя маршалкі

Зноскі

↑ Волостныя, станичныя, сельскія, гминныя правленія и управленія, а также полицейскіе станы всей Россіи съ обозначеніем мѣста ихъ нахожденія. — Кіевъ: Изд-во Т-ва Л. М. Фишъ, 1913.
↑ Волости и важнейшие селения Европейской России. Выпуск V. Губернии Литовской и Белорусской областей. Санкт-Петербург, 1886. (руск.)
↑ Pruzhany (англ.). Jewish Gen. Belarus SIG. Праверана 10 лістапада 2014.
↑ Демоскоп Weekly — Приложение. Справочник статистических показателей

Літаратура

Prużański powiat // Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Tom IX: Poźajście — Ruksze (польск.). — Warszawa, 1888. — S. 111.
Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 13: Праміле — Рэлаксін/ Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн.: БелЭн, 2001. — 576 с.: іл. — С. 49.

[1] Волостныя, станичныя, сельскія, гминныя правленія и управленія, а также полицейскіе станы всей Россіи съ обозначеніем мѣста ихъ нахожденія. — Кіевъ: Изд-во Т-ва Л. М. Фишъ, 1913.

[2] Волости и важнейшие селения Европейской России. Выпуск V. Губернии Литовской и Белорусской областей. Санкт-Петербург, 1886. (руск.)

[3] Pruzhany (англ.). Jewish Gen. Belarus SIG. Праверана 10 лістапада 2014.

[4] Демоскоп Weekly — Приложение. Справочник статистических показателей

[1]

[2]

[3]

[4]