Сярэднедунайская нізіна

Сярэднедунайская нізіна
Сярэднедунайская нізіна
Каардынаты: 47° пн. ш. 19° у. д.
Плошча	200 тыс. км²

Сярэднедунайская нізіна (Сярэднедунайская раўніна, Ціса-Дунайская нізіна, Панонская раўніна; харв.: Panonska nizina, чэшск.: Panonská pánev, венг.: Kárpát-medence, славацк.: Panónska panva, ням.: Pannonische Tiefebene, рум.: Câmpia Panonică, укр.: Тисо-Дунайська низовина, сербск.: Панонска низија, славенск.: Panonska nižina, басн.: Panonska nizija) — раўніна ў басейне сярэдняга цячэння ракі Дунай, у межах Венгрыі (вялікая частка), Славакіі, Румыніі, Харватыі і Аўстрыі; на паўночным усходзе заходзіць на тэрыторыю Закарпацкай вобласці Украіны. Плошча — каля 200 тыс. км².

Уяўляе сабой міжгорную тэктанічную нізіну, якую атачаюць Альпы, Карпаты, Дынарскае нагор'е і горы Усходняй Сербіі. Сярэднедунайская нізіна з'яўляецца ўзнятым дном Панонскага мора, што існавала у перыяд пліяцэну. Шэраг гор (напрыклад, града Фрушка-Гара ў Сербіі) з'яўляюцца ў колішнімі астравамі ў Панонскім моры.

Ландшафт Сярэднедунайскай нізіны — канал Дунай-Ціса-Дунай каля вёскі Руменка, недалёка ад Нові-Сада, Сербія

Вышыня — 100—200 м. Паверхня плоская — у Альфёльдзе (на ўсход ад Дуная) ці слабаўзгорыстая — Дунантуль (на захад ад Дуная) з асобнымі ізаляванымі горамі сярэдняй вышыні (гэтак званае Задунайскае сярэднегор'е, вышынёй да 757 м). На паўночным захадзе — Кішальфёльд, большая частка якога ўяўляе сабой конус вынасу Прадуная. У склад Сярэднедунайскай нізіны ўваходзяць таксама Заграбскі басейн (на паўднёвым захадзе) і даліны рэк Драва і Сава на поўдні. На Сярэднедунайскай нізіне знаходзіцца возера Балатон. Радовішчы баксітаў (Гант, Іскасентдзьердзь у Венгрыі), нафты, газу, бурага вуглю.

Клімат умераны, кантынентальны, на ўсходзе засушлівы. Сярэдняя тэмпература студзеня — -1 °C -2 °C, у ліпені 20-22°С. Ападкі — 500—600 мм, у гарах — да 900 мм у год. Пераважна чарназёмы і алювіяльныя грунты, на ўсходзе месцамі засоленыя. 70-80 % тэрыторыі Сярэднедунайскай нізіны разараны (пасевы пшаніцы, кукурузы, сады, вінаграднікі). Малаважныя ўчасткі лесастэпаў (галоўным чынам у горах і перадгор'ях).

Сярэднедунайская нізіна густа населена; найбольш буйныя гарады — Будапешт (Венгрыя), Заграб (Харватыя), Браціслава (Славакія), Тымішаара (Румынія).