Шэўчэнкавэ (Ізмаільскі раён)

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Вёска
Шэўчэнкавэ
укр.: Шевченкове
Герб[d] Сцяг[d]
Герб[d] Сцяг[d]
Краіна
Вобласць
Раён
Ізмаільскі раён[d]
Каардынаты
Заснаваны
12 (23) красавіка 1790
Плошча
  • 99,07 км²
Вышыня цэнтра
16 м
Насельніцтва
  • 5 625 чал. (2001)
Часавы пояс
Тэлефонны код
+380 (48) 433-7x-xx
Паштовыя індэксы
68332
Шэўчэнкавэ на карце Украіны ±
Шэўчэнкавэ (Ізмаільскі раён) (Украіна)
Шэўчэнкавэ (Ізмаільскі раён)
Шэўчэнкавэ (Ізмаільскі раён) (Адэская вобласць)
Шэўчэнкавэ (Ізмаільскі раён)

Шэўчэнкавэ[1] (укр.: Шевче́нкове [ˈʃɛu̯tʃenkowe] ) — вёска ў Ізмаільскім раёне Адэскай вобласці Украіны. Адносіцца да Кілійскай гарадской грамады, адной з гарадскіх грамад Украіны. Знаходзіцца за 63 км ад раённага цэнтра і за 28 км ад чыгуначнай станцыі Дзынілор. Тэрыторыя мае раўнінны рэльеф. У радыусе 30 км сканцэнтравана багата вадаёмаў басейна Дуная і Паўночнага Прычарнамор’я. Паводле перапісу 2001 года ў вёсцы пражывала 5625 жыхароў, тэрыторыя — 6,37 км² (сельгасугоддзі — 98,68 км²), па абодвух паказчыках гэта самая вялікая вёска ў раёне.

Вёска заснавана ў 1790 годзе як слабада Карамахмет Асманскай імперыі. 14 лістапада 1945 года перайменавана на Шэўчэнкавэ ў гонар паэта-кабзара Тараса Шаўчэнкі. З 17 ліпеня 2020 года ў рамках адміністрацыйнай рэформы ва Украіне Шэўчэнкавэ ўвайшло ў склад Ізмаільскага раёна пасля скасавання Кілійскага[2].

Гісторыя[правіць | правіць зыходнік]

У 1776 годзе побач з маёнткам генерала асманскай арміі Кара Махмета (асман. Kara Mehmet‎), на беразе ручая Тэчы, з’явілася першае ўкраінскае паселішча[uk], заснаванае казацкімі сем’ямі з Запарожскай Сечы. 12 красавіка (23 красавіка1790 года паселішча ператворана ў слабаду. У 1812 годзе паводле Бухарэсцкага дагавора[en] ўвайшло ў склад Бесарабскай вобласці Расійскай імперыі.

27 верасня (9 кастрычніка) 1848 года пабудаваны і асвечаны касцёл у гонар святога апостала і евангеліста Яна.

У 1856 годзе ў выніку Парыжскага дагавора паселішча ўвайшло ў склад дзяржаў, якія знаходзіліся пад сюзерэнітэтам Асманскай імперыі: Малдаўскае княства (1856—1859), Аб’яднанае княства Валахіі і Малдовы (1859—1862), Румынскія аб’яднаныя княствы (1862—1866), Княства Румынія (1866—1878). Слабада ператварылася ў вёску, для жыхароў увялі адработку і падаткі.

У 1878 годзе паводле ўмоў Берлінскага дагавора[en] вёска вярнулася ў склад Бесарабскай губерні Расійскай імперыі, а княства Румынія атрымала незалежнасць[en].

У 1917 годзе, пасля распаду Расійскай імперыі, вёска ўвайшла ў склад самаабвешчанай Малдаўскай Дэмакратычнай Рэспублікі, утворанай на тэрыторыі былой Бесарабскай губерні. У 1918 годзе Каралеўства Румынія ўвяла войскі[en] ў Бесарабскую губерню (уключаючы вёску), далучыўшы тым самым Бесарабію да Каралеўства Румынія.

У 1940 годзе паводле пакта Молатава — Рыбентропа Савецкі Саюз далучыў Бесарабію да СССР, і вёска адышла да Украінскай ССР. У 1941 годзе, пасля пачатку нямецкай аперацыі «Барбароса», вёску акупавала Каралеўства Румынія[en]. У 1944 годзе падчас другой Яска-Кішынёўскай аперацыі савецкія войскі вызвалілі вёску ад акупантаў, а 14 лістапада 1945 года яна перайменавана ў Шэўчэнкавэ[3].

У 1991 годзе пасля распаду Савецкага Саюза вёска ўвайшла ў склад Украіны.

Насельніцтва[правіць | правіць зыходнік]

Размеркаванне насельніцтва па роднай мове
     Украінская
  
96.85%
     Руская
  
1.51%
     Румынская
  
0.73%
     Балгарская
  
0.39%
     Цыганская
  
0.25%
     Іншыя
  
0.27%

Паводле перапісу 2001 года[en] большасць насельніцтва Шэўчэнкавэ назвала роднай мовай украінскую (96,85%)[4].

Галерэя[правіць | правіць зыходнік]

Гл. таксама[правіць | правіць зыходнік]

Заўвагі[правіць | правіць зыходнік]

  1. Напісанне ў адпаведнасці з ТКП 177-2009 (03150) «Спосабы і правілы перадачы геаграфічных назваў і тэрмінаў Украіны на беларускую мову»
  2. "Про утворення та ліквідацію районів. Постанова Верховної Ради України № 807-ІХ". Голос України [украінская]. 2020-07-18. Праверана 2023-05-03.
  3. Указ Президії Верховної Ради УРСР від 14 листопада 1945 "Про збереження історичних найменувань та уточнення і впорядкування існуючих назв сільрад і населених пунктів Ізмаїльської області"
  4. Насельніцтва (перапіс) 5 снежня 2001 г // Дзяржаўны камітэт статыстыкі Украіны.

Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]