Прэмія Вольфа ў сельскай гаспадарцы

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Прэмія Вольфа ў сельскай гаспадарцы
Тып навуковая ўзнагарода[d]
Заснавальнік Фонд Вольфа[d]
Заснаванне 1978
Краіна

Прэмія Вольфа ў сельскай гаспадарцы прысуджаецца адзін раз у год Фондам Вольфа ў Ізраілі. Гэта адна з шасці прэмій Вольфа, створаных Фондам, якая ўручаецца з 1978 года.

Прэмія часам лічыцца эквівалентам «Нобелеўскай прэміі па сельскай гаспадарцы».

Лаўрэаты[1][правіць | правіць зыходнік]

1970-я[правіць | правіць зыходнік]

Год Імя Краіна Абгрунтаванне
1978 Джордж Спрэг  (англ.) Сцяг ЗША ЗША за выдатныя даследаванні па генетычнай мэліярацыі кукурузы для дабрабыту чалавека.
Джон Чарлз Уокер  (англ.) Сцяг ЗША ЗША за даследаванні па паталогіі раслін, распрацоўку ўстойлівых да хвароб гатункаў асноўных харчовых раслін.
1979 Джэй Лаш  (англ.) Сцяг ЗША ЗША за выдатны і наватарскі ўклад у прымяненне генетыкі для паляпшэння жывёлагадоўлі.
Кенет Блэкстэр  (англ.) Сцяг Вялікабрытаніі Вялікабрытанія за фундаментальны ўклад у навуку і практыку харчавання жвачных жывёл і жывёлагадоўлі.
1980 Карл Марамораш  (англ.) Сцяг ЗША ЗША за наватарскія і шырокія даследаванні ўзаемадзеяння насякомых і ўзбуджальнікаў хвароб у раслінах.

1980-я[правіць | правіць зыходнік]

Год Імя Краіна Абгрунтаванне
1981 Джон Алмквіст Сцяг ЗША ЗША за значны ўклад у прымяненне штучнага асемянення  (руск.) ў паляпшэнне жывёлагадоўлі.
Геры Ларды  (англ.) Сцяг ЗША ЗША за наватарскія даследаванні па захоўванні і захаванні сперматазоідаў, дзякуючы чаму штучнае асемяненне стала універсальнай практыкай.
Глен Солсберы  (англ.) Сцяг ЗША ЗША за выдатныя дасягненні ў фундаментальных і прыкладных даследаваннях у галіне штучнага асемянення  (руск.).
1982 Вендэл Рулофс  (англ.) Сцяг ЗША ЗША за фундаментальныя хімічныя і біялагічныя даследаванні феромонаў і іх практычнае выкарыстанне ў барацьбе з насякомымі  (руск.).
1983/4 Дон Кіркхэм  (англ.)
Карнеліс Т. дэ Віт
Сцяг ЗША ЗША
Сцяг Нідэрландаў Нідэрланды
за інавацыйны ўклад у колькаснае разуменне глебы і вады і іншых узаемадзеянняў навакольнага асяроддзя, якія ўплываюць на рост сельскагаспадарчых культур і ўраджайнасць.
1984/5 Роберт Бёрыс  (англ.) Сцяг ЗША ЗША за наватарскія фундаментальныя даследаванні механізмаў біялагічнай азотфіксацыі  (руск.) і яго прымянення ў раслінаводстве.
1986 Ральф Райлі  (англ.)
Эрнест Роберт Сірс  (англ.)
Сцяг Вялікабрытаніі Вялікабрытанія
Сцяг ЗША ЗША
за фундаментальныя даследаванні ў галіне цытагенетыкі пшаніцы, якія паслужылі асновай для генетычнага ўдасканалення збожжавых культур.
1987 Тэадор Дзінер  (англ.) Сцяг ЗША ЗША за адкрыццё і наватарскія фундаментальныя даследаванні віроідаў і яго прыкладныя працы па выяўленні віроідаў у сельскагаспадарчых культурах.
1988 Шарль Тыбо  (польск.)
Крыстафер Полдж  (англ.)
Сцяг Францыі Францыя;
Сцяг Вялікабрытаніі Вялікабрытанія
за наватарскую працу ў галіне рэпрадуктыўнай фізіялогіі, уключаючы захаванне клетак, працэсы апладнення, біялогію яйкаклетак і маніпуляцыі з эмбрыёнамі для паляпшэння хатніх жывёл.
1989 Пітэр М. Бігс  (рум.)
Майкл Эліёт  (англ.)
Сцяг Вялікабрытаніі Вялікабрытанія
Сцяг Вялікабрытаніі Вялікабрытанія
за выдатны ўклад у фундаментальную навуку і яе паспяховае ўкараненне ў практыку ў галіне аховы здароўя жывёл і аховы раслін  (руск.).
1990 Ёзеф Шэл  (англ.) Сцяг Бельгіі Бельгія за наватарскую працу ў галіне генетычнай трансфармацыі раслін, адкрываючы тым самым новыя гарызонты ў фундаментальных навуках аб раслінах і селекцыі.

1990-я[правіць | правіць зыходнік]

Год Імя Краіна Абгрунтаванне
1991 Сян Фа Ян  (англ.) Тайвань / Сцяг ЗША ЗША за выдатны ўклад у разуменне механізму біясінтэзу, спосабу дзеяння і прымянення расліннага гармона этылену.
1992 Не прысуджалася
1993 Джон Касіда  (англ.) Сцяг ЗША ЗША за наватарскія даследаванні па спосабе дзеяння інсектыцыдаў  (англ.), распрацоўцы больш бяспечных пестыцыдаў і ўклад у разуменне нервовай і мышачнай функцыі ў насякомых.
1994/5 Карл Бартан Хафакер  (англ.)
Перы Адкісан  (англ.)
Сцяг ЗША ЗША
Сцяг ЗША ЗША
за ўклад у распрацоўку і ўкараненне экалагічна выгадных комплексных сістэм барацьбы з шкоднікамі  (англ.) для аховы сельскагаспадарчых культур.
1995/6 Морыс Шніцэр
Фрэнк Стывенсан
Сцяг Канады Канада
Сцяг ЗША ЗША
за наватарскі ўклад у наша разуменне хіміі арганічных рэчываў глебы і яе прымяненне ў сельскай гаспадарцы.
1996/7 Ніл Фёст  (англ.) Сцяг ЗША ЗША за наватарскія даследаванні ў галіне рэпрадуктыўнай біялогіі сельскагаспадарчых жывёл.
1998 Ілан Чэт  (англ.)
Бальдур Стэфансан  (англ.)
Сцяг Ізраіля Ізраіль
Сцяг Канады Канада
за ўклад у экалагічна бяспечнае развіццё сусветнай сельскай гаспадаркі праз інавацыйныя падыходы ў селекцыі і біякантролі.
1999 Не прысуджалася
2000 Гурдзеў Хуш  (англ.) Сцяг Індыі Індыя за надзвычайны ўклад у тэарэтычныя даследаванні ў галіне генетыкі раслін  (англ.), эвалюцыі і селекцыі, асабліва рысу, у дачыненні да вытворчасці ежы і паслаблення голаду.

2000-я[правіць | правіць зыходнік]

Год Імя Краіна Абгрунтаванне
2001 Роджэр Бічы  (англ.)
Джэймс Вомак  (англ.)
Сцяг ЗША ЗША
Сцяг ЗША ЗША
за выкарыстанне тэхналогіі рэкамбінантнай ДНК  (англ.), для рэвалюцыі ў навуках аб раслінах і жывёл, адкрываючы шлях для прымянення ў суседніх галінах.
2002/3 Майкл Робертс  (англ.)
Фулер Бейзер  (англ.)
Сцяг Вялікабрытаніі Вялікабрытанія / Сцяг ЗША ЗША;
Сцяг ЗША ЗША
за адкрыццё інтэрферону таў  (англ.) і іншых бялкоў, звязаных з цяжарнасцю, якія растлумачылі біялагічную таямніцу перадачы сігналаў паміж эмбрыёнам і маці для захавання цяжарнасці, з глыбокім уплывам на на эфектыўнасць жывёлагадоўчых сістэм, а таксама на здароўе і дабрабыт чалавека.
2004 Юань Лунпін
Стывен Танкслі  (англ.)
Сцяг Кітая Кітай
Сцяг ЗША ЗША
за інавацыйную распрацоўку гібрыднага рысу  (англ.) і адкрыццё генетычнай асновы гетэрозісу ў гэтай важнай ежы.
2005 Не прысуджалася
2006/7 Рональд Філіпс  (англ.)
Мішэль Жорж  (англ.)
Сцяг ЗША ЗША
Сцяг Бельгіі Бельгія
за наватарскія адкрыцці ў генетыцы і геноміцы, якія заклалі аснову для паляпшэння раслінаводства і жывёлагадоўлі і выклікалі важныя дасягненні ў галіне навук аб раслінах і жывёл.
2008 Джон Пікет  (англ.)
Джэймс Тамлінсан
Джо Льюіс
Сцяг Вялікабрытаніі Вялікабрытанія
Сцяг ЗША ЗША
Сцяг ЗША ЗША
за выдатныя адкрыцці механізмаў, якія кіруюць узаемадзеяннямі расліны і казуркі і расліны і расліны. Іх навуковы ўклад у хімічную экалогію  (англ.) спрыяў развіццю комплекснай барацьбы з шкоднікамі і значна павысіў устойлівасць сельскай гаспадаркі.
2009 Не прысуджалася
2010 Дэвід Болкамб  (англ.) Сцяг Вялікабрытаніі Вялікабрытанія за наватарскае адкрыццё рэгуляцыі генаў малымі тармазнымі малекуламі РНК у раслінах, што мае вялікае значэнне не толькі для сельскай гаспадаркі, але і для біялогіі ў цэлым, у тым ліку ў галіне медыцыны.

2010-я[правіць | правіць зыходнік]

Год Імя Краіна Абгрунтаванне
2011 Харыс Левін  (англ.) Сцяг ЗША ЗША за вельмі значныя адкрыцці, якія спрыяюць як фундаментальным, так і практычным аспектам жывёлагадоўлі.
Р. Джэймс Кук  (англ.) Сцяг ЗША ЗША за асноўныя адкрыцці ў галіне паталогіі раслін і мікрабіялогіі глебы  (англ.), якія ўплываюць на ўраджайнасць сельскагаспадарчых культур і барацьбу з хваробамі.
2012 Не прысуджалася
2013 Іахім Месінг  (англ.) Сцяг Германіі Германія / Сцяг ЗША ЗША за інавацыі ў кланаванні рэкамбінантнай ДНК, якое зрабіла рэвалюцыю ў сельскай гаспадарцы, і за расшыфроўку генетычных кодаў сельскагаспадарчых раслін.
Джарэд Дайманд  (англ.) Сцяг ЗША ЗША за наватарскія тэорыі прыручэння сельскагаспадарчых культур, уздыму сельскай гаспадаркі і яе ўплыву на развіццё і гібель чалавечых грамадстваў, а таксама яго ўздзеяння на экалогію навакольнага асяроддзя.
2014 Хорхе Дубкоўскі  (англ.)
Лейф Андэрсан  (англ.)
Сцяг ЗША ЗША
Сцяг Швецыі Швецыя
за прарыўны ўклад у вывучэнне раслін і жывёл праз выкарыстанне перадавых геномных тэхналогій.
2015 Лінда Саіф  (англ.) Сцяг ЗША ЗША за яе адкрыцці новых кішэнных і рэспіраторных вірусаў харчовых жывёл і людзей, якія прывялі да яе шырокага ўкладу ў фундаментальныя веды імуналагічнай восі кішачніка і малочнай залозы і забяспечылі новыя спосабы распрацоўкі вакцын і стратэгій вакцынацыі.
2016 Трудзі Макей  (англ.) Сцяг ЗША ЗША за працу ў галіне колькаснай генетыкі  (англ.), якая вывучае ўзаемадзеянне паміж генамі, прыкметамі і эфектамі навакольнага асяроддзя.
2017 Не прысуджалася
2018 Джын Робінсан  (англ.) Сцяг ЗША ЗША за кіраўніцтва рэвалюцыяй геномікі ў біялогіі арганізма і папуляцыі пчол.
2019 Дэвід Зільберман  (англ.) Сцяг ЗША ЗША для ўключэння біяфізічных асаблівасцяў аграэканамічных сістэм для распрацоўкі эканамічных мадэляў і эканаметрычных асноў прыняцця рашэнняў, каб адказаць на фундаментальныя сельскагаспадарчыя эканамічныя і палітычныя пытанні ў некалькіх важных галінах.[2]
2020 Кэралайн Дын  (англ.) Сцяг Вялікабрытаніі Вялікабрытанія за наватарскія адкрыцці ў галіне кантролю часу цвіцення і эпігенетычных асноваў яравізацыі  (англ.).[3]

2020-я[правіць | правіць зыходнік]

Год Імя Краіна Абгрунтаванне
2021 Не прысуджалася
2022 Памела Рональд Сцяг ЗША ЗША за наватарскую працу па ўстойлівасці рысу да хвароб і стрэсаў навакольнага асяроддзя.[4]
2023 Марцінус Тэадор ван Генухтэн Сцяг Бразіліі Бразілія за наватарскую працу ў разуменні плыні вады і прагназаванні пераносу забруджванняў у глебе.[5]

Зноскі

  1. Wolf Prize Recipients in Agriculture
  2. Wolf Prize 2019 — Agriculture Архівавана 24 сакавіка 2019.
  3. Wolf Prize 2020
  4. Wolf Prize 2022(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 8 лютага 2022. Праверана 5 лістапада 2022.
  5. Wolf Prize 2023(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 7 лютага 2023. Праверана 29 верасня 2023.