Жаўтушка шафранавая

Жаўтушка шафранавая
Навуковая класіфікацыя
прамежныя рангі Дамен:  Эўкарыёты Царства:  Жывёлы Падцарства:  Эўметазоі Без рангу:  Двухбакова-сіметрычныя Без рангу:  Першаснаротыя Без рангу:  Ecdysozoa Без рангу:  Panarthropoda Тып:  Членістаногія Падтып:  Трахейнадыхальныя Надклас:  Шасціногія Клас:  Насякомыя Падклас:  Крылатыя насякомыя Інфраклас:  Навакрылыя насякомыя Надатрад:  Насякомыя з поўным метамарфозам Атрад:  Матылі Падатрад:  Glossata Надсямейства:  Papilionoidea Серыя:  Papilioniformes Сямейства:  Бялянкі Падсямейства:  Жаўтушкі Род:  Жаўтушкі Від:  Жаўтушка шафранавая
Міжнародная навуковая назва
Colias croceus
Сістэматыка на Віківідах Выявы на Вікісховішчы NCBI   72248 EOL   171010

Жаўтушка шафранавая (Colias croceus) — дзённы матылёк з роду жаўтушкі (Colias).

Відавы эпітэт croceus паходзіць ад лац.: Crocus — шафран, шафранавы колер, то ёсць ярка-жоўты.

Апісанне

Colias croceus f. helice

пад крылом

У самца даўжыня пярэдняга крыла 23-27 мм. Крылы зверху ярка-аранжавыя, «шафранавыя». Пярэдняе крыло зверху з шырокай чорнай аблямоўкай, якая ў прывяршынавай вобласці перасечана светлымі жылкамі, і чорнай авальнай дыскальнай плямай. Задняе крыло зверху з чорнай аблямоўкай, перасечанай светлымі жылкамі, і інтэнсіўным шэрым налётам, на фоне якога вылучаецца буйная памяранцавая падвойная дыскальная пляма. Бахромка крылаў ружовая.

У самкі даўжыня пярэдняга крыла 24-28 мм. Крылы зверху жоўта-аранжавыя, з шырокай чорнай аблямоўкай, якая змяшчае размытыя шэрыя плямы; пярэдняе крыло зверху з буйной чорнай дыскальнай плямай, задняе — з ярка аранжавай буйной падвойнай дыскальнай плямай на фоне прыкметнага шэрага зацямнення. Бахромка крылаў ружовая.

Вусені цёмна-зялёныя, палосы на целе бялёсыя або чырванаватыя, з жоўтымі плямамі.

Распаўсюджанне

Цэнтральная, Заходняя (акрамя поўначы) і Паўднёвая Еўропа, сярэдняя паласа і поўдзень еўрапейскай часткі Расіі, Сярэдні і Паўднёвы Урал, Курганская вобласць, Балтыя, Беларусь, Украіна, Малдова, Каўказ і Закаўказзе, Паўднёва-Заходні Казахстан да возера Тэнгіз, Паўднёва-Заходняя Туркменія, Паўночная Афрыка, Малая Азія, краіны Блізкага Усходу, Турцыя, Іран.

Развіццё

Развіваецца ў двух—трох пакаленнях. Зімуюць вусені або кукалкі. Вусені сустракаюцца з чэрвеня да восені, перазімоўваюць і сканчаюць развіццё вясной. Лёт матылькоў з красавіка (мая) па кастрычнік-лістапад. У некаторыя гады праяўляе міграцыйную рухомасць.

Вусені харчуюцца рознымі бабовымі раслінамі: канюшынай лугавой (Trifolium pratense) і іншымі відамі канюшыны (Trifolium), люцэрны (Medicago), у тым ліку люцэрнай сіняй (Medicago sativa), Medicago polymorpha, Medicago sulcata; гарошкам (Vicia), рутвіцай (Lotus), эспарцэтам (Onobrychis), кураваем (Astragalus), пузырнікам дрэвападобным (Colutea arborescens), Acanthyllis tragacanthoides, Acanthyllis numidica, Anthyllis tetraphylla, Erophaca baetica, рознымі відамі роду Hippocrepis.

Цікавыя факты

Былі выпушчаныя маркі з выявай матылі гэтага віду: на Азорскіх астравах у 1985 г.; у Венгрыі ў 1966 г.; у ГДР у 1964 г.; у Гібралтары ў 1977 г.; у Олдэрні ў 1994 г.; у Швейцарыі ў 1957 г.; у Сан-Марына ў 1993 г.; у Турцыі ў 1987 г.

Літаратура

• Стриганова Б. Р., Захаров А. А. Пятиязычный словарь названий животных: Насекомые (латинский-русский-английский-немецкий-французский) / Под ред. д-ра биол. наук, проф. Б. Р. Стригановой. — М.: РУССО, 2000. — С. 266. — 1060 экз. — ISBN 5-88721-162-8..
• Коршунов Ю. П. Определители по флоре и фауне России // Булавоусые чешуекрылые Северной Азии. Выпуск 4. — М.: Товарищество научных изданий КМК, 2002. — С. 45. — ISBN 5-87317-115-7..
• Некрутенко Ю. П. Дневные бабочки Кавказа. Определитель. — Киев: Наукова думка, 1990. — С. 96―97. — 216 с. — ISBN 5-12-001352-X..

Под редакцией Кузнецова В. И. Насекомые и клещи ― вредители сельскохозяйственных культур. Том III. Чешуекрылые. Часть 2. — СПб: Наука, 1999. — С. 235. — 216 с.