Грэг Уінтэр

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Грэг Уінтэр
англ.: Greg Winter
Дата нараджэння 14 красавіка 1951(1951-04-14)[1][2] (73 гады)
Месца нараджэння
Грамадзянства
Род дзейнасці малекулярны біёлаг, інжынер, біяхімік, біёлаг, хімік, даследчык
Навуковая сфера біяхімія
Месца працы
Навуковая ступень доктар філасофіі
Альма-матар
Навуковы кіраўнік Alan Fersht[d]
Член у
Узнагароды
камандор ордэна Брытанскай імперыі рыцар-бакалаўр

Каралеўскі медаль[d] (2011)

прэмія прынцэсы Астурыйскай за дасягненні ў навуковых і тэхнічных даследаваннях[d] (2012)

міжнародная прэмія Фонда Гайрднера (2013)

Emil-von-Behring-Prize[d] (1990)

William B. Coley Award[d] (1999)

медаль Вільгельма Экснера[d] (2015)

прэмія Шэеле[d] (1994)

Міжнародная прэмія караля Фейсала ў галіне медыцыны[d] (1995)

Colworth Medal[d] (1986)

Нобелеўская прэмія па хіміі (2018)

Fellow of the Australian Academy of Technology and Engineering[d]

член Акадэміі медыцынскіх навук Вялікабрытаніі[d]

Baly Medal[d] (2005)

прэмія прынца Махідола[d] (2016)

honorary doctorate of the University of Natural Resources and Life Sciences, Vienna[d] (2020)

Louis-Jeantet Prize for Medicine[d] (1989)

Gabbay Award[d] (2002)

Honorary member of the British Biophysical Society[d]
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Сэр Грэгары Пол Уінтэр (Gregory Paul Winter; нар. 14 красавіка 1951, Лестэр, Англія)[4] — брытанскі малекулярны біёлаг, лаўрэат Нобелеўскай прэміі, найбольш вядомы сваёй працай па тэрапеўтычным выкарыстанні монакланальных антыцелаў. Яго даследчая кар’ера была амаль цалкам заснавана ў Лабараторыі малекулярнай біялогіі Савета медыцынскіх даследаванняў (СМД) і Цэнтры бялковай інжынерыі у Кембрыджы, Англія.

Яму прыпісваюць як вынайдзеныя метады гуманізацыі (1986), так і, пазней, поўнай гуманізацыі з дапамогай фагавага дысплея, антыцелаў для тэрапеўтычных мэтаў[5][6][7][8][9][10]. Раней антыцелы атрымлівалі ад мышэй, што рабіла іх цяжкімі для выкарыстання ў тэрапіі чалавека, таму што імунная сістэма чалавека мела супрацьмышыныя рэакцыі на іх[11]. За гэтыя распрацоўкі Уінтэр быў ганараваны Нобелеўскай прэміяй па хіміі ў 2018 годзе разам з Джорджам Смітам і Фрэнсіс Арнольд[12][13].

Ён з’яўляецца членам Трыніці-каледжа ў Кембрыджы і быў прызначаны магістрам Трыніці-каледжа ў Кембрыджы 2 кастрычніка 2012 года. З 2006 па 2011 год ён быў намеснікам дырэктара лабараторыі малекулярнай біялогіі, медыцынскім даследчым саветам, выконваючым абавязкі дырэктара з 2007 па 2008 год і начальнікам аддзела хіміі бялкоў і нуклеінавых кіслот з 1994 па 2006 год. Ён таксама быў намеснікам дырэктара Цэнтра бялковай інжынерыі СМД з 1990 года да яго закрыцця ў 2010 годзе[14][15].

Адукацыя[правіць | правіць зыходнік]

Уінтэр атрымаў адукацыю ў Каралеўскай гімназіі ў Ньюкасл-апон-Тайн. Ён працягваў вывучаць прыродазнаўчыя навукі ў Кембрыджскім універсітэце, скончыўшы Трыніці-каледж у Кембрыджы ў 1973 годзе. Ён атрымаў ступень доктара філасофіі ў Лабараторыі малекулярнай біялогіі СМД за даследаванні паслядоўнасці амінакіслот трыптафаніл-тРНК- сінтэтазы бактэрыі Bacillus stearothermophilus у 1977 годзе пад кіраўніцтвам Браяна С. Хартлі[16]. Пазней Уінтэр скончыў аспірантуру ў Імперскім каледжы Лондана і яшчэ ў Інстытуце генетыкі ў Кембрыджскім універсітэце[17].

Кар’ера і даследаванні[правіць | правіць зыходнік]

Пасля атрымання ступені доктара філасофіі Уінтэр скончыў аспірантуру ў Лабараторыі малекулярнай біялогіі ў Кембрыджы[18]. Ён працягваў спецыялізавацца на секвеніраванні бялкоў і нуклеінавых кіслот і ў 1981 годзе стаў кіраўніком групы ў Лабараторыі малекулярнай біялогіі СМД. Яго зацікавіла ідэя, што ўсе антыцелы маюць аднолькавую асноўную структуру, толькі невялікія змены робяць іх спецыфічнымі для адной мэты. Георг Кёлер і Сезар Мільштэйн атрымалі Нобелеўскую прэмію ў 1984 годзе за адкрыццё метаду вылучэння і размнажэння індывідуальных або монакланальных антыцелаў з мноства розных бялкоў антыцелаў, якія імунная сістэма выпрацоўвае і, якія знішчаюць іншародныя целы, якія атакуюць арганізм[19]. Аднак гэтыя монакланальныя антыцелы мелі абмежаванае прымяненне ў медыцыне чалавека, таму што мышыныя монакланальныя антыцелы хутка інактывууюцца імунным адказам чалавека, што не дазваляе ім аказваць доўгатэрміновую карысць.

Затым Уінтэр адкрыў тэхналогію «ачалавечвання» мышыных монакланальных антыцелаў; метад, які быў выкарыстаны пры распрацоўцы Campath-1H навукоўцамі Лабараторыі малекулярнай біялогіі і Кембрыджскага ўніверсітэта[20]. Цяпер гэтыя антыцелы выглядаюць перспектыўнымі для лячэння рассеянага склерозу. Гуманізаваныя монакланальныя антыцелы складаюць большасць лекаў на аснове антыцелаў, прадстаўленых на рынку сёння, і ўключаюць у сябе некалькі блокбастэр-антыцелаў, такіх як Кітруда, якія працуюць з чалавечай імуннай сістэмай, каб дапамагчы змагацца з некаторымі відамі раку.

Уінтэр заснаваў Cambridge Antibody Technology ў 1989 годзе[21][22] і Bicycle Therapeutics[23][24]. Ён працаваў у Навукова-кансультатыўным савеце кампаніі Covagen[25][26] (цяпер частка Cilag), а таксама з’яўляецца старшынёй Навукова-кансультатыўнага савета кампаніі Biosceptre International Limited.

У 1989 годзе Уінтэр быў заснавальнікам Cambridge Antibody Technology, адной з першых камерцыйных біятэхналагічных кампаній, якія займаліся распрацоўкай антыцелаў. Адным з найбольш паспяховых распрацаваных прэпаратаў для антыцелаў стаў HUMIRA (адалімумаб), які быў адкрыты Cambridge Antibody Technology як D2E7 і распрацаваны і прададзены Abbott Laboratories. HUMIRA, антыцелы да TNF альфа, было першым у свеце цалкам чалавечым антыцелам, якое ў далейшым стала самым прадаваным фармацэўтычным прэпаратам у свеце з аб’ёмам продажаў больш за 18 мільярдаў долараў у 2017 годзе[27]. Cambridge Antibody Technology была набыта AstraZeneca ў 2006 годзе за 702 мільёны фунтаў стэрлінгаў[28].

У 2000 годзе Уінтэр заснаваў Domantis, каб стаць першапраходцам у выкарыстанні даменных антыцелаў, якія выкарыстоўваюць толькі актыўную частку поўнапамерных антыцелаў. Domantis быў набыты фармацэўтычнай кампаніяй GlaxoSmithKline ў снежні 2006 года за 230 мільёнаў фунтаў стэрлінгаў[29][30].

Пасля Уінтэр заснаваў іншую кампанію, Bicycle Therapeutics Limited, як стартавую кампанію, якая распрацоўвае вельмі маленькія імітацыі бялку на аснове кавалентна звязанага гідрафобнага ядра.

Узнагароды[правіць | правіць зыходнік]

Грэг Уінтэр падчас Нобелеўскай прэс-канферэнцыі ў Стакгольме, снежань 2018 года

Зноскі

  1. ↑ https://boku.ac.at/universitaetsleitung/rektorat/stabsstellen/oeffentlichkeitsarbeit/themen/ehrentraegerinnen/ehrendoktorinnen/winter-gregory-paul Праверана 19 лістапада 2020.
  2. ↑ Sir Gregory P. Winter // Munzinger Personen Праверана 9 кастрычніка 2017.
  3. ↑ https://royalsociety.org/people/gregory-winter-12548
  4. ↑ Sir Gregory P. Winter – Facts – 2018. NobelPrize.org. Nobel Media AB (6 кастрычніка 2018).
  5. ↑ The Scientific Founders Архівавана {{{2}}}. of Bicycle Therapeutics Ltd. — Christian Heinis and Sir Greg Winter, FRS.
  6. ↑ "Phage antibodies: filamentous phage displaying antibody variable domains". {{cite journal}}: Шаблон цытавання journal патрабуе |journal= (даведка)
  7. ↑ Trinity College Cambridge. Архівавана з першакрыніцы 6 March 2012.
  8. ↑ "Making antibodies by phage display technology". {{cite journal}}: Шаблон цытавання journal патрабуе |journal= (даведка)
  9. ↑ "Isolation of high affinity human antibodies directly from large synthetic repertoires". {{cite journal}}: Шаблон цытавання journal патрабуе |journal= (даведка)
  10. ↑ "Multi-subunit proteins on the surface of filamentous phage: Methodologies for displaying antibody (Fab) heavy and light chains". {{cite journal}}: Шаблон цытавання journal патрабуе |journal= (даведка)
  11. ↑ "The inventor of humanized monoclonal antibodies and cofounder of Cambridge Antibody Technology, Greg Winter, muses on the future of antibody therapeutics and UK life science innovation". {{cite journal}}: Шаблон цытавання journal патрабуе |journal= (даведка)
  12. ↑ Live blog: direction evolution takes chemistry Nobel prize.
  13. ↑ "Nobel Prize in Chemistry 2018 – live".
  14. ↑ Sir Gregory Winter Chairman(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 29 студзеня 2012. Праверана 6 снежня 2021.
  15. ↑ Greg Winter wins 2018 Nobel Prize for Chemistry - MRC Laboratory of Molecular Biology.
  16. ↑ "The amino acid sequence of tryptophanyl tRNA Synthetase fromBacillus stearothermophilus". {{cite journal}}: Шаблон цытавання journal патрабуе |journal= (даведка)
  17. ↑ King Faisal Prize | Professor Sir Gregory P. Winter (англ.)(недаступная спасылка). kingfaisalprize.org. Архівавана з першакрыніцы 21 кастрычніка 2018. Праверана 6 снежня 2021.
  18. ↑ Scientific Advisory Board. Heptares.
  19. ↑ The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1984. NobelPrize.org.
  20. ↑ Therapeutic Antibodies - MRC Laboratory of Molecular Biology.
  21. ↑ Greg Winter. MRC Laboratory of Molecular Biology.
  22. ↑ Sir Gregory Winter | Royal Society.
  23. ↑ Gregory Winter: Executive Profile & Biography – Businessweek. Bloomberg BusinessWeek.
  24. ↑ www.bicycletherapeutics.com.
  25. ↑ Covagen AG | September 2011: Sir Gregory Winter joins Covagen's Scientific Advisory Board(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 26 красавіка 2012. Праверана 6 снежня 2021.
  26. ↑ Covagen AG | Scientific Advisory Board(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 26 красавіка 2012. Праверана 6 снежня 2021.
  27. ↑ Global Pharmaceutical 2017 Industry Statistics(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 3 кастрычніка 2018. Праверана 6 снежня 2021.
  28. ↑ http://www.astrazeneca.com/media/latest-press-releases/2006/5266?itemId=3891617 Архівавана {{{2}}}.
  29. ↑ GSK snaps up Domantis to move into biotech field. The Independent (9 снежня 2006).
  30. ↑ GSK is to buy Domantis — a company based on discoveries by MRC scientists Архівавана 16 студзеня 2014 года. LMB webpage
Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Грэг_Уінтэр&oldid=4475438"