Пётр Міхайлавіч Стафаноўскі

Пётр Міхайлавіч Стафаноўскі
Дата нараджэння	2 студзеня 1903(1903-01-02)
Месца нараджэння	Чыркавічы, Бабруйскі павет, Мінская губерня, Расійская імперыя
Дата смерці	23 лютага 1976(1976-02-23) (73 гады)
Месца смерці	Масква, РСФСР, СССР
Месца пахавання	Новадзявочыя могілкі
Грамадзянства	Расійская імперыя  СССР  БССР
Прыналежнасць	СССР
Род войскаў	Ваенна-паветраныя сілы СССР
Званне	генерал-маёр
Камандаваў	402-і знішчальны авіяцыйны полк[d]
Бітвы/войны	Вялікая Айчынная вайна
Узнагароды і званні
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Пётр Міхайлавіч Стафано́ўскі (2 студзеня 1903, пасёлак Пакроўка, які пераселены ў в. Чыркавічы цяпер Светлагорскага раёна Гомельскай вобласці — 23 лютага 1976) — лётчык-выпрабавальнік, генерал-маёр авіяцыі (1944), Герой Савецкага Саюза (1948). У 1941—1942 гг. камандаваў заходнім сектарам проціпаветранай абароны Масквы. Першым у свеце выканаў вышэйшы пілатаж на рэактыўным самалёце.

Біяграфія

Нарадзіўся ў сялянскай сям’і, скончыў сельскую школу. З юнацкага ўзросту працаваў у сельскай гаспадарцы, потым рабочым у Бабруйску (Магілёўская вобласць). Захапіўся авіяцыяй, назіраючы за практыкаваннямі пілотаў на Бабруйскім аэрадроме. З 1925 года на вайсковай службе. Скончыў Ленінградскую ваенна-тэарэтычную школу лётчыкаў (1927), 1-ую Качынскую ваенную авіяцыйную школу лётчыкаў (1929). З 1928 года — лётчык-інструктар, затым — лётчык-выпрабавальнік у Навукова-даследчым інстытуце Ваенна-паветраных сіл (НДІ ВПС) СССР.

Падчас Другой сусветнай вайны з чэрвеня 1941 года — камандзір 402-га знішчальнага авіяпалка асаблівага прызначэння, які склаў з добраахвотнікаў. Удзельнічаў у баях на тэрыторыі Гродзенскай вобласці. З ліпеня 1941 года — намеснік камандзіра 6-га знішчальнага корпуса проціпаветранай абароны па Заходняму сектару Масквы. Здзейсніў 150 баявых вылетаў, збіў асабіста 4 самалёты праціўніка. У маі 1942 года адазваны ў НДІ ВПС. Намеснік начальніка аддзела, затым — намеснік начальніка упраўлення выпрабавання самалётаў НДІ ВПС імя В. П. Чкалава, лётчык-выпрабавальнік І-га класа.

Правёў 238 выпрабаванняў, у тым ліку пікіруючага бамбардзіроўшчыка Пе-2, далёкага вышыннага бамбардзіроўшчыка ТБ-7, рэактыўных знішчальнікаў Як-15 і Міг-19, першага стратасфернага самалёта БОК-1 і іншых. Здзейсніў 16 першых вылетаў на новых тыпах самалётаў. За перыяд службы выканаў 13 500 палётаў, авалодаў 317 тыпамі самалётаў.

З 1954 года П. М. Стафаноўскі ў запасе, затым у адстаўцы. Жыў і працаваў у Маскве. Аўтар кніг.

Памяць

У Чыркавічах і горадзе Шчолкава Маскоўскай вобласці Расіі імем П. Стэфаноўскага названы вуліцы. Яго імя носіць сярэдняя школа ў Чыркавічах.

Творы

• Триста неизвестных. М., 1968.
• Крылья: из истории планеризма и авиастроения. М., 2007.(недаступная спасылка) ISBN 9785203019820.

Літаратура

• Стафано́ўскі Пётр Міхайлавіч // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 15: Следавікі — Трыо / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 15. — С. 181. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0251-2 (т. 15).
• Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. У 6 т. Т. 6. Кн. 1: Пузыны — Усая / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (галоўны рэд.) і інш.; Маст. Э. Э. Жакевіч. — Мн. : БелЭн, 2001. — С. 422. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0214-8.
• Авиация: Энциклопедия. — М., 1994. (руск.)

Спасылкі

• Стефановский Пётр Михайлович / Авиаторы (руск.)
• Стефановский Пётр Михайлович (руск.) // Праект «Память народа»
• Виктор Исаенко. Родины верный сын: в Светлогорском районе мероприятие посвятили юбилею Петра Стефановского (руск.) // Газета «Светлагорскія навіны»
• Николай Качук. Только в полёте (руск.) // «СБ. Беларусь сегодня»